Πολιτισμός είναι τα ανθρώπινα επιτεύγματα, μέρος του πολιτισμού η τέχνη αλλά και η συμπεριφορά μας· το σώμα μας, η στάση μας, ακόμη και η ένταση ή το ηχόχρωμα της φωνής μας, τα διαβάσματα και το νοιάξιμό μας για τους ανθρώπους και όσα όλα αγαπάμε, είναι ο πολιτισμός που κουβαλάμε. Ο πολιτισμός «ενώνει» ανθρώπους καθότι κοινός δίαυλος επικοινωνίας. Απτός και άυλος πολιτισμός καθώς και «φυσική» κληρονομιά είναι μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς και μ’ αυτήν ερχόμαστε καθημερινά σε τριβή, ηθελημένα και μη: με τη γλώσσα και τη γνώση, τις παραδόσεις και τα πολιτιστικά τοπία, τα έργα τέχνης και τα βιβλία, τα κτίρια και τα μνημεία.
Τα τελευταία –τα κτίρια και τα μνημεία– έχουν την τιμητική τους (και) στις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΕΗΠΚ) τις οποίες φέτος το υπουργείο Πολιτισμού γιορτάζει για 28η χρονιά από τις 27 έως τις 29 Σεπτεμβρίου, με κοινό ευρωπαϊκό θέμα του εορτασμού «Ανιχνεύοντας Διαδρομές, Δίκτυα και Δεσμούς στην Πολιτιστική Κληρονομιά» (European Heritage Days 2024: Routes, Networks and Connections). Ο φετινός εορτασμός συμπίπτει με την 70η επέτειο της υπογραφής της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Σύμβασης (European Cultural Convention, Παρίσι 1954), η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση, εμβάθυνση και περαιτέρω ανάπτυξη του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Υπενθυμίζεται δε, ότι το Σαββατοκύριακο του εορτασμού, στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου 2024, η είσοδος στους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία και τα μνημεία του κράτους είναι ελεύθερη.
Όσο για τη θεματική «Ανιχνεύοντας Διαδρομές, Δίκτυα και Δεσμούς στην Πολιτιστική Κληρονομιά», όπως αναφέρει το υπουργείο Πολιτισμού, «καλύπτει πτυχές τόσο της υλικής όσο και της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που απηχούν το γεγονός ότι κοινότητες, λαοί, χώρες και πολιτισμοί έχουν ποικιλοτρόπως συνδεθεί στο πέρασμα του χρόνου και οι δεσμοί αυτοί αποτυπώνονται σε κοινές αξίες, πρακτικές και επιτεύγματα, πολλά από τα οποία διασώζονται μέχρι σήμερα και συνεχίζουν να επηρεάζουν και ενδεχομένως να διαμορφώνουν τον τρόπο ζωής μας, ενώ ταυτόχρονα οι άνθρωποι διακατέχονται από την κοινή επιδίωξη για προστασία και ανάδειξη των ιστοριών και τόπων που συνθέτουν την ατομική και συλλογική μνήμη».
Εκτός από την ανίχνευση και ανάδειξη ιστοριών του παρελθόντος, οι φετινές εκδηλώσεις προσφέρουν το έναυσμα και τη δυνατότητα γνωριμίας με νέα δίκτυα και δεσμούς που αναπτύσσουν οι άνθρωποι σήμερα, οι οποίοι συνδέονται πέρα από σύνορα μέσω κοινών χαρακτηριστικών, ενδιαφερόντων και προσδοκιών, παράγοντας υλικό και άυλο πολιτισμό. Και αυτό καταδεικνύεται από τις δράσεις που έχουν δρομολογηθεί.
Μία από αυτές που κέντρισε το ενδιαφέρον μας είναι οι ξεναγήσεις στο ιστορικό κτίριο Τσίλλερ του Εθνικού Θεάτρου, επί της οδού Αγίου Κωνσταντίνου, στο κέντρο της Αθήνας. Θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου (11:00-13:00) και το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου (15:00-17:00), οπότε και οι μετέχοντες θα κάνουν μία περιήγηση στο χρόνο, καθώς το κτίριο σχεδιάστηκε από τον Τσίλλερ στα τέλη του 19ου αιώνα, την εποχή που η Αθήνα επιχειρεί να βάλει τα θεμέλια για τη μετατροπή της από μια μικρή πόλη σε μια μεγάλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα με το βλέμμα στραμμένο στη Δύση.
Λήψη από το εσωτερικό του Εθνικού Θεάτρου/ Κτίριο Τσίλλερ. @Θωμάς Γερασόπουλος, πηγή φωτ.: Εθνικό Θέατρο
Εξίσου ενδιαφέρουσα η ομιλία «Τέχνη - Ταύτιση - Τεχνική – Υλοποίηση. Τα έργα γλυπτικής τέχνης από τη σχεδίαση, στην κατασκευή και τη διαχρονικότητα στο χώρο» του Στέλιου Λ. Γκίκα που θα δοθεί (27 Σεπτεμβρίου, 18:00) στην Εθνική Πινακοθήκη Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου (Λεωφ. Βασιλέως Κωνσταντίνου 50). Η ομιλία επικεντρώνεται στις συνδέσεις μεταξύ τέχνης, χειροτεχνίας και κοινού, μέσω του επαγγέλματος του εξειδικευμένου τεχνίτη έργων τέχνης – μία δεξιότητα που συνδυάζει θεωρητικές προσεγγίσεις, καλλιτεχνικές αξίες και πρακτικά παραδοτέα.
Οι δύο παραπάνω είναι ορισμένες μόνο από τις δράσεις που θα πραγματοποιηθούν κατά τις εφετινές Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς (27-29 Σεπτεμβρίου), με την πλειονότητα των προγραμματιζόμενων εκδηλώσεων να είναι με φυσική παρουσία του κοινού ενώ προβλέπονται και κάποιες ψηφιακές δράσεις που μπορεί να προβάλλονται σε πραγματικό αλλά και μη χρόνο, και οι οποίες εκτός από τα ηλεκτρονικά μέσα των φορέων τους (ιστοσελίδες, σελίδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κ.λπ), θα φιλοξενηθούν και στη σελίδα των ΕΗΠΚ στο Facebook και στο Instagram.
Αναλυτικά τα προγράμματα εκδηλώσεων με φυσική παρουσία και ψηφιακών δράσεων.
Κεντρική φωτ.: Λήψη από το εσωτερικό του Εθνικού Θεάτρου/ Κτίριο Τσίλλερ. @Θωμάς Γερασόπουλος, πηγή φωτ.: Εθνικό Θέατρο
