Κοντά στην ολοκλήρωσή του φτάνει ο πιο επιθετικός κύκλος αύξησης επιτοκίων των τελευταίων δεκαετιών σε Αμερική και Ευρώπη. Τζερόμ Πάουελ και Κριστίν Λαγκάρντ λειτουργούν με… διαφορά φάσης, καθώς η Fed ξεκίνησε τις αυξήσεις τον Μάρτιο του 2023 και η ