Αναντίρρητος ο ρόλος της Τέχνης, εν προκειμένω του θεάτρου, να συμβάλει στην πνευματική μας ανάπτυξη και μέσω της ενδοσκόπησης καθένας να γίνει καλύτερος άνθρωπος πρωτίστως για τον ίδιο και την κοινωνία όπου ζει και αλληλοεπιδρά. Πράξη δημιουργίας το θέατρο εστιάζει στον άνθρωπο και τα στοιχειώδη της ζωής ανεξαρτήτως είδους (λ.χ. δράμα, κοινωνικό, κωμωδία). Επί σκηνής εκτυλίσσεται ένας κόσμος, ιστορίες παράλληλες με την πραγματικότητα έξω από τις θεατρικές αίθουσες ή τα ανοικτά, υπαίθρια θέατρα.
Με αφορμή τα τελευταία και την εποχή του καλοκαιριού που διανύουμε, ξετυλίγεται από τον μίτο του θεατρικού κόσμου η ερώτηση για το σκοπό των θεατρικών περιοδειών. Εκπαιδευτικός μεταξύ άλλων, και αρκεί για το συμβολικό τους χαρακτήρα, καθώς, στις περιοδείες, οι δημιουργοί επισκέπτονται τα μέρη και «χτυπούν» την πόρτα στους πολίτες, να πάνε να τους δουν όπου ανεβάζουν εκάστοτε έργο. Εκείνοι που ποιούν (ηθοποιοί, σκηνοθέτες, συντελεστές παράστασης) κάνουν στάση ανά τη χώρα προκειμένου να μεταλαμπαδεύσουν την τέχνη του θεάτρου και οι παραστάσεις να γίνουν προσιτές αναιρώντας τη γεωγραφική απόσταση.
Μεταξύ των σκοπών του Εθνικού Θεάτρου «η μέσω της θεατρικής τέχνης προαγωγή της πνευματικής καλλιέργειας του λαού και η διαφύλαξη της εθνικής πολιτιστικής», όπως η πρώτη θεατρική σκηνή της χώρας αναφέρει στην ιστοσελίδα της. Σαφώς, ο σκοπός αυτός απαντάται σε κάθε του κίνηση· αυτό το καλοκαίρι, με την περιοδεία του έργου «Πλούτος» του Αριστοφάνη, σε μετάφραση Δημοσθένη Παπαμάρκου και σκηνοθεσία Μάνου Βαβαδάκη, με έναν θίασο σημαντικών καλλιτεχνών της νέας γενιάς του ελληνικού θεάτρου.
Το έργο ανεβαίνει στο πλαίσιο της καινοτόμου δράσης ανάδειξης των σωζόμενων αρχαίων θεάτρων της Ελλάδας, «Γνωριμία με Αρχαία Θέατρα της Ελλάδας», που πραγματοποιείται, το καλοκαίρι του 2024 (Ιούλιος - Σεπτέμβριος), από το Εθνικό Θέατρο, σε συνεργασία με το Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ και με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού.
Με φυσικό φως και ήχο, το τελευταίο σωζόμενο έργο του Αριστοφάνη, ο «Πλούτος», που κορυφώνει «κομψά» τον πειραματισμό του ποιητή με το κωμικό είδος, θα παρουσιαστεί στα παρακάτω 17 αρχαία θέατρα της χώρας: Αιγείρας (Αίγιο), Αμβρακίας (Άρτα), Αρκαδικού Ορχομενού (Τρίπολη), Γιτάνων (Φιλιάτες Θεσπρωτίας), Γυθείου, Δημητριάδος (Βόλος), Ερέτριας, Ζέας (Πειραιάς), Θορικού (Λαύριο), Καβειρίου (Θήβα), Κασσώπης (Πρέβεζα), Μαρώνειας (Έβρος), Μίεζας (Νάουσα), Ορχομενού Βοιωτίας, Πλευρώνας (Μεσολόγγι), στον αρχαιολογικό χώρο Ελευσίνας και στο Εκκλησιαστήριο Μεσσήνης.
Αρχαίο θέατρο Κασσώπης © Αρχείο Σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ
Όσο για τη «Γνωριμία με Αρχαία Θέατρα της Ελλάδας», είναι μια ευτυχής σύνδεση του σύγχρονου πολιτισμού με τα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ταυτόχρονα μια πολύτιμη συνέργεια ανάμεσα σε φορείς πολιτισμού, που φέρνει τη δραματική τέχνη και κάποιους από τους φυσικούς της χώρους στο επίκεντρο της ζωής των τοπικών κοινοτήτων.
