Αυτό είπε ο Σαρλ Μορίς ντε Ταλλεϋράν, πρίγκιπας του Περιγκόρ, (ελληνιστί Ταλλεϋράνδος) για τη δυναστεία των Βουρβόνων. Έκτοτε, με αυτή τη φράση, δηλώνεται μια αμετανόητη και άκριτη προσκόλληση στην παλιά κατάσταση που όμως εξέπεσε και η αδυναμία πρόσληψης και κατανόησης της νέας κατάστασης. Δηλαδή ταιριάζει απόλυτα με το πώς αντιδρούν και αναλύουν τα στελέχη και οι διανοούμενοι του ΣΥΡΙΖΑ την πέμπτη συνεχόμενη ήττα τους.
Διάβασα χθες στην «Εφημερίδα των Συντακτών» το άρθρο του κ. Δημήτρη Ψαρρά με τίτλο «Η ήττα της Μεταπολίτευσης» και υπότιτλο «πώς δημιουργήθηκε ο Έλληνας Όρμπαν που ξαναχτίζει την ΕΡΕ στα ερείπια της Νέας Δημοκρατίας». Το νόημα του δικού μου σημερινού κειμένου δεν είναι να αντικρούσει τις θέσεις του κ. Ψαρρά, αλλά να δείξει την οπτική υπό την οποία ένας προβεβλημένος διανοούμενος της ριζοσπαστικής Αριστεράς προσεγγίζει την εκλογική συντριβή αυτού του χώρου.
Διότι, ο τρόπος που αναλύεις την ήττα σου δείχνει αν έχεις καταλάβει τι συνέβη και ηττήθηκες. Αν το έχεις καταλάβει υπάρχουν βάσιμες ελπίδες να μην επαναλάβεις τα λάθη σου και να ανακάμψεις. Αν η ανάλυση σου είναι εκτός τόπου και χρόνου ένα είναι βέβαιο: δε θα σηκώσεις ποτέ κεφάλι.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει από το 2019 με την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν κατάλαβαν γιατί έχασαν τρεις φορές (ευρωεκλογές, περιφερειακές εκλογές, εθνικές εκλογές) με συνέπεια μετά από τέσσερα χρόνια όχι απλώς να ηττηθούν, αλλά να συντριβούν άλλες δύο φορές. Και αν υιοθετήσουν τα όσα υποστηρίζει ο αρθρογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών», μετά βεβαιότητος, θα οδεύσουν προς μονοψήφιο ποσοστό.
Αντιγράφω την πιο ουσιαστική -κατά τη γνώμη μου- παράγραφο του συγκεκριμένου άρθρου.
«Η άλλη πλευρά της ίδιας επικράτησης εικονίζεται στην καταβαράθρωση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ, την οποία μάταια θα επιχειρήσει κανείς να ερμηνεύσει μόνο με τα κλασσικά αναλυτικά εργαλεία της κομματικής διαπάλης. Το παράδοξο στην ήττα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι αυτή οφείλεται στη μεγάλη επιτυχία του την περίοδο 2012-2019, αλλά και στη συντριπτική υπεροχή της προσωπικότητας του Αλέξη Τσίπρα απέναντι στην εικόνα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Δε χρειάζεται να φτάσουμε στις τελευταίες μέρες της προεκλογικής περιόδου που εξέθεσε τους σχεδιασμούς του κ. Μητσοτάκη για να αποφύγει πάση θυσία το ντιμπέιτ με τον κ. Τσίπρα.»
Ενδεχομένως ο κ. Δ. Ψαρράς να ζει σε άλλη χώρα ή να μη διαβάζει καθόλου τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων εφτά χρόνων. Δεν εξηγείται διαφορετικά η άποψη «για τη συντριπτική υπεροχή της προσωπικότητας του Αλέξη Τσίπρα…». Όχι απλώς υπεροχή, αλλά συντριπτική υπεροχή.
Παράλληλα, αν δεχτούμε την ανάλυση του κ. Ψαρρά, καταλήγουμε στο σύνθημα που ο ίδιος λίγο παρακάτω στο κείμενό του χαρακτηρίζει «γελοίο». Ποιο είναι αυτό το σύνθημα; «λαέ ντροπή σου για την εκλογή σου» (Πορεία Πολυτεχνείου 24/11/ 1974).
Προφανώς, αποτελεί καινοφανή θεωρία ότι ένα κόμμα με μεγάλη επταετή επιτυχία τελικά φτάνει στο σημείο να καταγράφει πέντε συνεχόμενες εκλογικές ήττες. Στην πολιτική ανάλυση δε χωρούν παράδοξα και μάλιστα κατά συρροή. Σε όλα τα φαινόμενα -στις νίκες και στις ήττες- υπάρχουν λογικές εξηγήσεις. Είναι άλλης τάξης πρόβλημα αν κάποιοι αδυνατούν να τις προσεγγίσουν.
Όσο όμως μια συντριβή ερμηνεύεται με μεταφυσικούς όρους, τόσο είναι βέβαιη η επανάληψή της.
