Εισαγωγικά ξεκαθαρίζω πως όλοι οι πρωθυπουργοί φέρουν την αντικειμενική πολιτική ευθύνη για τα όσα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας τους. Το ίδιο και οι υπουργοί για τα όσα συμβαίνουν στον τομέα ευθύνης τους. Η αντικειμενική πολιτική ευθύνη δε σημαίνει πως υπήρξε ανεπάρκεια ή πλημμελής άσκηση των καθηκόντων. Αν συντρέχουν αυτές οι προϋποθέσεις τότε μιλούμε για υποκειμενική πολιτική ευθύνη που μπορεί να οδηγήσει μέχρι και στην πτώση μιας κυβέρνησης.
Ποιες είναι οι υποκειμενικές πολιτικές ευθύνες του πρωθυπουργού; Ποια ήταν τα λάθη στο ξεκίνημα της νέας τετραετίας; Το βασικότερο λάθος του ήταν η σύνθεση της νέας κυβέρνησης. Έγιναν μερικές χαρακτηριστικές κακές επιλογές προσώπων και έγινε κακή και υπερβολική χρήση του λεγόμενου rotation. O κανόνας είναι πως μια ομάδα που κερδίζει δεν την αλλάζεις, απλώς την ενισχύεις. Και ο πρωθυπουργός, όπως έδειξε η πρώτη τετραετία του, είχε καλή ομάδα και για αυτό άλλωστε κέρδισε και τις εκλογές.
Το νέο σχήμα, πέραν κάποιων προβληματικών υπουργών, έχει και ζήτημα συντονισμού. Και αυτό πλέον, με τα νέα δεδομένα που υπάρχουν από το καλοκαίρι του 2022 στο Μέγαρο Μαξίμου, αφορά τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Επ΄αυτού υπάρχουν δύο σενάρια.
Σενάριο πρώτο: το κυβερνητικό σχήμα βρίσκει τάχιστα τον βηματισμό του και αρχίζει να παραγάγει έργο. Το περιβάλλον, εσωτερικό και διεθνές, είναι ευνοϊκό για την κυβέρνηση, συνεπώς ανοίγεται μπροστά της πεδίον δόξης λαμπρό για να εφαρμόσει τη μεταρρυθμιστική της ατζέντα και να βαδίσει με αυτοπεποίθηση μέχρι τις ευρωεκλογές. Οι σχέσεις της με τους ψηφοφόρους της δε διαταράσσονται.
Σενάριο δεύτερο: το υπάρχον κυβερνητικό σχήμα δεν αποδίδει. Έχει προβλήματα συντονισμού που μεγεθύνονται λόγω της κραυγαλέας ανεπάρκειας κάποιων υπουργών. Η κυβέρνηση βρίσκεται σε μια περιδίνηση από την οποία δεν μπορεί να εξέλθει, κάτι που σηματοδοτεί μια διαρκή, βασανιστική πτωτική πορεία. Ένας πιθανός σωτήριος δομικός ανασχηματισμός τελικά δε γίνεται.
Συμπερασματικά: το rotation στην έκταση που έγινε δεν έφερε αποτελέσματα. Δια ταύτα, το πρόβλημα βρίσκεται στο Μέγαρο Μαξίμου, άρα εκεί βρίσκεται και η λύση του.
Πού γίνεται άδικη κριτική στον πρωθυπουργό; Μα στην αντιμετώπιση των πρωτοφανών καιρικών φαινομένων και των φυσικών καταστροφών. Έχω γράψει πως ο εκάστοτε πρωθυπουργός δεν είναι ούτε πυροσβέστης, ούτε διασώστης, ούτε διοικητής αεροπορικής βάσης. Ούτε ευθύνεται με υποκειμενική πολιτική ευθύνη για τις αβελτηρίες των ανώτερων και μεσαίων κλιμακίων της δημόσιας διοίκησης. Και δεν αναφέρομαι στις κραυγές της Αριστεράς και των αναξιοποίητων—αυτοί τη δουλειά τους κάνουν—αλλά στις φωνές που ασκούν κριτική εκ των έσω για ζητήματα που δεν αντέχουν σε πολιτική κριτική. Για καταστροφές—ακόμα μεγαλύτερες μάλιστα-- οι οποίες στο εξωτερικό ουδεμία πολιτική διάσταση προσλαμβάνουν.
Ο πρωθυπουργός ελπίζω να βλέπει, να καταγράφει και να αξιολογεί. Μπορεί να έχει μπροστά του μια ολόκληρη τετραετία, όμως η κυβερνητική μηχανή θα πρέπει τάχιστα να πάρει μπρος. Είναι τετριμμένο πως στη δεύτερη συνεχόμενη κυβερνητική θητεία δεν υπάρχει περίοδος χάριτος, ενώ από την άλλη ο ίδιος έχει επιδείξει μια ικανότητα να αναγνωρίζει και να διορθώνει τα λάθη του.
