Η πρόσφατη επιβολή εκτεταμένων δασμών από την κυβέρνηση Τραμπ προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις, αναστάτωσε τις διεθνείς αγορές και πυροδότησε μια κρίσιμη συζήτηση σχετικά με το ελεύθερο εμπόριο. Σε αυτό το πλαίσιο, πάνω από 1.200 διακεκριμένοι οικονομολόγοι, ανάμεσά τους και φιλελεύθερες φωνές διεθνούς εμβέλειας, δημοσίευσαν τη «Διακήρυξη κατά των Δασμών», απορρίπτοντας κατηγορηματικά τον προστατευτισμό και υπερασπιζόμενοι τις αρχές της ελεύθερης αγοράς.
Μεταξύ των υπογραφόντων βρίσκονται κορυφαίοι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι όπως οι κάτοχοι βραβείου Νόμπελ, Βέρνον Σμιθ και Τζέιμς Χέκμαν, ο Ν. Γκρέγκορι Μάνκιου, πρώην κορυφαίος σύμβουλος του Λευκού Οίκου επί Τζορτζ Μπους του νεότερου, ο οικονομολόγος και πρώην γερουσιαστής, Φιλ Γκραμ, καθώς και σημαντικές προσωπικότητες της φιλελεύθερης οικονομικής σκέψης όπως ο Ντον Μπουντρό, η Ντίρντρε Μακλόσκι και ο Φιλ Μάγκνες. Η παρέμβασή τους αποτελεί μια ηχηρή υπενθύμιση ότι η οικονομική ευημερία δεν επιτυγχάνεται μέσω κρατικών παρεμβάσεων, αλλά μέσω της ελευθερίας των αγορών, της καινοτομίας και του ανταγωνισμού.
Η διακήρυξη καταγγέλλει τη θεμελιώδη παρανόηση που βρίσκεται πίσω από τις πολιτικές Τραμπ: ότι δηλαδή το εμπορικό έλλειμμα της Αμερικής σημαίνει αδυναμία ή εκμετάλλευση. Οι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι αντιτείνουν πως το έλλειμμα αντανακλά κυρίως την ισχυρή εμπιστοσύνη ξένων επενδυτών στην αμερικανική οικονομία. Ταυτόχρονα, υπενθυμίζουν πως οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ωφεληθεί επί αιώνες από την ελεύθερη εμπορική δραστηριότητα, που βρίσκεται στον πυρήνα των ιδεών των Ιδρυτών Πατέρων της χώρας.
Η ιστορία έχει αποδείξει ότι κάθε προσπάθεια επιβολής προστατευτικών δασμών είχε καταστροφικές συνέπειες. Το διασημότερο παράδειγμα είναι η πολιτική δασμών Smoot-Hawley του 1930, που επιδείνωσε δραματικά τη Μεγάλη Ύφεση. Παρά τις επανειλημμένες ιστορικές προειδοποιήσεις, ο πρόεδρος Τραμπ επαναλαμβάνει το ίδιο λάθος, προκαλώντας ήδη αναταραχή στις αγορές και εκτοξεύοντας το κόστος ζωής για τους πολίτες.
Επιπλέον, η διακήρυξη υπογραμμίζει και την πολιτική διάσταση του ζητήματος, καταγγέλλοντας πως οι δασμοί του Τραμπ, επιβλήθηκαν μονομερώς μέσω εκτελεστικής διαταγής και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Κογκρέσου. Πρόκειται για μια ευθεία παραβίαση του αμερικανικού Συντάγματος, που αποδεικνύει πώς ο προστατευτισμός συμβαδίζει συχνά με αυταρχικές τάσεις, υπονομεύοντας τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Σε μια περίοδο που η παγκόσμια οικονομία αγωνίζεται να επανέλθει έπειτα από πολλαπλές κρίσεις, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η πολιτική δασμών είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι. Όπως τονίζουν, οι δασμοί δεν θα προστατεύσουν τις θέσεις εργασίας – αντίθετα, θα αυξήσουν το κόστος ζωής των εργαζομένων και θα πυροδοτήσουν έναν φαύλο κύκλο αντιποίνων που θα οδηγήσει σε αυτοπροκαλούμενη ύφεση.
Το μήνυμα είναι σαφές και αφορά όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας: οι προστατευτικές πολιτικές και οι δασμοί καταστρέφουν πλούτο, εμποδίζουν την καινοτομία και περιορίζουν τις ευκαιρίες. Η οικονομική πρόοδος, η κοινωνική ευημερία και η ειρήνη ανάμεσα στα έθνη δεν χτίζονται με προστατευτικά τείχη, αλλά με ανοιχτές αγορές, ελεύθερη συνεργασία και διαρκή ανταλλαγή ιδεών.
Η έκκληση των κορυφαίων οικονομολόγων είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Όταν οι πολιτικοί αποφασίζουν να αγνοήσουν τις αρχές της ελευθερίας και της οικονομικής λογικής, οι πολίτες είναι εκείνοι που πληρώνουν το βαρύ τίμημα. Η ελεύθερη αγορά, όσο κι αν δαιμονοποιείται, παραμένει ο μοναδικός δρόμος για βιώσιμη ευημερία και σταθερότητα.
Ας ακούσουμε, λοιπόν, αυτούς τους φιλελεύθερους οικονομολόγους, των οποίων η ιστορία έχει επανειλημμένα δικαιώσει τις προειδοποιήσεις. Ο προστατευτισμός είναι επικίνδυνος, οι δασμοί καταστροφικοί, και το ελεύθερο εμπόριο είναι η μόνη σίγουρη εγγύηση για ένα καλύτερο αύριο.
Διαβάστε ολόκληρη τη Διακήρυξη κατά των δασμών εδώ.
