Είμαι κάπως φανατικός της τεχνολογίας - απολαμβάνω τα νέα gadget και την τεχνολογία περισσότερο από τον μέσο άνθρωπο. Κατά συνέπεια, παρακολουθώ τα τελευταία νέα και τις φήμες στον χώρο των gadget. Παρακολουθώ επίσης τη δουλειά διαφόρων κριτικών τεχνολογίας και μπλόγκερ. Ένας από αυτούς, ο Michael Fischer (γνωστός και ως «MrMobile») ανέβασε πρόσφατα ένα βίντεο όπου μιλούσε για τα επερχόμενα προϊόντα που είχε την ευκαιρία να δει στο Consumer Electronics Show.
Ένα από τα πρώτα προϊόντα που περιγράφει είναι το R1 από την εταιρεία Rabbit. Πρόκειται για μια μικρή συσκευή που χρησιμοποιεί Τεχνητή Νοημοσύνη για την εκτέλεση αυτοματοποιημένων εργασιών εκ μέρους σας - οι κατασκευαστές της δίνουν το παράδειγμα της χρήσης μιας φωνητικής εντολής που λέει στο R1 να σας φωνάξει ένα Uber και αυτό το φωνάζει χωρίς εσείς να χρειάζεται να ξεκλειδώσετε το τηλέφωνό σας και να χρησιμοποιήσετε την εφαρμογή του Uber.
Ενώ ο Michael Fischer φαινόταν ενθουσιασμένος με αυτή τη συσκευή και αισιόδοξος για τις δυνατότητές της, εγώ είμαι πολύ πιο δύσπιστος. Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι θα πλήρωνα 200 δολάρια για να βγάζω μια συσκευή από την τσέπη μου και να της λέω να λειτουργήσει μια εφαρμογή για μένα, αντί να βγάλω απλώς το τηλέφωνό μου από την τσέπη μου και να χρησιμοποιήσω την εφαρμογή μόνος μου.
Και αυτή είναι μια αντίδραση που έχω όταν βλέπω πολλά πράγματα στην αιχμή της τεχνολογίας - οι περισσότερες νέες ιδέες μου φαίνονται αρκετά άστοχες, και οι περισσότερες καινοτομίες των νέων προϊόντων μου φαίνονται ότι πιθανότατα θα αποτύχουν ή στην καλύτερη περίπτωση θα βρίσκουν μόνο μια μικρή και εξειδικευμένη αγορά.
Και αυτό ακριβώς το γεγονός -το γεγονός ότι οι νέες ιδέες φαίνονται ως επί το πλείστον πολύ κακές- αναδεικνύει ένα χαρακτηριστικό των αγορών που μου φαίνεται υπέροχο.
Αυτό εν μέρει, σχετίζεται με την ιδέα του Βέρνον Σμιθ σχετικά με τη σχέση της κονστρουκτιβιστικής ορθολογικότητας (της σκόπιμα μελετημένης και αρθρωμένης λογικής) και της οικολογικής ορθολογικότητας (των αναδυόμενων, εξελισσόμενων και μη ρητά διατυπωμένων διαδικασιών). Με τα λόγια του ίδιου του Smith στο βιβλίο του Rationality in Economics (Η ορθολογικότητα στα οικονομικά):
«Οι δύο αυτές έννοιες δεν βρίσκονται σε κάποια εγγενή αντίθεση: πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το ζήτημα δεν αφορά την αντιπαράθεση του κονστρουκτιβιστού και του οικολογικού ορθολογισμού, όπως κάποιοι μπορεί να συμπεράνουν ή να προτιμούν, και στην πραγματικότητα τα δύο αυτά μπορούν και λειτουργούν από κοινού. Για παράδειγμα, στις εξελικτικές διαδικασίες, οι κονστρουκτιβιστικές πολιτιστικές καινοτομίες μπορούν να παρέχουν τις παραλλαγές, ενώ οι διαδικασίες οικολογικής προσαρμοστικότητας επιτελούν το έργο της επιλογής».
Η κονστρουκτιβιστική ορθολογικότητα των ανθρώπων που παράγουν το Rabbit τους λέει ότι το R1 είναι ένα καλό προϊόν που πολλοί άνθρωποι θα βρουν χρήσιμο. Ο κονστρουκτιβιστικός ορθολογισμός μου λέει ότι αυτό το προϊόν πιθανότατα θα αποτύχει. Αλλά χάρη στην αγορά, έχουμε έναν τρόπο να διαπιστώσουμε ποιος έχει δίκιο - γιατί ο οικολογικός ορθολογισμός της διαδικασίας της αγοράς θα επιλύσει αυτό το δίλημμα. Άλλωστε, έχω κάνει τέτοια λάθη στο παρελθόν. Θυμάμαι όταν ανακοινώθηκε για πρώτη φορά το iPad - νόμιζα ότι θα αποτύχει.
Όταν το είδα, μου φάνηκε απλώς σαν ένα μεγάλο iPhone που στην πραγματικότητα δεν έκανε τηλεφωνικές κλήσεις. Ποιος θα ήθελε να πληρώσει αρκετές εκατοντάδες δολάρια για κάτι τέτοιο; Απ' ό,τι αποδείχθηκε, πολύς κόσμος.
Αν μου είχε ανατεθεί ο ρόλος του Τσάρου της Τεχνολογίας και μου είχε δοθεί η αποκλειστική εξουσία να αποφασίσω ποια νέα προϊόντα θα ήταν διαθέσιμα στην αγορά, θα είχα αποτρέψει πολλές αποτυχίες από το να συμβούν.
Ωστόσο, θα είχα εμποδίσει επίσης να φτάσουν μερικά πραγματικά υπέροχα προϊόντα - προϊόντα που τελικά άρχισα να χρησιμοποιώ κι εγώ! Και πολλά πράγματα που πίστευα ότι θα ήταν μεγάλες επιτυχίες, στην πραγματικότητα αποδείχτηκαν αποτυχίες. Το ίδιο θα ίσχυε για κάθε άλλο υποψήφιο Τσάρο Τεχνολογίας ή για την όποια Επιτροπή Τεχνολογίας. Αυτό που είναι υπέροχο με τις αγορές είναι ότι κανείς δεν μπορεί να γίνει Τσάρος και οι νέες ιδέες δεν χρειάζεται να εγκρίνονται από κάποια επιτροπή.
Οι αγορές επιτρέπουν τη δημιουργία ενός τεράστιου όγκου παραλλαγών και οι αγορές παράγουν την επιλογή από αυτές τις παραλλαγές χρησιμοποιώντας αυτό που η Deirdre McCloskey αποκαλεί βελτίωση μέσω της δοκιμής της αγοράς (market-tested betterment). Έτσι, όταν βλέπω ένα προϊόν όπως το Rabbit R1 στον ορίζοντα, χαμογελάω.
Κάποιος έχει μια ιδέα για μια καινοτομία και αξιοποιεί την ευκαιρία για να την παρουσιάσει και να δει αν θα λειτουργήσει. Ίσως να κάνω λάθος εγώ και να αποδειχθεί μεγάλη επιτυχία! Αλλά ακόμα κι αν ο σκεπτικισμός μου αποδειχθεί σωστός, το γεγονός ότι οι νέες ιδέες δοκιμάζονται συνεχώς είναι κάτι το υπέροχο.
* Ο Kevin Corcoran είναι βετεράνος πεζοναύτης και σύμβουλος οικονομικών και ανάλυσης υγείας
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 27 Μαρτίου 2024 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια της Library of Economics and Liberty και τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών.
