Την τελευταία του πνοή σε ηλικία 92 ετών άφησε ο συγγραφέας και πρώην πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Θανάσης Βαλτινός.
Τον συγγραφέα αποχαιρέτησε με ανάρτησή της στο facebook, η εκδότριά του, Εύα Καραϊτίδη, γνωστοποιώντας ότι η κηδεία του θα γίνει το ερχόμενο Σάββατο (11:00) στο Α' Νεκροταφείο.
Λίνα Μενδώνη: Το αποτύπωμα του Θανάση Βαλτινού θα εξακολουθήσει να είναι βαθύ και ενεργό
Με δήλωσή της η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, σημειώνει χαρακτηριστικά ότι ο μεγάλος συγγραφέας «υπήρξε πολυδιάστατος δημιουργός, τόσο στη θεματολογία του, όσο και στις τεχνικές και το ύφος του».
«Το έργο του, από πολύ νωρίς, αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής και εμπεριστατωμένης μελέτης. Το αποτύπωμά του όμως στην πεζογραφία μας είναι βέβαιο ότι θα εξακολουθήσει να είναι βαθύ και ενεργό. Έτσι θα τον κρατήσουμε στη μνήμη μας», τόνισε.
Ακολουθεί η πλήρης δήλωση της κας Μενδώνη:
«Με μεγάλη θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του Θανάση Βαλτινού, η οποία αφήνει μεγάλο κενό στα Ελληνικά Γράμματα. Ο Θανάσης Βαλτινός αναδείχθηκε- και ευτύχησε να αναγνωριστεί εν ζωή- σε μια από τις μεγαλύτερες μορφές της μεταπολεμικής μας πεζογραφίας. Το έργο του, το οποίο αντικατοπτρίζει με ενάργεια τη σπάνια αφηγηματική του δεινότητα, ακουμπά τη συλλογική μνήμη, μέσα από φαινομενικά ασήμαντες προσωπικές ιστορίες, επικυρώνοντας τη δυνατότητα του συγγραφέα να προσλαμβάνει και να αποτυπώνει καίρια ευρύτερα κοινωνικά και ιστορικά συμφραζόμενα, μέσα από τους ευρύτερους προσανατολισμούς του.
Ο Θανάσης Βαλτινός είχε την τόλμη να προσεγγίσει, όπως στην Κάθοδο των εννιά, την Ορθοκωστά και τον Τελευταίο Βαρλάμη, τραγικές περιόδους της νεότερης ιστορίας μας, πλήρως αποδεσμευμένος από στερεότυπα, ακόμη και ταμπού. Με τα Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60, κατά κοινή ομολογία ένα από τα εμβληματικότερα έργα του, αφενός εισηγήθηκε μια ιδιότυπη όσο και πρωτότυπη αφηγηματική τεχνική και, αφετέρου, μετατόπισε το βλέμμα από τη μεγάλη εικόνα της πράγματι πλούσιας σε γεγονότα, στη μικροϊστορία των αθέατων ανθρώπων που τα βίωσαν. Ενώ με το Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη, εκκινώντας και πάλι από την υπαρκτή προσωπική ιστορία, μας έδωσε μια σπουδαία τοιχογραφία του πρώιμου ελληνικού 20ού αιώνα. Δείγματα και μόνον ενός έργου που χαρακτηρίζεται από στερεότητα και αναδεικνύει, με το άπλωμά του σε πάνω από μισόν αιώνα, και την ίδια τη στάση του Βαλτινού απέναντι στην Τέχνη και το χρέος του συγγραφέα απέναντί της.
Ο Θανάσης Βαλτινός υπήρξε πολυδιάστατος δημιουργός, τόσο στη θεματολογία του, όσο και στις τεχνικές και το ύφος του. Κάθε του γραπτό αναδείκνυε τη συγγραφική μαστοριά του και απαιτούσε εγρήγορση, καθώς δεν επιδεχόταν επιφανειακές αναγνώσεις. Το έργο του, από πολύ νωρίς, αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής και εμπεριστατωμένης μελέτης. Το αποτύπωμά του όμως στην πεζογραφία μας είναι βέβαιο ότι θα εξακολουθήσει να είναι βαθύ και ενεργό. Έτσι θα τον κρατήσουμε στη μνήμη μας.
Στους οικείους του και τους φίλους του απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήρια».
