Ο εκκεντρικός Νοτιοαφρικανός επιχειρηµατίας δεν προλαβαίνει να µετρά τα δισεκατοµµύρια δολάρια που κερδίζει χάρη στην επιτυχία της Tesla και της SpaceX, ωστόσο το ασίγαστο πάθος του είναι κάτι άλλο, πέρα από την ηλεκτροκίνηση και τα διαστηµικά ταξίδια: η δηµιουργία διεπαφής µεταξύ ανθρώπινου εγκεφάλου και υπολογιστών. Ο Μασκ ίδρυσε το 2016 µε πλήρη µυστικότητα τη Neuralink, µια εταιρεία που παρέµεινε για έναν ολόκληρο χρόνο κάτω από το ραντάρ επενδυτών και ειδικών της τεχνολογίας. Το 2017, αξιοποιώντας την πρόσβαση που έχει σε πληροφορίες σχεδόν παντού, η Wall Street Journal έφερε στη δηµοσιότητα την είδηση ότι η εταιρεία ιδρύθηκε µε στόχο τη «συγχώνευση υπολογιστών µε ανθρώπινους εγκεφάλους», σοκάροντας την παγκόσµια κοινή γνώµη.
Η είδηση αποτέλεσε πραγµατική έκπληξη, αφού ο Μασκ ήταν ένας από τους ελάχιστους που επισήµανε τους κινδύνους της Τεχνητής Νοηµοσύνης, προειδοποιώντας µάλιστα ότι µπορεί κάποτε να µετατραπεί σε «αθάνατο δικτάτορα».
Ωστόσο, φέτος, την Παρασκευή 28 Αυγούστου µε τη δεύτερη γενιά της τεχνολογίας Neuralink, ο CEO της Tesla αποκάλυψε µία επαναστατική διεπαφή µεταξύ εγκεφάλου και υπολογιστή που θα µπορούσε να θολώσει τις γραµµές µεταξύ ανθρώπου και µηχανής.
Έλεγχος του εγκεφάλου
Η ιδέα της νευρωνικής διεπαφής δεν είναι καινούργια. Επιστήµονες ήδη έχουν δηµιουργήσει συσκευές ικανές τόσο για την ερµηνεία της εγκεφαλικής δραστηριότητας όσο και για τη διέγερση των νευρώνων στον εγκέφαλο. Αξέχαστη έχει µείνει η επίδειξη σχετικής τεχνολογίας το 2012, όταν οι ασθενείς µε παράλυση µπόρεσαν να ελέγξουν ένα ροµποτικό σκέλος.
Ωστόσο, η προσέγγιση της Neuralink είναι θεµελιωδώς διαφορετική, καθώς αφορά τη µεταφορά, επεξεργασία και αποκωδικοποίηση νευρωνικών πληροφοριών. Το Neuralink V2, που αποκάλυψε ο Μασκ, µπορεί να ενσωµατώσει στον εγκέφαλο έως και 1.024 ηλεκτρόδια, πλάτους µόλις 5 micron, δηλαδή 0,005 χιλιοστών. Προς το παρόν, δηµιουργεί νευρωνικούς συνδέσµους µόνο στην εγκεφαλική επιφάνεια, ωστόσο τελικός στόχος είναι να εγκαθίσταται σε εσωτερικές δοµές, όπως ο υποθάλαµος που παίζει ουσιαστικό ρόλο στις ενδοκρινικές λειτουργίες, καθώς και σε διάφορα χαρακτηριστικά της συµπεριφοράς.
Τα ηλεκτρόδια συνδέονται µε το τσιπ Link 0.9 της Neuralink, µεγέθους 23mm x 8mm, το οποίο χρησιµοποιείται για τη συλλογή των σηµάτων και τοποθετείται εντός του κρανίου. Η διαδικασία εγκατάστασης διαρκεί κάτι λιγότερο από µία ώρα, µε τον Ελον Μασκ να την παροµοιάζει σαν ένα smartwatch εντός της κρανιακής κοιλότητας.
