Οπαδική βία! Ένα ζήτημα που ταλανίζει τον ελληνικό αθλητισμό και το οποίο γεννάται ακόμη κι εκτός των κόλπων των γηπέδων και εν συνεχεία βρίσκει διόδους εισαγωγής μέσα από άλλες διαδρομές. Η πάταξη της οπαδικής βίας έχει μπει στο επίκεντρο της κυβέρνησης κυρίως μετά τις δολοφονίες του Άλκη Καμπανού και του Μιχάλη Κατσουρή, χωρίς όμως να αποφευχθεί ακόμη ένα σοβαρό πλήγμα στην προσπάθεια «εξουδετέρωσης».
Παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης στο νομικό πλαίσιο και τις επιχειρήσεις της Ελληνικής Αστυνομίας σε συνδέσμους οργανωμένων οπαδών, τα «κενά» που υπάρχουν στα μέτρα καταστολής της οπαδικής βίας είχαν σαν αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό αστυνομικού στον πρόσφατο αγώνα βόλεϋ στου Ρέντη που επέφερε και τον ακρωτηριασμό του αριστερού κάτω άκρου του.
Για το φαινόμενο αυτό και τους τρόπους αντιμετώπισής του μίλησε στο Liberal ο Αστυνομικός Υποδιευθυντής της Ελληνικής Αστυνομίας Αλέξανδρος Τσόκρης, ο οποίος διετέλεσε επί μακρού χρόνου στην Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Βίας σε Αθλητικούς Χώρους σε θέσεις ευθύνης.
Συνέντευξη στην Κέλλυ Σαουάχ - Μαραγκουδάκη
Παλαιότερα, κάτω από την ταμπέλα «χουλιγκανισμός», έμπαινε μόνον η οπαδική και αθλητική βία που περιορίζονταν εντός και πέριξ των γηπέδων, ενώ πλέον αποδεδειγμένα μιλάμε για μια «κοίτη» μέσα στην οποία συγκλίνουν η βία του δρόμου, ο υπόκοσμος, το οργανωμένο έγκλημα και οι διάφορες μαφίες.
Στα πρόσφατα επεισόδια δεν είδαμε βία μεταξύ χούλιγκανς αλλά μια στοχευμένη, μεθοδευμένη και δολοφονική επίθεση κατά αστυνομικών.
Τι πραγματικά κρύβεται πίσω από τον πυκνό καπνό της οπαδικής βίας;
Κυρία Μαραγκουδάκη η οπαδική βία είναι ένα ζήτημα που βρίσκεται και θα βρίσκεται στην επικαιρότητα και που απασχολεί κυρίως την Ελληνική Αστυνομία, καθότι είναι ο πιο άμεσος θεσμός που ασχολείται με το φαινόμενο αυτό. Είναι ένα ζήτημα που καλλιεργήθηκε και παγιώθηκε στην ελληνική κοινωνία. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι πίσω από την οπαδική βία δεν βρίσκεται μόνο «η μάχη για τη φανέλα» κόκκινο, κίτρινο, πράσινο, μαύρο. Στην πραγματικότητα υπάρχουν και άτομα που ασχολούνται ναι μεν με το γήπεδο αλλά παράλληλα έχουν και άλλη εγκληματική δράση. Κατά καιρούς έχουν συλληφθεί άτομα που έχουν απασχολήσει τις Αρχές για ναρκωτικά, για εκβιασμούς ή άτομα που ανήκουν στο αντιεξουσιαστικό ή ακροδεξιό χώρο. Βέβαια, παρόλο που έχουν διαφορετικές οπαδικές ιδεολογίες, ένα πράγμα τους ενώνει: το μίσος για την Αστυνομία και για το Κράτος.