Η διαδρομή του Θανάση Βαλτινού
Ο Θανάσης Βαλτινός γεννήθηκε στην Καράτουλα Κυνουρίας το 1932. Στα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου η οικογένειά του μετακινήθηκε σε διάφορες πόλεις και ο Βαλτινός φοίτησε στα γυμνάσια Σπάρτης, Γυθείου και Τρίπολης.
Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1958 με τη βράβευση του διηγήματός του Κατακαλόκαιρο σε διαγωνισμό του περιοδικού Ταχυδρόμος. Το 1963 δημοσίευσε στο περιοδικό Εποχές το αφήγημα Η κάθοδος των εννιά, έργο που κυκλοφόρησε και σε γερμανική μετάφραση το 1976. Ασχολήθηκε επίσης με τη θεατρική γραφή και μετάφραση - συνεργάτης του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν -, καθώς και με το κινηματογραφικό σενάριο. Συνεργάστηκε με διάφορα αθηναϊκά περιοδικά (Ταχυδρόμος, Εποχές, Η Συνέχεια, Η λέξη, Διαβάζω, Ausblicke, Αντί, Χάρτης) και εφημερίδες (Η Καθημερινή, Η Αυγή).
Ο Θανάσης Βαλτινός διετέλεσε Πρόεδρος της Ακαδημίας των Αθηνών. Τιμήθηκε με το βραβείο σεναρίου στο Φεστιβάλ Καννών για την ταινία «Ταξίδι στα Κύθηρα» (1984) και με το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος για το βιβλίο του Στοιχεία για τη δεκαετία του ΄60 (1990), με το διεθνές βραβείο Καβάφη (2001) και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών «Πέτρος Χάρης» (2002).
Το 2002 του απονεμήθηκε ο χρυσός σταυρός του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο Θανάσης Βαλτινός τιμήθηκε επίσης και με το Βραβείο Σεναρίου στο φεστιβάλ των Καννών για την ταινία του «Ταξίδι στα Κύθηρα» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου κ.α. Το 1994 με την πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου του Ορθοκωστά, μυθιστόρημα με θέμα τον Εμφύλιο Πόλεμο, προκλήθηκαν έντονες συζητήσεις σχετικά με τη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας.
Το 2012 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων και της Λογοτεχνίας από τη Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, για το σύνολο του έργου του.
Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες μεταξύ των οποίων τα Αγγλικά, τα Ιταλικά, τα Γαλλικά, τα Γερμανικά, τα Ρώσικά κ.α.
Το έργο του είχε ευρεία αποδοχή στην αριστερή διανόηση της μεταδικτατορικής Ελλάδας. Όμως οι εν λόγω κύκλοι το αποκήρυξαν μετά το 1995, μετά την κυκλοφορία του βιβλίου Ορθοκωστά.
Διετέλεσε γενικός διευθυντής της Ε.Ρ.Τ. (1989-1990) και πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου 2005 - 2006 με αντιπρόεδρο τον Βασίλη Μαζωμένο. Ήταν τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (Akademia Scientiarum et Artium Europaea), του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και της Εταιρείας Συγγραφέων, της οποίας υπήρξε πρόεδρος επί πέντε θητείες.
Υπήρξε ένας από τους 32 ανθρώπους του πνεύματος που το 2011 είχαν συνυπογράψει το κείμενο Τολμήστε!, το οποίο απέρριπτε τις διαδηλώσεις στις πλατείες, και καλούσε να σταματήσουν «οι λαϊκισμοί και η ανευθυνότητα» ώστε να ομονοήσουν οι πολιτικές δυνάμεις και να συνεχιστεί η πορεία της χώρας στην Ευρώπη ανεξαρτήτως του Μνημονίου, για το «μέλλον των παιδιών μας».
Σε ερώτηση το 2015 αν η ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ θα επουλώσει το τραύμα που άνοιξε ο Εμφύλιος απάντησε «Νομίζω όχι».
Στο δημοψήφισμα του 2015 τάχθηκε δημόσια υπέρ του «Ναι».
Το Σεπτέμβριο του 2021 φέρεται να υπέγραψε κείμενο με 160 πρόσωπα που δήλωσαν ενάντιοι στον γάμο των ΛΟΑΤ+ ατόμων, όμως ο ίδιος την επόμενη μέρα διέψευσε πως υπέγραψε ποτέ τέτοιο κείμενο.
