Δε γνωρίζω τι θα προκύψει από τις εσωκομματικές διαδικασίες στον χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Δε γνωρίζω αν αυτός ο χώρος θα παραμείνει ενωμένος ή αν θα εκφραστεί από δύο κόμματα. Κάθε εκτίμηση είναι πρόωρη. Ένα είναι σίγουρο: ο ΣΥΡΙΖΑ με τα χαρακτηριστικά της κυβερνώσας Αριστεράς έχει πεθάνει. Μάς τελείωσε με την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του.
Καλώς ή κακώς, αυτός πήρε τον ΣΥΡΙΖΑ από το 4% και τον οδήγησε στην εξουσία, εκμεταλλευόμενος τις έκτακτες περιστάσεις εκείνων των δύσκολων ετών. Εξαπατώντας; Ναι εξαπατώντας. Κάνοντας κυβιστήσεις; Ναι κάνοντας κυβιστήσεις. Και η εξαπάτηση και η κυβίστηση απαιτούν ένα ταλέντο που το είχε ο Α. Τσίπρας.
Επί πλέον, λόγω της συγκολλητικής ουσίας της εξουσίας, κράτησε ενωμένο αυτό το ετερόκλητο σχήμα που λεγόταν ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα δεν υπάρχει ούτε εξουσία ούτε Τσίπρας.
Να υπενθυμίσω στον αναγνώστη πως στις εκλογές του 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε 31,5%, ένα ποσοστό που τον καθιστούσε κόμμα σε κυβερνητική αναμονή. Τότε ήταν μέσα στη λογική των πραγμάτων η Νέα Δημοκρατία, λόγω της αναμενόμενης κυβερνητικής φθοράς, να χάσει μερικές μονάδες που θα τις εισέπραττε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αυτή η προσδοκία της επιστροφής στην εξουσία - με τον έναν ή τον άλλον τρόπο - κράτησε τον ΣΥΡΙΖΑ ενωμένο.
Η συντριβή του 2023 θρυμμάτισε αυτή την προσδοκία. Πλέον ο αγώνας του ΣΥΡΙΖΑ δε θα είναι για την επιστροφή στην εξουσία, αλλά για να μην κατρακυλίσει στην τρίτη θέση. Ήδη, αισθάνονται την αναπνοή του ΠΑΣΟΚ.
Από τη σημερινή κατάσταση προκύπτει και μια άλλη βεβαιότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται ποτέ να γίνει ένα κόμμα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, για έναν απλούστατο λόγο: δεν το θέλουν! Για το ιστορικό γονιδίωμα αυτού του χώρου τα έχω γράψει πολλές φορές. Είναι κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς και αυτό τους αρέσει. Δεν τους ενδιαφέρει αν αυτό δεν αρέσει στη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. Παραμένουν πιστοί στις αρχές τους. Άλλωστε, τα ονόματα αυτών που θα διεκδικήσουν την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δε προδιαθέτουν για κάτι διαφορετικό. Όλοι είναι μαρξιστές που απεχθάνονται την κανονικότητα γιατί δεν τους βολεύει. Το πρόβλημά τους είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών επιθυμεί την κανονικότητα.
Και ο Α. Τσίπρας; Δεν αποτελεί τον άγνωστο χ; άγνωστος χ δεν είναι. Είναι ένας πολλάκις βαριά ηττημένος ηγέτης και ως εκ τούτου ελάχιστες επιλογές διαθέτει. Η πλέον σοφή κίνησή του θα είναι σε πρώτο χρόνο να πάρει τις βαθιές αναπνοές που τις χρειάζεται και σε δεύτερο χρόνο να αναζητήσει την τύχη κάπου στην Ευρώπη. Δε λέω στη Βενεζουέλα, για να μην παρεξηγηθώ.
Πάντως, αυτό που θα αφήσει πίσω ουδεμία σχέση θα έχει με το δημιούργημά του.