Τρία χοιρίδια
Οι πρωταγωνιστές της παρουσίασης ήταν τρία χοιρίδια, η Τζόις, η Γερτρούδη και η Ντόροθι. Εκτός από την Τζόις που δεν είχε υποβληθεί σε επέµβαση και υπήρχε στη σκηνή για τη σύγκριση, η Γερτρούδη και η Ντόροθι είχαν λάβει το τσιπ και τα ηλεκτρόδια. Από την Ντόροθι είχε αφαιρεθεί το εµφύτευµα, ώστε ο Μασκ να δείξει ότι δεν πρόκειται για µια «διαδικασία χωρίς επιστροφή». Η Γερτρούδη διατηρούσε ακόµα το εµφύτευµα στον εγκέφαλό της και το τσιπ παρακολουθούσε τα ηλεκτρικά σήµατα που δηµιουργούνταν κάθε φορά που µύριζε κάτι νόστιµο. Σύµφωνα µε τον Μασκ, το τσιπ έχει δοκιµαστεί και σε πίθηκο, ο οποίος κατάφερε να ελέγξει έναν υπολογιστή µε τον εγκέφαλό του.
Η Neuralink υποστηρίζει ότι η τεχνολογία της θα βοηθήσει ακρωτηριασµένους ανθρώπους να αποκτήσουν πλήρη έλεγχο των τεχνητών άκρων τους, καθώς και ασθενείς που έχουν χάσει την όραση, την ακοή τους ή ακόµη και άτοµα µε αυτισµό και σχιζοφρένεια. Πρακτικά, περιγράφει ένα by pass προβληµατικών ή νεκρωµένων εγκεφαλικών περιοχών, ώστε τα ηλεκτρικά σήµατα να συνεχίζουν το ταξίδι τους στους υγιείς νευρώνες.
Αν αυτά ακούγονται όµορφα στα αυτιά ανθρώπων που υποφέρουν από νευροεκφυλιστικές και άλλες νόσους, οι αµέσως επόµενες «υποσχέσεις» του Μασκ µάλλον προβληµάτισαν.
Ο επικεφαλής της Nurealink ανέφερε πως αυτή η τεχνολογία θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί ακόµη για να αποθηκεύονται και να αναπαράγονται αναµνήσεις ή ακόµη και για τη µεταφορά της ανθρώπινης συνείδησης σε ροµποτικά σώµατα. Ενας τρόπος «συµβίωσης» µεταξύ ανθρώπων και Τεχνητής Νοηµοσύνης µε άλλα λόγια.
Πολλοί διανοητές έχουν υποστηρίξει ότι το επόµενο βήµα στην εξέλιξη του ανθρώπου θα είναι η «συγχώνευσή» του µε τις µηχανές, ένας Homo Deus, όπως περιγράφει ο Ισραηλινός ιστορικός και καθηγητής στο Πανεπιστήµιο της Ιερουσαλήµ Γιουβάλ Νώε Χαράρι, στο βιβλίο του µε τον οµώνυµο τίτλο. Και αυτό γιατί η πολύτιµη διαδικασία της εξέλιξης, µας αφήνει πια πίσω από τις... εξελίξεις.
Ο βιολογικός άνθρωπος ήδη δυσκολεύεται να παρακολουθήσει και να διαχειριστεί την εκθετική αύξηση στην παραγωγή γνώσης και δεδοµένων. Την ίδια στιγµή, όµως, ο Χαράρι επισηµαίνει ότι αυτή η προσέγγιση θέτει εν αµφιβόλω τον πυρήνα της «ανθρωπιάς», δηλαδή την ελεύθερη βούληση. Γιατί όπως ένα ηλεκτρόδιο στον εγκέφαλο µπορεί να δώσει κίνηση σε ένα τεχνητό άκρο, κάποιο άλλο µπορεί να χειραγωγήσει µύχια συναισθήµατα, όπως ο φόβος, η αγάπη και η θλίψη. Αραγε πόσο «ανθρώπινος» θα είναι ένας άνθρωπος που θα αγαπά µε βάση τις εντολές ενός αλγόριθµου;
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο που δημοσιεύτηκε το Σαββατοκύριακο 5-6 Σεπτεμβρίου
