Η Ελλάδα, όπως πολλές δυτικές χώρες, αντιμετωπίζει μια σοβαρή δημογραφική κρίση που εγείρει ένα ανησυχητικό ερώτημα: Θα εξαφανιστεί η Ελλάδα; Με έναν πληθυσμό που μειώνεται, χαμηλά ποσοστά γεννήσεων και μια γηράσκουσα κοινωνία, το μέλλον της χώρας είναι αβέβαιο. Αυτή η δυσοίωνη για το μέλλον εικόνα οφείλεται σε έναν συνδυασμό κοινωνικών, πολιτιστικών και οικονομικών παραγόντων που καθιστούν δύσκολη την αναστροφή της τάσης.
Ένας βασικός κοινωνικός παράγοντας της δημογραφικής κατάστασης στην Ελλάδα είναι η καθυστέρηση στη δημιουργία οικογένειας. Οι Έλληνες αποκτούν παιδιά σε ολοένα και μεγαλύτερη ηλικία, με τη μέση ηλικία της πρώτης γέννας να ξεπερνά πλέον τα 30 χρόνια. Τα χαμηλότερα ποσοστά γάμων και η τάση για συμβίωση χωρίς γάμο ή η απόφαση ζευγαριών να παραμείνουν άτεκνα έχουν επίσης οδηγήσει σε λιγότερες γεννήσεις. Επιπλέον, η αυξημένη πρόσβαση στην αντισύλληψη επιτρέπει στους ανθρώπους να έχουν μεγαλύτερο έλεγχο στον οικογενειακό τους προγραμματισμό, με αποτέλεσμα λιγότερες μη προγραμματισμένες εγκυμοσύνες. Αυτές οι αλλαγές αντικατοπτρίζουν ευρύτερες κοινωνικές εξελίξεις που καθιστούν τη δημιουργία οικογένειας λιγότερο άμεση προτεραιότητα για σημαντικό μέρος του πληθυσμού.
Η αστικοποίηση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη δημογραφική πρόκληση της Ελλάδας. Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι μετακινούνται στις πόλεις για σπουδές και εργασία, το υψηλό κόστος διαβίωσης, ο περιορισμένος χώρος και οι απαιτήσεις της αστικής ζωής καθιστούν δύσκολη την απόκτηση μεγάλων οικογενειών. Οι αγροτικές περιοχές, που κάποτε στήριζαν τις μεγαλύτερες οικογενειακές δομές, ερημώνουν, αφήνοντας πίσω τους γερασμένες κοινότητες. Παράλληλα, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έχει μειωθεί και πολιτιστική-θρησκευτική πίεση για μεγάλες οικογένειες, καθώς η επιρροή των θρησκευτικών και παραδοσιακών αξιών έχει εξασθενίσει, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα.
Οικονομικά, η Ελλάδα αντιμετωπίζει δύο σημαντικά εμπόδια: τη διαρροή εγκεφάλων και την έλλειψη οικονομικού δυναμισμού και αισιοδοξίας. Η οικονομική κρίση οδήγησε σε μαζική φυγή εκατοντάδες χιλιάδες άτεκνων, νέων, μορφωμένων Ελλήνων προς το εξωτερικό, επιδεινώνοντας περαιτέρω τη δημογραφική παρακμή. Η υψηλή ανεργία των νέων και η εργασιακή ανασφάλεια εντός της χώρας αφήνουν μεγάλη μερίδα της νεολαίας να αισθάνεται οικονομική αβεβαιότητα, καθιστώντας δυσκολότερη τη δημιουργία οικογένειας. Επειδή η δημιουργία οικογένειας είναι ακριβό εγχείρημα, αν οι νέοι μας δεν πειστούν ότι θα μπορούν να προσφέρουν μια καλύτερη ζωή στα παιδιά τους, οι πιθανότητες να καθυστερήσουν ή και να αποφύγουν την απόφαση αυτή μεγαλώνει.
Η αναστροφή αυτών των τάσεων απαιτεί την αντιμετώπιση των πολύπλοκων κοινωνικών, πολιτιστικών και οικονομικών παραγόντων. Πρώτα απ’όλα θα πρέπει να κλείσουμε τα αυτιά μας στα μισανθρωπικά ιδεολογικά τσιτάτα της ριζοσπαστικής οικολογίας που θεωρεί την ανθρωπότητα ως τον καρκίνο της γης. Αφού προσπεράσουμε και ξεμπερδέψουμε με αυτές τις ανοησίες, θα χρειαστεί η αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών και της επαρχίας, η βελτίωση των οικονομικών ευκαιριών για τους νέους και μια ανανεωμένη αίσθηση αισιοδοξίας για το μέλλον της χώρας μας, στο οποίο τελικά ζητάμε να επενδύσουν οι νέες και οι νέοι Έλληνες. Στο πρόσφατο ντοκιμαντέρ που δημοσίευσε το euronews για τις δημογραφικές προκλήσεις της Ελλάδας, τόσο ο πρωθυπουργός όσο και η αρμόδια υπουργός, κα. Σοφία Ζαχαράκη, έδειξαν ότι η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί τη σημασία και την πολυπλοκότητα της εν λόγω πρόκλησης. Μένει να δούμε αν οι πολιτικές που θα εφαρμοστούν τα επόμενα χρόνια θα είναι αντάξιες του κινδύνου που αντιμετωπίζουμε.
