Οι μεγάλες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για τα Τέμπη, έφεραν πάλι στην επιφάνεια το γενικό και αόριστο αίτημα για μεταρρυθμίσεις.
Στη χώρα μας βέβαια, η ερώτηση «τι είναι μεταρρύθμιση;» θυμίζει το ανέκδοτο με τους τυφλούς που ψηλαφούσαν το πόδι του ελέφαντα! Αν ρωτήσουμε δέκα ανθρώπους θα πάρουμε δώδεκα διαφορετικές απαντήσεις, οι περισσότερες στα όρια του ακατανόητου. Ελάχιστοι συμπολίτες θα προτείνουν κάτι απλό & αυτονόητο, όπως πχ: «κάθε (δημόσιος) υπάλληλος πρέπει να αξιολογείται και αν δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά του σωστά, να πηγαίνει στο σπίτι του».
Η μεταρρύθμιση σε ένα οργανωμένο σύστημα είναι πάνω απ’ όλα ζήτημα κουλτούρας και αντίληψης της γνωστής φράσης του Ηράκλειτου, «τα πάντα ρει». Δεν μπορεί δηλαδή ο κόσμος να έχει αλλάξει είκοσι φορές τα τελευταία εκατό χρόνια και η χώρα να έχει δημόσια διοίκηση από την εποχή του Τρικούπη και του Ελευθέριου Βενιζέλου. Η ζωή μεταβάλλεται, οι άνθρωποι εξελίσσονται και το ίδιο πρέπει να συμβαίνει και στις δομές που στηρίζουν την κοινωνία.
Ας προτείνουμε λοιπόν σήμερα δύο «μεταρρυθμίσεις» που μπορούν μέσα σε λίγους μήνες να εισαχθούν στη δημόσια εκπαίδευση, ξεκινώντας από το νηπιαγωγείο. Και που, αν μπορούσαμε να τις υλοποιήσουμε αδιάκοπτα για 13 συναπτά έτη, είναι βέβαιο πως θα βοηθούσαν μια ολόκληρη γενιά μαθητών να αγαπήσει λίγο περισσότερο την ατομική ευθύνη και τη δημιουργία!
Η πρώτη αφορά την εισαγωγή του μαθήματος «Εμπιστεύομαι τους Θεσμούς», ήδη από το νηπιαγωγείο.
Τα παιδιά γεννιούνται περίεργα. Κάθε στιγμή ερευνούν, αμφισβητούν, ανακαλύπτουν. Στο παιχνίδι, στο σχολείο, στις οικογενειακές συζητήσεις, αναζητούν διαρκώς τα όρια ανάμεσα στο σωστό και στο λάθος, στο δίκαιο και στο άδικο, στο «έτσι είναι ή θα μπορούσε να είναι αλλιώς;».
Αυτή η έμφυτη περιέργεια των παιδιών είναι η ευκαιρία να μετατρέψουμε από νωρίς τις απορίες τους σε γνώση, το παιχνίδι σε εμπειρία και τα παιδιά σε ενεργούς πολίτες που συμμετέχουν, διεκδικούν και επεμβαίνουν. Θεσμικά και δημιουργικά, όχι μηδενιστικά με φωνές και κατάρες.
Διότι, δημοκρατία είναι η καθημερινότητα. Πώς συνεργαζόμαστε, πώς λύνουμε διαφωνίες, πώς φροντίζουμε για το κοινό καλό. Τα παιδιά που κατανοούν από νωρίς ότι οι κανόνες σε μια κοινότητα ανθρώπων δεν επιβάλλονται αλλά συνδιαμορφώνονται μέσα από προτάσεις και διαδικασίες, είναι οι αυριανοί πολίτες που θα αλλάξουν το πρόσωπο της χώρας.
Η δεύτερη μεταρρύθμιση αφορά την εισαγωγή του μαθήματος «Αγαπώ να Δημιουργώ». Το οποίο, όσο ανεβαίνει το επίπεδο της σχολικής τάξης θα γίνεται «Αγαπώ να Επιχειρώ».
Μήπως και κατορθώσουμε επιτέλους να δημιουργήσουμε γενεές πολιτών που δεν θα ονειρεύονται «πτυχίο» και «διορισμό» στο δημόσιο, «εφάπαξ» και «σύνταξη»! Και αντ΄ αυτού, αρχίσουμε να βλέπουμε την πλειοψηφία των παιδιών στη χώρα να παθιάζεται με την καινοτομία και τις νέες ιδέες, να διψά για μια παραγωγική και καθόλου προβλέψιμη ζωή, μακριά από την ασφάλεια του κράτους.
Διότι στην Ελλάδα ζούμε τον εξής παραλογισμό: 2,3 εκατομμύρια άνθρωποι που δραστηριοποιούνται στον ιδιωτικό τομέα, πρέπει να παράξουν πλούτο για να ζήσει μια χώρα με 10 εκατομμύρια κατοίκους. Ε, δεν βγαίνει η εξίσωση, πώς να το κάνουμε.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με την εφαρμογή μικρών αλλά πραγματικών μεταρρυθμίσεων, όπως οι παραπάνω. Για τις οποίες, οι περισσότεροι σε πρώτο επίπεδο θα πούμε το εύκολο «α, δεν γίνεται» - οι άνθρωποι της πράξης όμως γνωρίζουν πως γίνεται και παραγίνεται.
Και να ξεκινήσουμε οπωσδήποτε από τις μικρές ηλικίες, εκεί που τα παιδιά είναι εύπλαστα και δεκτικά. Διότι, όπως λέει το γνωστό αγγλοσαξωνικό ρητό: «δεν μπορείς να διδάξεις σε έναν γέρο σκύλο, νέα κόλπα!»
