Τα τελευταία χρόνια, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα μετακινείται προς τον αυταρχικό εθνικισμό. Οι υποστηρικτές της παγκόσμιας παρέμβασης των ΗΠΑ μέσα στο κόμμα πλησιάζουν τη συνταξιοδότηση και τους αντικαθιστούν νεότεροι άνθρωποι, βαθιά δύσπιστοι για την προηγουμένως κυρίαρχη νεοσυντηρητική πτέρυγα του κόμματος. Κι εγώ είμαι δύσπιστος απέναντι στον νεοσυντηρητισμό, αλλά δεν πιστεύω ότι ο αυταρχικός εθνικισμός είναι η απάντηση.
Αναλογιστείτε εκείνο το είδος της ρητορικής που γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλές:
«Οι ηγέτες των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο είναι διχασμένοι ως προς το τι πρέπει να κάνουν με τη βουλευτή Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν με την ομιλία της βουλευτή το Σαββατοκύριακο σε εκδήλωση που διοργάνωσε ένας λευκός εθνικιστής που εκθείαζε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ενώ το πλήθος ζητωκραύγαζε τον Πούτιν.
Ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων στη Βουλή των Αντιπροσώπων Κέβιν Μακάρθι χαρακτήρισε την ομιλία της βουλευτή στην εκδήλωση εκείνη απαράδεκτη. Ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία, Μιτς ΜακΚόνελ, δήλωσε ότι δεν υπάρχει θέση στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα για τους οπαδούς της λευκής υπεροχής».
Είναι σαφές ότι υπάρχει τουλάχιστον μια θέση εντός του Ρεπουμπλικανικού κόμματος για λευκούς εθνικιστές, αν και η Γκριν είναι σίγουρα μια ακραία περίπτωση. Αλλά πολύ πιο επιδραστικά πρόσωπα χρησιμοποιούν μια ρητορική που είναι σχεδόν εξίσου εμπρηστική:
«Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε ένα νομοσχέδιο για την παροχή βοήθειας σε τρεις συμμάχους των ΗΠΑ: την Ουκρανία, το Ισραήλ και την Ταϊβάν. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής από τη Γιούτα Μάικ Λι, το χαρακτήρισε ‘λίστα επιθυμιών των πολεμοκάπηλων που προωθήθηκε από τον Πρόεδρο της Βουλής Τζόνσον’».
Αναρωτιέμαι πώς θα ένιωθε ο γερουσιαστής Λι για την παροχή βοήθειας από τις ΗΠΑ σε χώρες που αμύνονταν έναντι του Χίτλερ.
Για να είμαι σαφής, δεν έχω κανένα πρόβλημα με όσους διαφωνούν με την παροχή βοήθειας προς την Ουκρανία. Ίσως, αποδειχθεί σπατάλη χρημάτων. Αλλά ο Λι υπερβαίνει τα όρια όταν υποστηρίζει ότι όσοι βοηθούν μια μικρή χώρα να πολεμήσει για την επιβίωσή της είναι κατά κάποιο τρόπο «πολεμοκάπηλοι». Ο Πούτιν είναι άλλωστε εκείνος που ξεκίνησε την εισβολή.
Και μπορεί κανείς να ακούσει παρόμοιες απόψεις να εκφράζονται από επιδραστικούς δημοσιολόγους:
«Ο Τάκερ Κάρλσον δεν είναι στέλεχος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, αλλά είναι ένας ισχυρός υποστηρικτής του Τραμπ και έχει συχνά αναπαραγάγει τη ρωσική προπαγάνδα. Τουλάχιστον μία φορά, έφτασε στο σημείο να λέει ότι ελπίζει η Ρωσία να κερδίσει τον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας.
Τον περασμένο μήνα, ο Κάρλσον μετέδωσε μια δίωρη συνέντευξη με τον Πούτιν, στην οποία ο Πούτιν έκανε ψευδείς ισχυρισμούς για την Ουκρανία, τον Ζελένσκι και τους δυτικούς ηγέτες, με ελάχιστες αντιδράσεις από τον Κάρλσον. Σε ένα ξεχωριστό βίντεο που καταγράφηκε μέσα σε ένα ρωσικό παντοπωλείο, ο Κάρλσον υποστήριξε ότι η ζωή στη Ρωσία είναι καλύτερη από ό,τι στις ΗΠΑ».
Και ο με διαφορά πιο επιδραστικός άνθρωπος μέσα στο GOP είναι ξεκάθαρα αμφίθυμος ως προς τον Πούτιν:
«Ο Τραμπ απέφυγε επίσης να επικρίνει τον Πούτιν για τον μυστηριώδη θάνατο του πιο εξέχοντος εσωτερικού επικριτή του, του Αλεξέι Ναβάλνι, αυτόν τον μήνα και έχει επανειλημμένα επαινέσει τον Πούτιν χαρακτηρίζοντάς τον έναν ισχυρό και έξυπνο ηγέτη. Σε μια δημόσια ομιλία πέρυσι, ο Τραμπ αρνήθηκε να δηλώσει ποιος θέλει να κερδίσει τον πόλεμο - η Ουκρανία ή η Ρωσία».
Όλα αυτά θυμίζουν το κίνημα «America First» (Πρώτα η Αμερική) που εκδηλώθηκε πριν την είσοδο των ΗΠΑ στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια σημαντική διαφορά είναι ότι το 1940, κανένα από τα μεγάλα κόμματα δεν όρισε τον Τσαρλς Λίντμπεργκ ως υποψήφιο για την προεδρεία.
Πού άρχισε λοιπόν να χάνει το δρόμο της η εθνικιστική πτέρυγα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος; Δεν πιστεύω ότι το πρόβλημα αφορά την απόρριψη του νεοσυντηρητισμού - η αμερικανική εξωτερική πολιτική έχει κάνει μια σειρά από σοβαρά λάθη στην προσπάθειά της να ξαναφτιάξει τον κόσμο σύμφωνα με την εικόνα μας. Μάλλον φαίνεται οι Ρεπουμπλικανοί να έχουν παρερμηνεύσει τη φύση του καθεστώτος του Πούτιν. Οι συντηρητικοί θαυμαστές του Πούτιν συχνά επικαλούνται την αντίθεσή του σε «αφυπνισμένες» μορφές φιλελευθερισμού, όπως τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Θεωρείται ως κάποιος που υπερασπίζεται τις παραδοσιακές (θρησκευτικές) αξίες. Αλλά ο Πούτιν δεν είναι αντίθετος μόνο στις αριστερές μορφές του φιλελευθερισμού - απορρίπτει όλες τις μορφές φιλελευθερισμού, συμπεριλαμβανομένου και του κλασικού φιλελευθερισμού. Οι Ρεπουμπλικάνοι θαυμαστές του Πούτιν δεν φαίνεται να καταλαβαίνουν ότι αντιτίθεται επίσης και σε φιλελεύθερες αξίες όπως ο πλουραλισμός, η ελευθερία του λόγου και του συνέρχεσθαι και οι ελεύθερες εκλογές. Κάνουν το κλασικό λάθος να υποθέτουν ότι ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου.
--
Ο Scott Sumner είναι οικονομολόγος, διευθυντής του προγράμματος νομισματικής πολιτικής στο Mercatus Center at George Mason University, ερευνητής στο Independent Institute και καθηγητής στο Bentley University στο Waltham της Μασαχουσέτης.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 22 Απριλίου 2024 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια της Library of Economics and Liberty και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
