«Ένας κόσμος ανοιχτός» είναι το μότο του Εθνικού Θεάτρου (ΕΘ) για τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό της περιόδου 2024-2025 καθώς περιλαμβάνει τρεις έννοιες-φάρους της Πρώτης Θεατρικής Σκηνής της χώρας την τελευταία τριετία. Πρόκειται για τις έννοιες «ανοικτοί πολιτιστικοί διάλογοι, συμπερίληψη, εξωστρέψεια», όπως υπογράμμισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Γιάννης Μόσχος, κατά τη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του προγράμματος, που πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Τετάρτης (18/9) στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου/ Κτίριο Τσίλλερ, παρουσία του υφυπουργού Πολιτισμού, Ιάσωνος Φωτήλα.
Αποτελούμενο από 17 νέες παραγωγές και δύο επαναλήψεις, το πρόγραμμα της νέας θεατρικής σεζόν είναι η καλλιτεχνική συνέχεια των δύο προηγούμενων ετών, το δε ρεπερτόριο περιλαμβάνει επιλογές για κάθε θεατρόφιλο κοινό: «νέα ελληνικά και ξένα θεατρικά έργα συμπορεύονται με κλασικά του παγκόσμιου δραματολογίου, με συλλογικές κειμενικές συνθέσεις, πρωτότυπες δραματουργίες, μεταγραφές εμβληματικών θεατρικών έργων και λογοτεχνικών κειμένων».
Στο μεταξύ, θα ενταχθεί και ένα αφιέρωμα στο νεοελληνικό έργο, όπως υπογράμμισε ο Γ. Μόσχος, ανακοινώνοντας –στο τέλος της παρουσίασης του προγράμματος– ότι δεν θα διεκδικήσει την ανανέωση της θητείας του η οποία ολοκληρώνεται τον Δεκέμβριο 2024, υπογραμμίζοντας την προθυμία του να βοηθήσει στο μέγιστο το πρόσωπο που μετά από αυτόν θα βρεθεί το τιμόνι του ΕΘ, ώστε να υπάρξει μία ομαλή μετάβαση.
Ο Γιάννης Μόσχος κατά την παρουσίαση του προγράμματος του Εθνικού Θεάτρου @Elli Poupoulidou. Πηγή φωτ.: Εθνικό Θέατρο
Αφουγκραζόμενο ανησυχίες και γεγονότα της εποχής μας, το καλλιτεχνικό πρόγραμμα θίγει κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της εποχής μας όπως η προάσπιση της δημοκρατίας, η απόδοση δικαιοσύνης, ο παραλογισμός του πολέμου, η θέση της γυναίκας, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, τα στεγανά της ελληνικής οικογένειας, η περιθωριοποίηση της τρίτης ηλικίας, η βία στο διαδίκτυο.
Το Εθνικό Θέατρο/ Κτίριο Τσίλλερ. Πηγή φωτ.: Εθνικό Θέατρο/ n-t.gr
Τα έργα θα ανεβούν στο Κτίριο Τσίλλερ (Κεντρική Σκηνή, Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος», Πλαγία Σκηνή) και σε άλλους χώρους καθώς, λόγω της προγραμματισμένης ανακαίνισης της Σκηνής «Μαρίκα Κοτοπούλη» στο Θέατρο Rex, οι τρεις σκηνές του θα κλείσουν, προσωρινά, από τα μέσα Ιανουαρίου του 2025 μέχρι και τα τέλη του έτους. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της ανακαίνισης είναι έργο του υπουργείο Πολιτισμού, εντασσόμενο στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Είναι επίσης, ένα έργο που δεν επηρεάζει την παραγωγική δραστηριότητα του ΕΘ· με την έναρξη των εργασιών στο Rex, το ανέβασμα των έργων θα μεταφερθεί στις υπάρχουσες κτιριακές δομές του κτιρίου Τσίλλερ και του συγκροτήματος «Σχολείον της Αθήνας-Ειρήνη Παπά» καθώς και σε χώρους εκτός Εθνικού. «Έχει σχεδιαστεί συμπαραγωγή με την Εθνική Λυρική Σκηνή, η οποία θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική της Σκηνή, συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν στο Θέατρο της Οδού Φρυνίχου, καθώς και η στέγαση παραγωγών στο θέατρο ''Χώρος'' στον Βοτανικό», όπως διευκρίνισε ο Ν. Μόσχος.
