Η γενιά Ζ θέλει χώρο
Shutterstock
Shutterstock

Η γενιά Ζ θέλει χώρο

Γράφει ο Samuel J. Abrams 

Όταν οι φοιτητές μου που ανήκουν στη Gen Z αποφοίτησαν πριν από μερικούς μήνες, παρατήρησα κάτι ασυνήθιστο στα σχέδιά τους μετά το πτυχίο. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της διδακτικής μου σταδιοδρομίας, πολλοί από τους μαθητές μου σχεδίαζαν να μετακομίσουν στη Νέα Υόρκη ή σε άλλες μεγάλες πόλεις για να βρεθούν στο επίκεντρο των πολιτιστικών εξελίξεων και να συνδεθούν με άλλους ανθρώπους. Τους άρεσαν οι στενοί χώροι και η πολυκοσμία, ήθελαν βατούς δρόμους και δημόσια συγκοινωνία και πίστευαν ότι το κόστος και οι καθημερινές δυσκολίες αξίζουν τον κόσμο. 

Φέτος, στον κόσμο μετά τα lockdown, πολλοί περισσότεροι μετακομίζουν σε προάστια και σε «πόλεις» του Νότου που είναι εκτεταμένες χωρικά, απαιτούν τη χρήση αυτοκινήτου και είναι γνωστές για το χώρο που προσφέρουν, την οικονομική προσιτότητα και την ιδιωτικότητα. Μια από τις φοιτήτριές μου είχε πολλές και καταπληκτικές προσφορές εργασίας στη Νέα Υόρκη μετά το πτυχίο της, αλλά απέρριψε τις θέσεις αυτές και μετακόμισε σε μια νότια πόλη επειδή ήθελε να ζήσει σε ένα μέρος με περισσότερο χώρο, καλύτερο κόστος ζωής και κάτι μακριά από το χάος και ατελείωτη ταλαιπωρία που έχει γίνει τόσο συνηθισμένη σε πολλά αστικά κέντρα. 

Όπως φαίνεται, αυτή η φοιτήτρια αντιπροσωπεύει τον τρόπο σκέψης και άλλων μελών της Gen Z. Τώρα που η ξέφρενη διασπορά της πανδημίας COVID-19 στον πληθυσμό έχει τελειώσει, τα δεδομένα είναι ξεκάθαρα: Ένας σημαντικός αριθμός νεότερων Αμερικανών θέλουν χώρο, κατανοούν ότι οι μη αστικές περιοχές είναι ζωντανές και έχουν «τρίτους χώρους» και είναι πρόθυμοι να δεχτούν να εγκαταλείψουν τις ανέσεις σε απόσταση περπατήματος. Οι σχεδιαστές, οι πολιτικοί και οι εμπειρογνώμονες θα ήταν σοφό να καταλάβουν ότι τα παλαιότερα μοτίβα αποφοίτων πανεπιστημίου να συρρέουν στις μεγαλουπόλεις και μετά στα προάστια καθώς γερνούν απλά δεν ισχύουν πλέον. 

Δεδομένα έρευνας που συλλέχθηκαν από το Survey Center on American Life (Κέντρο Έρευνας για την Αμερικανική Ζωή) καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19 αποκαλύπτουν ότι οι μεγάλες πόλεις - παρά τις αξίες της εγγύτητας, της πυκνότητας και της κλίμακας - απλά δεν είναι τα μέρη όπου θέλουν οι περισσότεροι Αμερικανοί να κατοικούν. Οι νεότερες γενιές των Αμερικανών δείχνουν στην πραγματικότητα μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη ζωή στα προάστια από ότι για την πυκνή ζωή στην πόλη. Μάλιστα, αφού έμειναν στο σπίτι για πολλούς μήνες λόγω της πανδημίας, περισσότεροι Αμερικανοί από ποτέ εκφράζουν πλέον την επιθυμία για προσωπικό χώρο. Η πλειονότητα των ερωτηθέντων το 2021 δήλωσαν ότι ήταν «πρόθυμοι να θυσιάσουν την εύκολη πρόσβαση σε ανέσεις για να έχουν περισσότερο χώρο για τον εαυτό τους και απόσταση από τους γείτονές τους». Η ζωή στη μεγαλούπολη δεν είναι το μέρος όπου πραγματοποιούνται αυτές οι επιθυμίες. 

