Ξαφνικά, αυτό που είχαμε διαβάσει σε σενάρια επιστημονικής φαντασίας και κατά βάθος όλοι φοβόμασταν, έγινε πραγματικότητα. Ο δικτυωμένος πλανήτης της Micorosoft έμοιαζε να αιχμαλωτίστηκε σε μια μπλε οθόνη. Αεροδρόμια, επιχειρήσεις, νοσοκομεία, τράπεζες αναγκάστηκαν να διακόψουν τις λειτουργίες τους. Πτήσεις ακυρώθηκαν, επεμβάσεις αναβλήθηκαν, εκπομπές διακόπηκαν, συναλλαγές μπλοκαρίστηκαν.
Οι φόβοι για επίθεση χάκερ γρήγορα πάντως απορρίφθηκαν από τους ειδικούς. Υπαίτιος ήταν ένα κακά προγραμματισμένο update, μια αναβάθμιση ενός λογισμικού ασφαλείας. Ένα μικρό λάθος σε έναν κώδικα έφερε για λίγες ώρες ένα πλανητικό χάος. Είμαστε λοιπόν τόσο εξαρτημένοι και τόσο ευάλωτοι από το διαδίκτυο. Ο ειδικός σε θέματα ασφαλείας Γιαν Λέμνιτσερ από τη Σχολή Διοίκησης της Κοπεγχάγης εξηγεί το γιατί: «Το πρόβλημα προέκυψε επειδή όλος ο πλανήτης χρησιμοποιεί την πλατφόρμα της Micorosoft και υπάρχουν σε όλο τον πλανήτη πέντε-έξι εταιρείες κυβερνοασφάλειας, που εξυπηρετούν πρακτικά όλους. Συνεπώς, όταν μία από αυτές τις εταιρείες ξεκινά ένα update το οποίο δεν τρέχει σωστά, ξαφνικά τίποτα δεν λειτουργεί».
Εξάρτηση από μια χούφτα εταιρείες
Το γεγονός ότι αυτές οι εταιρείες είναι μετρημένες στα δάχτυλα έχει σαν αποτέλεσμα ένα τους λάθος να έχει ολέθριες συνέπειες για πολλούς και μεγάλους πελάτες παγκοσμίως. Αλλά σίγουρα ήταν λάθος; Μια σημαντική ένδειξη ότι δεν επρόκειτο για επίθεση χάκερ, αλλά για τεχνικό πρόβλημα, είναι πάντα όταν το μπλακ άουτ ξεκινά από την Αυστραλία. Ο ειδικός εξηγεί τον λόγο: «Συνήθως αυτά τα update προγραμματίζονται για μια συγκεκριμένη ημέρα. Η Αυστραλία είναι η πρώτη χώρα όπου ξημερώνει παγκοσμίως. Όσο βγαίνει ο ήλιος στον πλανήτη, το πρόβλημα εμφανίζεται παντού».
Στην ουσία το πρόβλημα λύνεται με πολύ απλό τρόπο, αρκεί να υπάρχει κάποιος που να είναι έτοιμος να παρέμβει και να γνωρίζει το πώς. «Αρκεί είτε να ακυρώσετε το update είτε να μπείτε στον συγκεκριμένο φάκελο στον υπολογιστή σας και να μετονομάσετε ένα αρχείο». Ακούγεται πανεύκολο, αλλά προϋποθέτει καταρχάς τη σωστή καθοδήγηση, αλλά και την επιτόπου ανθρώπινη παρέμβαση. Συμπέρασμα: ο παγκοσμιοποιημένος πλανήτης μας είναι τελικά ευάλωτος σε ψηφιακά λάθη, που ξεκινούν όμως από ανθρώπους και άνθρωποι καλούνται να τα διορθώσουν. Είναι κι αυτή κάποια μικρή παρηγοριά.
Απόλυτη προστασία δεν υπάρχει
Όπως εξηγεί ο ειδικός σε θέματα ασφαλείας, «απόλυτη προστασία δεν υπάρχει για κανέναν. Χρειάζεται ετοιμότητα και εναλλακτικές. Να γνωρίζεις δηλαδή αν συμβεί μια κυβερνοεπίθεση ή ένα τεχνικό σφάλμα ποια είναι η επόμενη κίνησή σου».
Και σίγουρα μετά από κάθε τέτοιο περιστατικό οι ειδικοί γίνονται σοφότεροι. Σε ό,τι αφορά την προκειμένη περίπτωση, επειδή δεν υπήρξε κάποιο κακόβουλο κίνητρο, οι συνέπειες της επόμενης μέρας θα είναι μάλλον περιορισμένες. Εκτός από μία άμεση. «Δεν βλέπω να υπάρχουν άλλες παρενέργειες, αλλά σίγουρα είναι ιδιαίτερα εκνευριστικό για εκείνους που σχεδίαζαν αυτή τη μέρα να ξεκινήσουν τις διακοπές τους», καταλήγει ο Λέμνιτσερ.