Μεταξύ των έργων που θα ανεβούν στους παραπάνω χώρους είναι τα «Μάνα Κουράγιο» του Μπέρτολντ Μπρεχτ σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, «Φάουστ» του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε σε διασκευή-σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη, «Σχολείο των Γυναικών» του Μολιέρου σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Μυλωνά, «Η Λυγερή» του Ανδρέα Καρκαβίτσα σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου, σε πανελλήνια πρώτη «Η κληρονομιά μας» του Μάθιου Λόπεζ σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου.
Ο πολυδιάστατος χαρακτήρας του Εθνικού Θεάτρου δεν περιλαμβάνει μόνο το ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων. Περιλαμβάνει επίσης το θεσμό των θεατρικών εργαστηρίων (Μικρό Εθνικό, εργαστήρια σε σωφρονιστικά ιδρύματα, Πολιτιστική Συνταγογράφηση – σε συνεργασία με το ΥΠΠΟ), συνέργειες (συνεργασία με τον Οργανισμό Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ για την έκθεση «Space of Togetherness» στο συγκρότημα «Σχολείον της Αθήνας-Ειρήνη Παπά»), διεθνείς συνεργασίες (φιλοξενία Διεθνούς Θεατρικού Συνεδρίου της European Theatre Convention (ETC), Απρίλιος 2025) καθώς και την ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση του ιστορικού αρχείου του Εθνικού Θεάτρου. «Σύντομα», είπε ο Γ. Μόσχος, «θα είναι διαθέσιμα on line νέα εργαλεία: πολύτιμο νέο αρχειακό υλικό, ψηφιακές περιηγήσεις στο κτίριο του Τσίλλερ και στα κοστούμια του ιστορικού βεστιαρίου, αλλά και πολλές άλλες δυνατότητες».
Ένα πρόσφατο παράδειγμα της εκτός σκηνών του δράσης του ΕΘ είναι το πρόγραμμα «Γνωριμία με τα αρχαία θέατρα της Ελλάδας», στο πλαίσιο του οποίου το Εθνικό ταξίδευσε σε 15 αρχαία θέατρα όλης της ηπειρωτικής επικράτειας, σε μέρη που δεν είχε παίξει ξανά, ανεβάζοντας τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη.
Έσοδα
Πλην τακτικών και έκτακτων επιχορηγήσεων του υπουργείου Πολιτισμού, τα έσοδα του Εθνικού Θεάτρου, τη σεζόν 2023-2024 (10/09/2023-10/09/2024) σημείωσαν αύξηση 70% συγκριτικά με τη σεζόν 2022-2023. Ενώ, συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα 2021-2022 η αύξηση προσεγγίζει το 178%. Για να μιλήσουμε με αριθμούς, τα έσοδα την χρονική περίοδο 10/09/2023-10/09/2024 ανήλθαν στα 4.417.832,84 ευρώ, ενώ, το οικονομικό έτος 2023 τα έσοδα του Εθνικού Θεάτρου ανήλθαν στα 3.533.223,97 ευρώ, σημειώνοντας ρεκόρ εσόδων 10ετίας.
Το ρεπερτόριο
Στο Κτίριο Τσίλλερ (Κεντρική Σκηνή) θα ανεβούν οι παραστάσεις «Goodbye, Lindita» σε σύλληψη-σκηνοθεσία Μάριο Μπανούσι (σε επανάληψη, από 16/10/24), «Μάνα κουράγιο» του Μπέρτολτ Μπρεχτ σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού (από 28/11/24), «Φάουστ» του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε σε διασκευή-σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη (από 13/3/25).
Στην Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» έχουν δρομολογηθεί τα έργα «Στο σώμα της» των Σοφίας Ευτυχιάδου, Νεφέλης Μαϊστράλη και Ελένης Ευθυμίου σε σκηνοθεσία της τελευταίας (από 13/11/24) και «Η κληρονομιά μας» (από 7/2/25) του Μάθιου Λόπεζ σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου. Στην Πλαγία Σκηνή το έργο «Που οφείλεται τόση όρεξη για ζωή» του Γιάννη Μαυριτσάκη σε σκηνοθεσία Γιάννη Μαυριτσάκη (από 27/3/25) και στην Αίθουσα Εκδηλώσεων το έργο «Ο Νιλ Χόλγκερσον, η Λιλίκα και Τατέσσερα Πι» (Παιδική Σκηνή) σε κείμενο-σκηνοθεσία Ηλία Κουνέλα (από 22/1/25).
Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» στο Εθνικό Θέατρο/ Κτίριο Τσίλλερ. Πηγή φωτ.: Εθνικό Θέατρο/ n-t.gr
Στο Θέατρο Rex - Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη» - έως ότου ξεκινήσουν οι εργασίες ανακαίνισης – θα ανεβούν τα έργα «Το Σχολείο των γυναικών» του Μολιέρου σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Μυλωνά (από 30/10/24). Στην Σκηνή «Κατίνα Παξινού» θα παρουσιαστούν «Η Λυγερή» του Ανδρέα Καρκαβίτσα σε διασκευή Ειρήνης Μουντράκη και σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (από 24/10/24), «Μα γκραν’ μα» σε σύλληψη-σκηνοθεσία Δημήτρη Χαραλαμπόπουλου (από 12/12/24). Στην Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη» θα ανεβούν (παιδική σκηνή) τα έργα «Τα γενέθλια» της Ζωρζ Σαρή, σε διασκευή-σκηνοθεσία Δημήτρη Αγαρτζίδη και Δέσποινας Αναστάσογλου (από 19/10/24) και «Μετά το πάρτι» (εφηβική σκηνή) της Μαρίας Ζαβάκου, σε σκηνοθεσία Γιολάντας Μαρκοπούλου (από 5/11/24).
Θέατρο Rex - Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη». Πηγή φωτ.: Εθνικό Θέατρο/ n-t.gr
Στο Θέατρο «Χώρος» θα ανεβούν «Ο τελευταίος Ασπροκόρακας» του Αλέξη Σολομού, σε σκηνοθεσία Έλενας Μαυρίδου (από 20/11/24) και «Η Καρυάτιδα!» του Γιώργου Καπουτζίδη σε σκηνοθεσία Κατερίνας Μαυρογεώργη (από 5/2/24). Στο «Σχολείον της Αθήνας» – Ειρήνη Παπά έχουν δρομολογηθεί τα έργα «Εχθρός του λαού» –μια παράσταση βασισμένη στο έργο του Χένρικ Ίψεν– σε διασκευή-σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Βασιλακόπουλου (από 26/2/25), και «Πανδώρα» σε σύλληψη-σκηνοθεσία Ουίτσι (από 14/5/25).
Συμπαραγωγές - Συνεργασίες
Ακόμη, σε συμπαραγωγή με την Εθνική Λυρική Σκηνή θα ανεβεί στην Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής το έργο «Ματαρόα στον ορίζοντα» της Έλσας Ανδριανού σε σκηνοθεσία Θοδωρή Αμπαζή και μουσική Θοδωρή Αμπαζή και Νίκου Κυπουργού (από 14/12/24). Σε συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης-Κάρολος Κουν θα παρουσιαστεί στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν – Φρυνίχου το έργο «Philoxenia» της Αλεξάνδρας Κ*, σε σκηνοθεσία Μαρίας Μαγκανάρη (από 19/2/25).
Μία ακόμη συνεργασία, αυτή τη φορά με το Θέατρο του Νέου Κόσμου έχει ως απότοπο το ανέβασμα του έργου «Η γραμμή του ορίζοντας» (σε επανάληψη) του Χρήστου Βακαλόπουλου, σε σκηνοθεσία Γιώργου Παύλου (από 21/11/24).
* Η προπώληση των εισιτηρίων/ early birds (εισιτήρια με 10 ευρώ μόνο για 7 ημέρες) ξεκινά στις 19/9 στις 12:00 και θα διαρκέσει έως τις 26/9 στις 24:00
Αναλυτικά το πρόγραμμα της καλλιτεχνικής περιόδου 2024-2025:
Κεντρική φωτ.: Η Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου/ Κτίριο Τσίλλερ. Πηγή φωτ.: Εθνικό Θέατρο/ n-t.gr