Αρκεί η απουσία διαλόγων στο θέατρο –και σε οποιαδήποτε άλλη παραστατική τέχνη– για να αποδοθεί ένα έργο σε άρτια μορφή; Η απάντηση είναι καταφατική – η σιωπή και οι κινήσεις, άλλωστε, ενέχουν λόγο άρρητο. Η αναφορά μου γίνεται για το έργο «Goodbye, Lindita» του Μάριο Μπανούσι (σύλληψη-σκηνοθεσία) που ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά στο Εθνικό Θέατρο, και πραγματεύεται την απώλεια. Θέμα ηχηρό εσωτερικά αλλά και αρθρωμένο, στην παράσταση λόγω της απουσίας διαλόγων, ο αμφιβληστροειδής εστιάζει στην κινησιολογία των ηθοποιών και τους ήχους.
Θέμα όχι εύκολα διαχειρίσιμο η απώλεια· δημιουργεί ρωγμές στα λόγια και το βλέμμα σαν η ψυχή βιώνει ή έχει βιώσει την απώλεια αγαπημένων προσώπων, όπως και τη διαδικασία του πένθους· κάθε τέτοια φορά υπενθυμίζεται περισσότερο η τρωτότητα του ανθρώπου και ο αμείλικτος χρόνος.
Πώς αντιδρά το σώμα στην απώλεια και πώς αντιμετωπίζει ένα σώμα στο οποίο η ζωή έχει εκπνεύσει; Ποια η φροντίδα προς ένα άψυχο σώμα; Η δύναμη των λέξεων στην προκειμένη μετατρέπεται και γίνεται αδυναμία, η συναισθηματική κατάσταση είναι τότε η μόνη αλήθεια. Το σώμα σκέφτεται και μιλά μέσα από τα συμπτώματά του, συνεπώς, οι αντιδράσεις του σώματος είναι η αλήθεια της ψυχής μπροστά σε ένα άψυχο σώμα. Τίθενται ερωτήματα όπως τι χρειάζεται, τότε, για να ολοκληρωθεί ο ύστατος αποχαιρετισμός και να ολοκληρωθεί ο κύκλος του πένθους.
Το άνοιγμα ενός κρεβατιού στο οποίο υπάρχει το σώμα της κοπέλας γύρω από την οποία εκτυλίσσεται η τελετουργία το παρομοιάζω (σ.σ την κίνηση) με το πηγαίο ξεκλείδωμα των συναισθημάτων σαν αρθρωθεί η απώλεια. Η παράσταση ξετυλίγει ένα τελετουργικό κατά το οποίο το παρελθόν αναβιώνει στο παρόν, η δε τελετουργία έγκειται σαφώς στην κινησιολογία και στα τελευταία λεπτά της παράστασης και στον ήχο.
Στο τελετουργικό «μετέχουν» αντικείμενα όπως ρούχα τα οποία τα πρόσωπα διπλώνουν και ξεδιπλώνουν, ένα κρεβάτι που αποσυναρμολογείται και γίνεται μπανιέρα στην οποία κάνουν την κοπέλα μπάνιο (ή την βαπτίζουν), μία μάσκα, πιάτα τα οποία οι γυναίκες της οικογένειας σπάνε στο τέλος εκκινώντας μία διαδικασία κατά την οποία το ίδιο το σπίτι διαλύεται εκ των έσω. Σαν από τα θεμέλιά του να βγαίνουν καταστάσεις που είναι επίσης ανείπωτες, ενώ τα σώματα στέκονται επίσης γυμνά στην αλήθεια που ξετρυπώνει από το χαλί, και πάλλονται.
Πρόκειται για μια σειρά από παράδοξα γεγονότα που συμβαίνουν στο σπίτι και φέρνουν στην επιφάνεια έναν κόσμο κρυμμένο, φτιαγμένο από όνειρα και εφιάλτες, μια ανάποδη πραγματικότητα με τους δικούς της κανόνες.
Πολυσχιδής νέος καλλιτέχνης που προτείνει ένα προσωπικό, χειροποίητο εικαστικό θεατρικό σύμπαν, ο Μάριο Μπανούσι εμπνέεται από το παρελθόν των Βαλκανίων, από ταφικά έθιμα και παραδόσεις πολλών χωρών για να φτιάξει την εν λόγω παράσταση. Η αφήγηση δομείται πάνω σε μια συνειρμική ακολουθία εικόνων που συνδέουν την κατάσταση του πένθους με μια νέα γέννηση.
Για την αρτιότητά της, η παράσταση τιμήθηκε με δύο μεγάλα βραβεία στο διεθνές Φεστιβάλ Bitef στο Βελιγράδι, όπου και συμμετείχε παρουσιάζοντας την «Goodbye, Lindita»: το Ειδικό Βραβείο Bitef «Jovan Ćirilov» για σπάνια συνεισφορά στη θεατρική τέχνη και το Βραβείο «Politika» καλύτερης σκηνοθεσίας.
Στην παράσταση παίζουν οι Χρυσή Βιδαλάκη, Μπάμπης Γαλιατσάτος, Εριφύλη Κιτζόγλου , Κατερίνα Κρίστο, Μάριο Μπανούσι, Ελένη Άμπια Νζάνγκα, Βασιάνα Σκοπετέα και Αλεξάνδρα Χασάνι. Τα σκηνικά-κοστούμια είναι του Σωτήρη Μελανού, η μουσική του Εμμανουήλ Ροβίθη, τους φωτισμούς σχεδίασε ο Τάσος Παλαιορούτας. Σύμβουλος δραματουργίας η Σοφία Ευτυχιάδου, δραματολόγος παράστασης η Ασπασία-Μαρία Αλεξίου, βοηθoί σκηνοθέτη οι Αφροδίτη Καποκάκη και Θεοδώρα Πατητή.
Goodbye, Lindita – Εθνικό Θέατρο, Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος», Κτίριο Τσίλλερ, Αγίου Κωνσταντίνου 22-24, 210 5288170-171. Η παράσταση προτείνεται για θεατές άνω των 16 ετών. Εισιτήρια στα ticketservices.gr και 210 7234567
* Φωτογραφίες: Θεόφιλος Τσιμάς, πηγή φωτ.: Εθνικό Θέατρο
