«Η Μουσικότητα της Γλυπτικής» τιτλοφορείται η αναδρομική έκθεση της Αθηνάς Πολιτοπούλου-Kargsten που παρουσιάζει στην ACG Art Gallery το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος (ACG), στο πλαίσιο σειράς εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια παρουσίας και λειτουργίας του στην Ελλάδα. Η έκθεση, σε επιμέλεια της Ιωάννας Παπαπαύλου, Υπεύθυνης Εκθέσεων και της Συλλογής Τέχνης του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 20 Nοεμβρίου 2023 έως 27 Ιανουαρίου 2024 στην Αίθουσα Τέχνης του Κολλεγίου.
Ως εξέχουσα γυναικεία προσωπικότητα της εποχής της, η Αθηνά Πολιτοπούλου-Kargsten παρήγαγε ιδιαίτερα πλούσιο καλλιτεχνικό έργο, το οποίο παραμένει εξίσου επίκαιρο και επιδραστικό μέχρι σήμερα. Η έκθεση καλεί τους θεατές σε μια βιωματική εξερεύνηση του παρελθόντος, της μουσικής, καθώς και του γυναικείου σώματος σε κίνηση. Μια επιθυμία έντονης φορμαλιστικής αναζήτησης διατρέχει το δημιουργικό σύμπαν της καλλιτέχνιδας, καθορίζοντας την καλλιτεχνική της πρακτική.
Αντλώντας αναφορές τόσο από τη μουσική, όσο και από τον χορό, επιστρατεύει την υποσυνείδητη ανθρώπινη επιθυμία προκειμένου να αναβιώσει το παρελθόν μέσω της μυθολογίας και να απελευθερώσει ενθυμήσεις και συναισθήματα που χάνονται στα βάθη του χρόνου. Η ζωηρή αισθητική γλώσσα, καθώς και ο ρυθμός του έργου της αλληλεπιδρούν έντονα με το περιβάλλον τους, δημιουργώντας μια αίσθηση ευχαρίστησης και ισορροπίας.
Η έκθεση καλύπτει περισσότερες από πέντε δεκαετίες καλλιτεχνικής παραγωγής και παρακολουθεί την εξέλιξη της καλλιτέχνιδας, καθώς η τελευταία πειραματίζεται με τη φόρμα, το σχήμα και το ύφος μέσα από το σχέδιο και τη γλυπτική. Το έργο «Μουσικές Ακτίνες» (1992), εμπνευσμένο από μουσικές παρτιτούρες και όργανα, αποτελεί το κεντρικό έργο της έκθεσης. Το γλυπτό απαντά στην αφαιρετικότητα της μουσικής δημιουργώντας ένα αποτέλεσμα που αντανακλά ένα συνεχές αντιπαρατιθέμενων σχημάτων, παράγοντας ένα παιχνίδι φωτός και σκιών.
Ακόμη, η έκθεση περιλαμβάνει είκοσι έργα από τη σειρά γλυπτών «Tρίμορφα», την οποία η Αθηνά Πολιτοπούλου-Kargsten ξεκίνησε να παράγει το 1980. Πλέον, θεωρούνται το σημαντικότερο έργο της, συμπυκνώνοντας τη συμβολή της στη σύγχρονη γλυπτική. Μέσω της αντιπαράθεσης τριών διαδοχικών σκαλιστών στρωμάτων φτιαγμένων από μάρμαρο, ξύλο ή πλεξιγκλάς, τα έργα αυτά θέτουν στο επίκεντρο ένα γυναικείο σώμα σε συνεχή ροή, που λικνίζεται στον ρυθμό μιας φανταστικής μουσικής σύνθεσης. Πολύπλοκα σχήματα και μυστηριώδεις τομές στους πυρήνες των γλυπτών δημιουργούν θετικούς και αρνητικούς πόλους σε κάθε έργο.
Όπως σημειώνει ο Kimon Friar, το μοτίβο του τρίπτυχου επανέρχεται διαρκώς στο έργο της Ελληνίδας γλύπτριας, παραπέμποντας σε τρίφωνη συγχορδία ή σε φούγκα του Μπαχ και προσθέτοντας ένα μεταφυσικό στοιχείο στην πρακτική της.
Αθηνά Πολιτοπούλου-Kargsten, «Musical Memiry» (1991)
Στην έκθεση παρουσιάζονται, επίσης, πρώιμα έργα σε χαρτί, ύφασμα και ξύλο και μερικά ακόμα γλυπτά, μεταξύ των οποίων η «Μητρότητα» (1957), «Οι Τρεις Χάριτες» (1958), το έργο «Κόρη» (1961), και η σειρά «Μεταμορφώσεις» (1989). Τα τρία έργα που περιλαμβάνονται στη σειρά «Study of Models» (1967) αποτελούν πρώιμες προσπάθειες εξερεύνησης των αποτυπωμάτων που αφήνουν πίσω τους τα σώματα στους χώρους που καταλαμβάνουν προσωρινά.