Το γήπεδο είναι ένα πεδίο που μπορούν να έρθουν σε αντιπαράθεση με την Αστυνομία. Η οπαδική βία -όπως εύλογα θέσατε το ερώτημά σας, δεν είναι μόνο γήπεδο, κρύβονται πολλά πράγματα από πίσω. Μέσα από τους συνδέσμους, οι οποίοι λειτουργούν ανεξέλεγκτα γίνεται μια στρατολόγηση νεαρών ατόμων, οι οποίοι προβαίνουν σε εγκληματικές ενέργειες πέραν του οπαδικού. Παλαιότερα, βλέπαμε συμπλοκές μεταξύ χούλιγκανς που πάλευαν μόνο με τα χέρια. Σήμερα χρησιμοποιούν ρόπαλα, μαχαίρια, σιδερογροθιές, προβαίνουν σε βομβιστικές επιθέσεις ή κάνουν χρήση μολότοφ ή όπως είδαμε ναυτικών φωτοβολίδων.
Από την εμπειρία σας, μπορείτε να μας πείτε πώς σκέφτεται ένας χούλιγκαν και τι τελικά οδηγεί έναν νέο άνθρωπο να μπει σε μια συμμορία που στηρίζεται στη βία;
Το πρόβλημα ξεκινά από πολύ νωρίς. Τη μεγαλύτερη ευθύνη την έχει η οικογένεια και ύστερα το σχολείο. Όταν ένα παιδί δεν μεγαλώνει σε μια παραδοσιακή ελληνική οικογένεια, και μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον που αισθάνεται αποξένωση, χωρίς να λαμβάνει αγάπη και σωστή διαπαιδαγώγηση, τότε αναζητά μια «πλασματική οικογένεια» ούτως ωστε να νιώσει ότι ανήκει κάπου και έτσι χάνεται. Δυστυχώς, περνάει κρίση και το ελληνικό δημόσιο σχολείο, δεν υπάρχει παρέμβαση από τους δασκάλους ή τους καθηγητές, μειώνεται το μορφωτικό επίπεδο και πολλά παιδιά βρίσκονται σταδιακά στο περιθώριο με αποτέλεσμα να καλλιεργείται η λεγόμενη «αλητεία».
Πρόσφορο έδαφος βρίσκουν στις ομάδες, όπου οι πιτσιρικάδες λόγω του αθλητισμού, του ποδοσφαίρου μπορούν εύκολα να δελεαστούν. Εκεί τους προσηλυτίζουν μεγαλύτερα άτομα, τα οποία τους γαλουχούν να προβούν σε εγκληματικές ενέργειες. Δυστυχώς, τα νέα παιδιά μπαίνουν σε έναν φαύλο κύκλο που τις περισσότερες φορές δεν έχει επιστροφή.
Είναι ένα κοινωνικό και πολυπαραγοντικό φαινόμενο. Πρέπει να ασχοληθούμε με τους ανήλικους γιατί τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες των γεγονότων και όσο περνάει ο καιρός το πρόβλημα της ανήλικης παραβατικότητας, με ό,τι συνεπάγεται αυτό θα διογκώνεται.
Tα μέτρα που λήφθηκαν είναι ικανά να βάλουν τέλος στην οπαδική βία;
Το πιο σημαντικό που πρέπει να γίνει αυτή τη στιγμή είναι να κατανοήσουν όλοι ότι υπάρχει πρόβλημα! Όλοι όσοι ασχολούνται με το ποδόσφαιρο, οι ΠΑΕ, οι Θεσμοί και η ίδια η Πολιτεία πρέπει να καταλάβουν ότι η οπαδική βία δεν έχει καμία σχέση με τον αθλητισμό. Με τα νέα μέτρα είδαμε μια ενεργοποίηση του Κράτους αλλά θα τα χαρακτήριζα ημίμετρα. Αρχικά, από τα σχολεία θα έπρεπε να πραγματοποιείται μια εκπαίδευση σχετικά με τον υγιή αθλητισμό, ούτως ώστε μεγαλώνοντας να πάνε στο γήπεδο σαν σοβαροί και καλοί πολίτες για να πανηγυρίσουν για την ομάδα τους.
Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν δεν ξέρω κατά πόσο θα μπορέσουν να βάλουν «φρένο» στην κατάσταση. Ένας ξένος Ολλανδός προπονητής είχε πει κάποτε: «Ο ασθενής χρειάζεται εγχείρηση και εμείς του δίνουμε ασπιρίνες». Πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρές αποφάσεις. Κάποιοι άνθρωποι πρέπει να αναμετρηθούν με το νόμο και να πάνε φυλακή. Αυτό βέβαια θα σήμαινε τη σύγκρουση τεράστιων συμφερόντων, πράγμα που κρίνω πολύ δύσκολο να υλοποιηθεί. Τα ημίμετρα που κατά καιρούς λαμβάνει η Πολιτεία δεν επαρκούν ενώ, άλλοτε ανακοινώνονται και δεν υλοποιούνται.
Έχοντας την εμπειρία και από άλλες χώρες του εξωτερικού κρίνετε ως καλές πρακτικές για την αντιμετώπιση της Αθλητικής Βίας;
Καταρχάς ξεκινάμε από τις εγκαταστάσεις. Βλέποντας μια αθλητική εγκατάσταση που πληροί όλες τις προϋποθέσεις, ο άλλος σε προϊδεάζει για το πού πηγαίνεις. Όταν πηγαίνεις σε ένα από τα ελληνικά γήπεδα, από τα οποία τα περισσότερα είναι υπό διάλυση, δεν μπορούν να προσφέρουν αίσθημα σεβασμού στον κόσμο. Από την άλλη, οι αρμόδιοι που έχουν τα γήπεδα και εκπροσωπούν τις ομάδες δεν έχουν διάθεση να φτιάξουν τίποτα. Φτιάχνουμε σωστά γήπεδα, σωστές εγκαταστάσεις ακολουθώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις.
Σε καμία σοβαρή ευρωπαϊκή χώρα δεν δίνεται άδεια για συμμετοχή στο πρωτάθλημα εάν δεν πληρούνται όροι και κανόνες όπως ροές, κάγκελα, τουρνικέ, ηλεκτρονικό εισιτήριο, ονομαστικές θέσεις, κάμερες. Σκεφτείτε πρόσφατα διεξήχθη μεγάλος ποδοσφαιρικός αγώνας και το κλειστό κύκλωμα των καμερών, δεν λειτουργούσε. Ωστόσο, κανένας και σε καμία σύσκεψη δεν μπορεί να υπογράψει ότι ο αγώνας χωρίς να λειτουργεί το κλειστό κύκλωμα καμερών δεν θα πραγματοποιηθεί. Ο λόγος; Ξηλώθηκε την επόμενη ώρα.
Έπειτα στο εξωτερικό δεν εμπλέκεται η Αστυνομία καθόλου. Αστυνομικοί βρίσκονται περιφερειακά στις ροές, στην προσέλευση του κόσμου και θα κληθεί μονάχα εάν η κατάσταση δεν μπορεί να ελεγχθεί από τις δυνάμεις του γηπέδου, γεγονός σπάνιο. Η ασφάλεια των γηπέδων είναι θέμα της εκάστοτε ομάδας και όχι του Κράτους. Πρόκειται για τον κόσμο τους και οφείλουν να προστατεύσουν το... προϊόν τους. Η Ευρώπη έχει λάβει μέτρα, έχει γήπεδα, διαθέτει εκπαιδευμένο ιδιωτικό προσωπικό φύλαξης, το οποίο γνωρίζει μέχρι πώς να κανει μια εκκένωση.
Στην Ελλάδα δεν ξέρω κατά πόσο είμαστε ικανοί για μια τέτοια κατάσταση. Η εκκένωση δεν χρειάζεται να αφορά αποκλειστικά τα επεισόδια, μπορεί έναν σεισμό, μια φωτιά. Αμφιβάλλω εάν υπάρχει κατάρτιση. Οι καλές πρακτικές που υλοποιούνται στο εξωτερικό είναι επιβεβλημένο να υιοθετηθουν και στην Ελλάδα...
* Ο Αλέξανδρος Τσόκρης είναι Αστυνομικός Υποδιευθυντής της ΕΛ.ΑΣ., Εκπρόσωπος ΠΟΑΞΙΑ στο Κατώτερο Συμβούλιο Μεταθέσεων.
