Οι περισσότερες χώρες έχουν στείλει συγχαρητήριες επιστολές στον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump, ωστόσο υπάρχει σχεδόν μισή ήπειρος στον πλανήτη που δεν προσβλέπει ιδιαίτερα στη διακυβέρνηση του δισεκατομμυριούχου. Πρόκειται για τη Λατινική Αμερική, η οποία δεν έπαψε να δέχεται τα πυρά του Trump καθ'' όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας.
Μπορεί ο Trump να μην ξεδίπλωσε κάθε πτυχή της εξωτερικής πολιτικής που πρόκειται να ακολουθήσει, φρόντισε όμως να δώσει ξεκάθαρο στίγμα σε σχέση με μια σειρά από ζητήματα όπως το μεταναστευτικό, τις συμφωνίες εμπορίου, αλλά και πιο συγκεκριμένα τη σχέση των ΗΠΑ με την Κούβα.
Απ'' όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, το Μεξικό έλαβε περισσότερη προσοχή από τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο. Η νευρικότητα στις αγορές του Μεξικού ήταν προφανής και αποτυπώθηκε με την πτώση του μεξικανικού πέσο κοντά στο 10% έναντι του δολαρίου, αμέσως μετά το αποτέλεσμα των εκλογών.
Photo by Reuters/Jose Luis Gonzalez
Για αρχή, ο Trump υποβάθμισε τα εθνικά συμφέροντα του Μεξικού και δυσφήμισε ακόμα και τους πολίτες του. Επανειλημμένα τόνισε πως θα απελάσει τους έξι εκατομμύρια Μεξικανούς που ζουν και εργάζονται στις ΗΠΑ χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα, ενώ δήλωσε πως θα αναγκάσει το Μεξικό να πληρώσει για την κατασκευή ενός τείχους στα σύνορα με τις ΗΠΑ. Επίσης τόνισε ότι θα επαναδιαπραγματευθεί τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (NAFTA), θα αποδεσμευτεί από την Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου (Trans-Pacific Partnership ) και θα αποθαρρύνει αμερικανικές εταιρείες από το να επενδύουν ή να δημιουργούν θέσεις εργασίας στο Μεξικό. Το Μεξικό από την πλευρά του έχει κάθε λόγο να ανησυχεί, καθώς το 80% των εξαγωγών του κατευθύνεται στις ΗΠΑ, συνεπώς δεν έχει την “πολυτέλεια” να χάσει την πρόσβαση στην αμερικάνικη αγορά. Ακριβώς γι΄αυτό το λόγο πραγματοποιήθηκε συνάντηση των ηγετών Μεξικού-Καναδά με επίκεντρο τη NAFTA και την προεδρία Trump. Χώρες όπως η Χιλή και το Περού που διαπραγματεύθηκαν με τις ΗΠΑ την TPP , θα υποστούν τις συνέπειες της στάσης προστατευτισμού του Trump.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι όχι μόνο του Μεξικού αλλά και χωρών όπως η Ονδούρα, η Γουατεμάλα, το Ελ Σαλβαδόρ, η Κούβα, η Αϊτή, η Δομινικανή Δημοκρατία, το Εκουαδόρ και το Περού, καθώς έχουν μεγάλα ποσοστά υπηκόων με ή χωρίς έγγραφα στις ΗΠΑ, που συνολικά αγγίζουν τα 11 εκατομμύρια. Αν και η μαζική απέλαση είναι επί της ουσίας αδύνατον να συμβεί, η απειλή αυτής θα μπορούσε να συμβάλει στην ένταση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, κάτι που θα παρεμπόδιζε τη συνεργασία σε άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας αλλά και της απαγόρευσης της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών.
Μια άλλη χώρα που θα βρεθεί αντιμέτωπη με σημαντική αλλαγή πολιτικής επί διακυβέρνησης Trump θα είναι η Κούβα. Παρότι ο Trump είχε εκφράσει την υποστήριξή του για τον τερματισμό του εμπάργκο στις αρχές της υποψηφιότητάς του, άλλαξε τη θέση του τον Οκτώβριο, πιθανότατα για να αποσπάσει τις ψήφους των συντηρητικών Κουβανοαμερικάνων ψηφοφόρων της Φλόριντα, μιας κρίσιμης πολιτείας ως προς την έκβαση των εκλογών. Ο Trump επέκρινε την προσέγγιση του Barack Obama στην Κούβα και είπε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να αναζητήσουν μια “καλύτερη διαπραγμάτευση”.
Η Βραζιλία από την άλλη, δε βρέθηκε τόσο στο στόχαστρο του D. Trump, ωστόσο σύμφωνα με τον Economist, υπάρχει ο κίνδυνος κάποιες επιχειρήσεις του κλάδου της γεωργίας να πιέσουν τον Trump ώστε να εισάγει σε προϊόντα όπως η αιθανόλη ή και ο χάλυβας, δασμολογικούς και μη δασμολογικούς περιορισμούς πρόσβασης στην αγορά.
Ο κίνδυνος ενός προστατευτισμού στα αμερικανικά γεωργικά προϊόντα μπορεί να προκαλέσει τριγμούς και στις σχέσεις Αργεντινής-ΗΠΑ. Μια εμπορική πολιτική των ΗΠΑ με χαρακτηριστικά απομονωτισμού θα λειτουργούσε ανασταλτικά απέναντι στις προσπάθειες των νέων κεντροδεξιών κυβερνήσεων στην Αργεντινή και τη Βραζιλία για να ανοίξουν εμπορικοί δεσμοί με τις ΗΠΑ και ως εκ τούτου αυτές οι χώρες θα αναζητήσουν αλλού την προώθηση του εμπορίου τους.
Εν ολίγοις, η εκλογή του Trump είναι μια ολοκληρωτική καταστροφή για την περιοχή. Παρ ''όλα αυτά, πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής διατηρούν την αισιοδοξία τους ποντάροντας στο ότι οι εξαγγελίες του Donald Trump δεν ήταν παρά προεκλογικές δηλώσεις που θα μείνουν στα χαρτιά. Εκτιμούν πως με την πάροδο του χρόνου, τα κοινά συμφέροντα για τη διασφάλιση της διασυνοριακής ασφάλειας θα ιεραρχηθούν υψηλότερα, αλλά θα χρειαστούν σημαντικές παρασκηνιακές συνομιλίες και από τις δύο πλευρές για να διασφαλιστεί ότι η εμπορική συνεργασία δε θα χαθεί πίσω τη ρητορική του Trump.