Κατά την περίοδο 1968-1992, το έργο της καλλιτέχνιδας καταπιάνεται πιο έντονα με τις αναπαραστάσεις του γυναικείου σώματος. Αντλώντας έμπνευση από την Αφροδίτη του Willendorf (25.000 π.Χ.), το 1968 αρχίζει να δημιουργεί μια σειρά γυναικείων ειδωλίων με στεατοπυγικά χαρακτηριστικά. Στην έκθεση παρουσιάζονται τα έργα «Αφροδίτες» (1971), «Γυναικεία φιγούρα» (1972) και «Ερωτικό» (1973), τα οποία απεικονίζουν γυναίκες που αναδεικνύονται σε αρχετυπικά σύμβολα γονιμότητας.
«Η Μουσικότητα της Γλυπτικής» περιλαμβάνει έργα από τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου, του Μουσείου Βορρέ και του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, καθώς και από την προσωπική συλλογή της καλλιτέχνιδας. Ισορροπώντας μεταξύ ρεαλισμού και αφαίρεσης, τα έργα της έκθεσης αμφισβητούν την κανονικότητα της φόρμας και συνενώνουν τις ευαισθησίες της κλασικής Ελλάδας με τον ύστερο ευρωπαϊκό μοντερνισμό.
Στο πλαίσιο της έκθεσης, το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος έχει εκδώσει τον κατάλογο Athena Politoulou-Kargsten The Musicality of Sculpture, σε επιμέλεια Δρα Μεγακλή Ρογκάκου.
Αθηνά Πολιτοπούλου-Kargsten
Μεταξύ Αθήνας, Πάτμου και Στοκχόλμης ζει και εργάζεται η Αθηνά Πολιτοπούλου-Kargsten (γεν. 1938, Βόλος). Αποφοίτησε από το Pierce – Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος το 1957 και έλαβε υποτροφία προκειμένου να συνεχίσει τις σπουδές της στο Κολλέγιο Cottey, στη Νεβάδα του Μιζούρι (1957-58), και στο Κολλέγιο Milwaukee-Downer, στο Μιλγουόκι του Ουισκόνσιν (1948-1960).
Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της, παντρεύτηκε τον Σουηδό παιδίατρο Sven-Olof Kargsten και μετακόμισε στη Στοκχόλμη, όπου σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Τεχνών, Χειροτεχνίας και Design Konstfack (1961-72) και στη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Καλών Τεχνών (1972-74). Παράλληλα με την καλλιτεχνική της δραστηριότητα, συνεργάστηκε με τον φιλέλληνα καθηγητή Sture Linnér για την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού στη Σουηδία. Το 1998, o Σύλλογος Φίλων του Σουηδικού Ινστιτούτου Αθηνών τίμησε την καλλιτέχνιδα με βραβείο για το σύνολο του έργου της. Το 2011, το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος (ACG) τής ανέθεσε να σχεδιάσει το βραβείο ACG Alumni Award-Maria West, το οποίο απονέμεται σε διακεκριμένους αποφοίτους για τη συμβολή τους στον πολιτισμό.
Ατομικές εκθέσεις της έχουν παρουσιαστεί στη ΖΥΓΟΣ art galerie, (Αθήνα, 1984), στην Galerie 17 (Στοκχόλμη, 1986), στην Galerie Regio Genevensis (Γενεύη, 1987), στην Banque Suisse de Credits et Dépôts (Γενεύη, 1987), στο Μέγαρο Πανδώρα (Μακρινίτσα, Πήλιο) και στο Κέντρο Τέχνης Giorgio de Chirico (Βόλος, 1993).
Αθηνά Πολιτοπούλου-Kargsten, «Γυναικεία φιγούρα» (1972, λεπτομέρεια στην κεντρική φωτ.)
Επιπλέον, έχει συμμετάσχει σε διάφορες ομαδικές εκθέσεις στην Κύπρο, τη Γαλλία, την Ελλάδα, τη Σουηδία και την Ελβετία. Έργα της Αθηνάς Πολιτοπούλου-Kargsten βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, στο Μουσείο Βορρέ, στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος και στο Δημοτικό και Περιφερειακό Θέατρο Βόλου, καθώς και σε συλλογές στην Ιταλία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, την Ελβετία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Επιμέλεια: Ιωάννα Παπαπαύλου. Εγκαίνια: Δευτέρα 20 Νοεμβρίου, 18:30-22:00, ACG Art Gallery, Deree – The
American College of Greece, Γραβιάς 6, Αγία Παρασκευή.
Διάρκεια έκθεσης: 20 Νοεμβρίου 2023-27 Ιανουαρίου 2024. Ημέρες & ώρες λειτουργίας: Πέμπτη & Παρασκευή 15:00-19:00, Σάββατο 12:00-16:00
Βοηθοί επιμελήτριας: Αθηνά Λασιθιωτάκη, Κατερίνα Μήλεση, Χρίστίνα Τσαπραήλης, Δήμητρα Κωστούλα, Evan Katsounis (φοιτητές του Deree – The American College of Greece). Η χορευτική παράσταση κατά τη διάρκεια των εγκαινίων διοργανώνεται από το Deree’s Dance Area.
Ερμηνεύουν: Haley Lowenthal και Evan Katsounis. Χορογραφία: Δρ Δάφνη Μουρέλου σε συνεργασία με τους ερμηνευτές. Μουσική: Νάσος Σωπύλης