Ακόμη και μετά τα lockdown και τα εμβόλια, τα δεδομένα από το YouGov επιβεβαιώνουν ότι οι νεότεροι Αμερικανοί δεν θέλουν να ζουν σε πυκνοκατοικημένες μεγαλουπόλεις. Όταν ρωτήθηκαν για το εάν είναι καλύτερο για το περιβάλλον το να χτίζονται τα σπίτια πιο κοντά ή πιο μακριά το ένα από το άλλο, η πλειονότητα των Αμερικανών διαφόρων ηλικιακών ομάδων συμφωνει ότι το να υπάρχει χώρος μεταξύ των σπιτιών είναι σημαντικό: Σχεδόν έξι στους 10 (58%) Αμερικανοί μεταξύ 18 και 29 ετών αισθάνονται έτσι, και ένα ακόμη μεγαλύτερο 83% της ηλικιακής ομάδας των γονιών τους (Αμερικανοί ηλικίας 45 έως 64 ετών) συμφωνεί. 

Αν και οι μεγαλύτερης ηλικίας Αμερικανοί είναι πιθανότερο να πιστεύουν ότι ο επιπλέον χώρος είναι καλύτερος για το περιβάλλον, γεγονός είναι ότι σημαντικός αριθμός νεότερων Αμερικανών αισθάνεται το ίδιο. Σε αυτή τη νέα, μεταπανδημική εποχή, δεν πρέπει να υποθέτουμε ότι οι νεότεροι Αμερικανοί ενθουσιάζονται ή είναι πρόθυμοι να ζήσουν σε στενά διαμερίσματα μόνο και μόνο για να βρίσκονται σε αστικούς πυρήνες, καθώς η πλειοψηφία των ενηλίκων Αμερικανών κάτω των 30 πιστεύει ότι το να έχουν χώρο έχει αξία. 

Τα νέα ευρήματα του 2023 από το Pew Research Center δείχνουν ότι η πλειονότητα των Αμερικανών (57%) θα προτιμούσε να ζει σε μια κοινότητα όπου «τα σπίτια είναι μεγαλύτερα και απέχουν περισσότερο μεταξύ τους, αλλά τα σχολεία, τα καταστήματα και τα εστιατόρια απέχουν αρκετά μίλια». Αναλύοντας τα δεδομένα, σχεδόν τα δύο τρίτα (63%) των γονέων των μελών της Gen Z και των όψιμων Millennials αναφέρουν ότι θα προτιμούσαν μεγαλύτερα σπίτια με λιγότερες ανέσεις σε κοντινή απόσταση προσβάσιμες με τα πόδια. Περίπου το 45% των ατόμων ηλικίας 18 έως 29 ετών προτιμούν κοινότητες με λιγότερες τέτοιες ανέσεις. Αν και αυτό το ποσοστό έχει μειωθεί από 55% το 2021, παραμένει αλήθεια ότι ένας μεγάλος αριθμός νεότερων Αμερικανών, όπως οι φοιτητές μου, θέλουν χώρο και ιδιωτικότητα και είναι πρόθυμοι να εγκαταλείψουν άλλα κοινοτικά οφέλη για να έχουν περισσότερα διαθέσιμα τετραγωνικά μέτρα. 

Ενώ κάθε έρευνα προσεγγίζει διαφορετικά την επιλογή κατοικίας, είναι αναμφισβήτητο ότι μεγάλος αριθμός νεότερων Αμερικανών –όπως οι φοιτητές μου– ελκύονται από τη ζωή έξω από τους αστικούς πυρήνες. Η παλιά διαδεδομένη ιδέα ότι οι μεγαλουπόλεις θα προσελκύουν πάντα τους νέους απλώς δεν ισχύει πλέον. Σίγουρα, οι μεγάλες πόλεις θα ασκούν πάντα κάποια έλξη για τους ενσωματωμένους οικονομικούς και κοινωνικο-πολιτιστικούς πόρους που προσφέρουν, αλλά δεν έχουν το μονοπώλιο σε  αυτές τις ανέσεις και ευκαιρίες. Τα μέλη της Gen Z γνωρίζουν ότι τα μέρη έξω από τους αστικούς πυρήνες είναι κάθε άλλο παρά άδεια και χωρίς πνεύμα κοινότητας: έχουν χώρους πολιτισμού, πολυάριθμες τρίτες θέσεις, ζωντανές οικονομικές προοπτικές και άφθονες ευκαιρίες κοινωνικοποίησης, και οι νέοι Αμερικανοί που τα παρέκαμπταν στο παρελθόν είναι πλέον ανοιχτοί σ’ αυτή την προοπτική και αναζητούν προσιτά προάστια. 

--

Ο Samuel J. Abrams είναι καθηγητής πολιτικής στο Sarah Lawrence College επισκέπτης ερευνητής στο American Entreprise Institute.     

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 14 Αυγούστου 2023 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του American Enterprise Institute και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.