Στη νέα μεταρρύθμιση για την εισαγωγή της δυνατότητας ΙΒ στα δημόσια σχολεία, καθώς, επίσης, και στις αλλαγές που πρέπει να γίνουν για να αναβαθμιστεί η δημόσια εκπαίδευση στη χώρα μας αναφέρεται με δηλώσεις του στο Liberal και τον Νικόλα Ταμπακόπουλο, ο καθηγητής στο ΕΚΠΑ Ναπολέων Μαραβέγιας.
Ο υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε δυνατότητα εισαγωγής του IB και στα δημόσια σχολεία. Τι σηματοδοτεί αυτή η μεταρρύθμιση για τη δημόσια εκπαίδευση; Κλείνει το κενό μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων;
Όπως ξέρουμε το ΙΒ ακολουθεί ένα διαφορετικό τρόπο Λυκειακής Εκπαίδευσης που ελαχιστοποιεί τη «ξερή» αποστήθιση και ενθαρρύνει τη δημιουργική σκέψη των μαθητών. Για να κλείσει το κενό μεταξύ δημόσιας και σωστής ιδιωτικής εκπαίδευσης, πρέπει το ΙΒ να γενικευθεί στα δημόσια σχολεία και οι διδάσκοντές τους να βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο, πράγμα που δεν συμβαίνει πάντα. Αποτελεί, ωστόσο, ένα σημαντικό πρώτο βήμα.
Ποιες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να γίνουν προκειμένου το δημόσιο σχολείο να γίνει πιο ανταγωνιστικό;
Πολλά πρέπει να γίνουν για να αποκτήσουμε ένα σύγχρονο δημόσιο σχολείο που θα είναι ανταγωνιστικό με τα καλά ιδιωτικά σχολεία στη χώρα μας και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Πρώτο από όλα είναι η επιμόρφωση των διδασκόντων και η αξιολόγηση των διδακτικών επιδόσεών τους. Μετά έρχεται η αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας προς την κατεύθυνση του ΙΒ, το πολλαπλό και πιο παιδαγωγικό βιβλίο, η βιωματική μάθηση κ.α. Πολλά από αυτά έχουν αρχίσει να γίνονται τον τελευταίο καιρό.
Σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη στη δημόσια εκπαίδευση πού υπερτερούμε και πού υστερούμε; Με μεταρρυθμίσεις όπως του ΙΒ επιτυγχάνεται σύγκλιση;
Δεν πρέπει να θεωρούμε ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη έχουν επιτύχει πολύ υψηλό επίπεδο σχολικής εκπαίδευσης, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων της PIZA. Μόνο στις σκανδιναβικές χώρες φαίνεται να επιτυγχάνεται καλύτερο επίπεδο σχολικής εκπαίδευσης παρόμοιο με αυτό του ΙΒ. Στη χώρα μας το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι το Λύκειο σχεδόν απαξιώνεται, καθώς συνδέεται άμεσα με τις εισαγωγικές εξετάσεις στα Πανεπιστήμια. Οι ειδικοί παιδαγωγοί πρέπει να εισηγηθούν τον τρόπο που θα γίνει η αποσύνδεση.
Η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην εκπαίδευση είναι το επόμενο μεγάλο βήμα; Ποσό απέχουμε από αυτό;
Η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης (Τ.Ν) στην εκπαίδευση αποτελεί μια τεράστια πρόκληση γιατί συνδέεται με τη μηχανική μάθηση και την πιθανή απαξίωση του παραδοσιακού ρόλου του διδάσκοντα. Χρειάζεται μεγάλη και ταχεία προσαρμογή στις νέες συνθήκες της Τεχνητής Νοημοσύνης σε ολόκληρο τον κόσμο για να ανταποκριθεί το σχολείο στη νέα πραγματικότητα. Θα πρέπει να παρακολουθούμε τις εξελίξεις και να δοκιμάζουμε πιλοτικά τη χρήση της Τ.Ν στην εκπαίδευση χωρίς φόβο και χωρίς πάθος.
Θα ήθελα να μας περιγράψατε τις τρεις μεγάλες προκλήσεις για το δημόσιο σχολείο.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, η συνεχής επιμόρφωση των διδασκόντων είναι η πρώτη μεγάλη πρόκληση. Η αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας προς μια πιο δημιουργική κατεύθυνση με αποφυγή άχρηστων γνώσεων που επιβάλλεται να αποστηθίζουν οι μαθητές αποτελεί τη δεύτερη πρόκληση. Η τρίτη πρόκληση είναι η προσεκτική εισαγωγή των νέων τεχνολογιών και προφανώς της Τεχνητής Νοημοσύνης, που μπορεί να ανατρέψει πλήρως τον παραδοσιακό τρόπο μάθησης.
Τέλος, περνώντας στα μη κρατικά ΑΕΙ, πώς κρίνετε την εισαγωγή τους στην ελληνική πραγματικότητα και ποιες οι προοπτικές τους;
Τα μη κρατικά πανεπιστήμια μπορούν να εμπλουτίσουν τις επιλογές των νέων υποψηφίων φοιτητών εισάγοντας ευέλικτα νέα γνωστικά αντικείμενα και νέες μορφές εκπαίδευσης με ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών ταχύτερα από τα δημόσια πανεπιστήμια. Ο τρόπος διοίκησης των μη κρατικών ΑΕΙ επιτρέπει γρήγορες προσαρμογές στα προγράμματα σπουδών τους, δημιουργώντας κίνητρα και στα δημόσια ΑΕΙ να ακολουθήσουν.
Η άμιλλα μεταξύ τους μπορεί να είναι επωφελής και για τις δύο πλευρές, αρκεί τα μη κρατικά πανεπιστήμια να ακολουθούν τα ίδια κριτήρια επιλογής των διδασκόντων, όπως τα δημόσια και γενικότερα να υπόκεινται στα ίδια κριτήρια αξιολόγησης. Βεβαίως, ο τελικός κριτής θα είναι η εγχώρια και η διεθνής αγορά με πιθανή μεγαλύτερη ή ίση προτίμηση των πτυχιούχων των μη κρατικών έναντι των πτυχιούχων των δημόσιων πανεπιστημίων.
* O Ναπολέων Μαραβέγιας είναι Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, κατέχει την Ευρωπαϊκή Έδρα Jean Monnet, έχει διατελέσει π. Υπουργός και π. Αντιπρύτανης ΕΚΠΑ.
