Τον Φεβρουάριο του 1837 άρχισε σε μηνιαίες συνέχειες η δημοσίευση του έργου του Κάρολου Ντίκενς «Όλιβερ Τουίστ». Ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 1839. Το βιβλίο είχε απίστευτη επιτυχία – μέσα σε δυό χρόνια από την πρώτη εμφάνισή του σε βιβλίο έκανε 25 εκδόσεις. Από το 1840 άρχισε να μεταφράζεται αδιάκοπα σε διάφορες γλώσσες.
Η επίδραση του βιβλίου στάθηκε πανίσχυρη σε όλες τις κοινωνικές τάξεις – λάτρεις του μεγάλες μορφές των γραμμάτων, της επιστήμης και της πολιτικής, ανάμεσά τους και η βασίλισσα Βικτωρία. Το βιβλίο ήταν η αιτία για μιαν αλλαγή της αντίληψης για το παιδί στην Ευρώπη.
Το παιδί έπαψε να είναι απλώς ένας αυριανός μεγάλος, κι απέκτησε οντότητα. Ακολούθησαν μέτρα που επιβεβαιώνουν την αλλαγή στη Δυτική Ευρώπη: απαγόρευση της παιδικής εργασίας, δραστικές μεταρρυθμίσεις στα ορφανοτροφεία και τα πτωχοκομεία, μέτρα για την αντιμετώπιση των παιδιών του δρόμου.
Κάρολος Ντίκενς
Ο Ντίκενς είχε ζήσει στο πετσί του την παιδική εκμετάλλευση. Σε ηλικία έντεκα χρόνων, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο, προκειμένου να συντηρήσει την οικογένειά του που ζούσε στα όρια της εξαθλίωσης. Δούλεψε σε ένα εργοστάσιο βερνικιών (Warren's Blacking Factory), σε ένα «τρελό, ερειπωμένο παλιό σπίτι, γεμάτο με αρουραίους», όπως είχε αναφέρει στον βιογράφο του, Τζον Φόρστερ.
«Τα δωμάτια με τις ξύλινες επενδύσεις, τα σάπια πατώματα, η ετοιμόρροπη σκάλα και οι γκρίζοι γερο-αρουραίοι, που εφορμούσαν στα κελλάρια, τα σκουξίματα και γρατσουνίσματά τους να ηχούν από τις σκάλες όλη την ώρα, όπως και η βρωμιά και η αποσύνθεση του μέρους, είναι ξεκάθαρα ακόμη μπροστά μου, σα να βρισκόμουν και πάλι εκεί.
»Το λογιστήριο βρισκόταν στον πρώτο όροφο, έχοντας μια εποπτική άποψη του ποταμού και των φορτηγίδων κάρβουνου. Εκεί υπήρχε μια εσοχή, όπου ήταν το πόστο εργασίας μου. Αντικείμενο εργασίας μου ήταν να καλύπτω τα δοχεία με το βερνίκι: Πρώτα, με ένα φύλλο λαδόχαρτου και μετά με ένα κομμάτι μπλε χαρτιού. Μετά τα έδενα με σπάγγο και στο τέλος έκοβα κοντά και ταιριαστά το χαρτί, γύρω από το στόμιο, έτσι που έμοιαζε με δοχείο αλοιφής, που έβρισκε κανείς σε φαρμακείο. Όταν ολοκλήρωνα ένα συγκεκριμένο αριθμό πακεταρισμένων δοχείων, κολλούσα στο καθένα μια τυπωμένη ετικέτα και ξανάρχιζα από την αρχή.
Σχέδιο από τον Φρεντ Μπέρναρντ του Καρόλου Ντίκενς να δουλεύει στο εργοστάσιο παραγωγής βερνικιών παπουτσιών, όπως δημοσιεύτηκε στο έργο του 1892 του Φόρστερ «Life of Dickens».
»Δύο ή τρία άλλα αγόρια είχαν ανάλογα καθήκοντα στο ισόγειο με παρόμοιο μισθό. Ένα από αυτά, φορώντας μια κουρελιασμένη ποδιά και ένα χάρτινο καπέλο, ήρθε το πρωί της πρώτης μου Δευτέρας στην αποθήκη και μου έδειξε το κόλπο, με το οποίο έσφιγγε το σπάγγο και έδενε τον κόμπο. Ονομαζόταν Μπομπ Φέιγκιν και πολύ αργότερα, λογοτεχνική αδεία, δανείστηκα το όνομά του στο μυθιστόρημα ''Όλιβερ Τουίστ''».
Το Μουσείο του Καρόλου Ντίκενς στο Λονδίνο φιλοξενεί έκθεση με θέμα τις οδυνηρές εμπειρίες του συγγραφέα. Παρουσιάζονται αντικείμενα από το εργοστάσιο στο οποίο εργάστηκε, καθώς και προσωπικά αντικείμενα της οικογένειας Ντίκενς, όπως δυο επιστολές του Τζον Ντίκενς, πατέρα του Καρόλου, που μαρτυρούν τις δυσχερείς συνθήκες διαβίωσης της οικογένειας εκείνη την περίοδο.
Από την έκθεση στο Μουσείο του Καρόλου Ντίκενς στο Λονδίνο
Η έκθεση θα φιλοξενείται στο μουσείο ως τις 21 Ιανουαρίου 2024.
Κεντρική φωτ.: Από την ταινία «Όλιβερ Τουίστ» (2005) του Ρομάν Πολάνσκι