«Πλούτος»
«Με τον Πλούτο (338 π.Χ.), την τελευταία απ’ τις σωζόμενες κωμωδίες του Αριστοφάνη, αφήνουμε πίσω μας τη δομή και τα μοτίβα της Παλαιάς Κωμωδίας και περνάμε στη Νέα Κωμωδία. Ο Αριστοφάνης στον Πλούτο αφαιρεί τα χορικά, την παράβαση και το κεντρί του περιπαικτικού αστεϊσμού από τον στίχο του, για να στρέψει το ενδιαφέρον του στα προβλήματα του καθημερινού βίου», αναφέρει το Εθνικό Θέατρο σχετικά με την κωμωδία, η οποία ξετυλίγει το σχέδιο του γέρου Χρεμύλου να θεραπεύσει την τυφλότητα του Πλούτου με τη βοήθεια του Ασκληπιού, ώστε να μοιράσει δίκαια τα δώρα του στους ενάρετους ανθρώπους.
«Ο τυφλός θεός Πλούτος ξαναβρίσκει το φως του και μοιράζει ισότιμα τα αγαθά στην κοινωνία. Πρώιμος ‘’σοσιαλιστής’’ ή απλά νοσταλγικός μιας ''χρυσής εποχής'' που χάθηκε; Το έργο γραμμένο το 388 π.Χ., μετά την ήττα της αθηναϊκής δημοκρατίας στον Πελοποννησιακό πόλεμο, προτείνει μια άλλη αριστοφανική ουτοπία. Όμως μια κοινωνία, οι υλικές ανάγκες της οποίας θα έχουν καλυφθεί πλήρως, είναι μια ευτυχισμένη κοινωνία; Η ατομική ευδαιμονία προηγείται της κοινωνικής ευημερίας; Πότε είναι κανείς πραγματικά ελεύθερος; Πότε σπάνε τα δεσμά της ευτυχίας;», διερωτάται ο Μάνος Βαβαδάκης στο σκηνοθετικό του σημείωμα.
Όπως προσθέτει, «σε αυτή την μετα-εποχή του έργου, η παρουσία του χορού είναι μηδαμινή, απλός παρατηρητής των εξελίξεων. Ένας χορός που απουσιάζει, σύμβολο μιας πόλης που αδιαφορεί. Ένας μικρός θίασος ηθοποιών γυρίζει την Ελλάδα, προσκαλώντας τους θεατές σε μια νέα συνάθροιση σε χώρους που κάποτε η κοινωνία διασκέδαζε, συζητούσε, έπαιρνε αποφάσεις. Μας καλεί να αφουγκραστούμε μαζί, να γελάσουμε μαζί και εν τέλει να επιστρέψουμε στη συνύπαρξη, εγκαταλείποντας την τεχνολογική και κάθε λογής μοναξιά».
Η κωμωδία ανεβαίνει σε μετάφραση - διασκευή Δημοσθένη Παπαμάρκου, σκηνοθεσία - δραματουργική επεξεργασία Μάνου Βαβαδάκη, τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι των Τζίνας Ηλιοπούλου και Λίνας Σταυροπούλου, την κινησιολογία επιμελήθηκε η Μυρτώ Γράψα, η πρωτότυπη μουσική σύνθεση είναι του Δημήτρη Τάσαινα. Βοηθός σκηνοθέτη ο Άρης Λάσκος, βοηθός σκηνογράφου - ενδυματολόγου η Αλεξάνδρα Φτούλη. Παίζουν οι Νίκος Γιαλελής, Κατερίνα Παπανδρέου, Κατερίνα Πατσιάνη, Ελίνα Ρίζου και Βασίλης Σαφός.
«Πλούτος» © Ελίνα Γιουνανλή
Η διάρκεια της παράστασης είναι 60', η είσοδος σε όλους τους χώρους είναι δωρεάν με δελτία εισόδου, που θα διανέμονται μια ώρα πριν από την έναρξη των παραστάσεων. Στα αρχαία θέατρα Γιτάνων (Φιλιάτες Θεσπρωτίας), Κασσώπης (Πρέβεζα), Πλευρώνα (Μεσολόγγι), Ορχομενού Βοιωτίας και στον αρχαιολογικό χώρο Ελευσίνας, θα καταβάλλεται το αντίτιμο του αρχαιολογικού χώρου (6€, μειωμένο 3€). Πληροφορίες για τις ημερομηνίες των παραστάσεων θα ανακοινωθούν σύντομα, στην ιστοσελίδα του Εθνικού Θεάτρου (n-t.gr).
Κεντρική φωτ.: Αρχαίο θέατρο Πλευρώνας © Αρχείο Σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ. Πηγή φωτ.: Εθνικό Θέατρο
