Πρότυπο δομής εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας αποκτούν για πρώτη φορά, τα κρατικά μουσεία, που λειτουργούν ή ιδρύονται από το υπουργείο Πολιτισμού, όπως κάνει γνωστό με ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού. Τον κανονισμό λειτουργίας, ο οποίος έτυχε και της ομόφωνης θετικής γνωμοδότησης του αρμοδίου Συμβουλίου Μουσείων, συνέταξε η Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ΥΠΠΟ, ο δε εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας αποτελεί προϋπόθεση για την Πιστοποίηση των μουσείων.
Διευκρινίζεται ότι η πιστοποίηση είναι υποχρεωτική διαδικασία για τα περίπου 200 μουσεία που ανήκουν στο υπουργείο Πολιτισμού. Πρόκειται για μία ολιστική προσπάθεια αναβάθμισης αυτών των μουσείων, με στόχο την ανταποδοτικότητά τους προς τον επισκέπτη αλλά και την ενδυνάμωσή τους ως φορέων πολιτισμού, δια βίου μάθησης και κοινωνικής συνοχής.
Η διαδικασία της πιστοποίησης λαμβάνει υπόψη της την κλίμακα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε μουσείου του ΥΠΠΟ. Βασικό εργαλείο της διαδικασίας πιστοποίησης είναι η αυτοαξιολόγηση κάθε μουσειακού οργανισμού, μέσα από τη συμπλήρωση ενός εντύπου που συνιστά ακτινογραφία του συνόλου των λειτουργιών του. Το κάθε μουσείο καλείται να αποτυπώσει την οργανωτική του δομή, τη στελέχωση και οικονομική διαχείρισή του, τις κτιριακές του υποδομές, τον τρόπο συγκρότησης, τα εργαλεία τεκμηρίωσης και τα μέσα διαχείρισης και συντήρησης των συλλογών του, την ερμηνευτική του πολιτική, τις δράσεις εξωστρέφειας καθώς και τις υπηρεσίες προς το κοινό.
Η διαδικασία συμπληρώνεται από αυτοψίες που διενεργούν οι συναρμόδιες Διευθύνσεις του ΥΠΠΟ. Οι αυτοψίες έχουν ως σκοπό τη συνδρομή προς τις υπηρεσίες υπαγωγής του προς πιστοποίηση μουσείου, ώστε να αποτυπωθεί με σαφήνεια η υφιστάμενη κατάσταση αυτού και, στη συνέχεια, να προταθούν στοχευμένες παρεμβάσεις αναβάθμισης.Τα εργαλεία αυτά δίνουν σε κάθε μουσείο τη δυνατότητα να συγκρίνει τις λειτουργίες και τις υποδομές του με τις εφαρμοζόμενες καλές πρακτικές, ανά τομέα. Ανάλογα με τις ανάγκες που διαπιστώνονται, το μουσείο εντάσσεται σε ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα αναβάθμισης. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος, απονέμεται σε αυτό, ο τίτλος του «Πιστοποιημένου Μουσείου».
Το πρότυπο δομής του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας για τα κρατικά μουσεία περιλαμβάνει 25 άρθρα, τα οποία, μεταξύ άλλων, ορίζουν το οργανόγραμμα του μουσείου, πρωτόκολλα των ενεργειών που σχετίζονται με τη λειτουργία του, όπως διαχείριση αποθηκών και εργαστηρίου συντήρησης, ζητήματα περιβαλλοντικής υπευθυνότητας, ασφάλειας και εκτάκτων αναγκών, κανονισμό επίσκεψης, λειτουργίας πωλητηρίου και αναψυκτηρίου.
«Η σύνταξη και η εφαρμογή εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας των μουσείων, που λειτουργούν ή ιδρύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού, αποτελεί προαπαιτούμενο για την Πιστοποίησή τους, βάσει του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου. Η διαδικασία της Πιστοποίησης των κρατικών μουσείων είναι υποχρεωτική και υιοθετεί τρεις άξονες: Την αξιοποίηση του Εθνικού Αρχείου Μνημείων στην καταγραφή και καταχώριση του συνόλου των κινητών μνημείων που ανήκουν στα μουσεία του ΥΠΠΟ, την αναβάθμιση των παρεχόμενων από τα μουσεία υπηρεσιών προς το κοινό, προκειμένου ο επισκέπτης να αισθανθεί ότι βρίσκεται στο επίκεντρο της μέριμνας των επαγγελματιών των κρατικών μουσείων, την ενίσχυση της εξωστρέφειας των μουσείων του ΥΠΠΟ, με σκοπό να διεκδικήσουν δυναμικά μέρος του ελεύθερου χρόνου των πολιτών, αλλά και να διαμορφώσουν διακριτή δημόσια εικόνα σε ένα διεθνές περιβάλλον», σημείωσε – μεταξύ άλλων – η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Όπως συμπλήρωσε: «η οικονομική, λειτουργική και επιχειρησιακή βιωσιμότητα των μουσείων και ο αντίκτυπός τους στην κοινωνία συναρτάται με την υιοθέτηση μιας νέας οργανωτικής δομής και φιλοσοφίας διαχείρισης, καθώς και νέων πρακτικών προσέγγισης και επικοινωνίας με το κοινό, με στόχο τη συνολική αναβάθμιση των μουσειακών δομών της χώρας και των υπηρεσιών που παρέχουν. Η υιοθέτηση του εσωτερικού κανονισμού διευκολύνει τη λειτουργία και τη στοχοθεσία κάθε μουσείου, ώστε να εφαρμόζουν καινοτόμες λύσεις σε όλες τις πτυχές της λειτουργίας τους, να έχουν πρόσβαση σε σύγχρονα επιστημονικά πεδία και καλές πρακτικές, να καλλιεργούν σχέσεις και να εντάσσονται σε δίκτυα».
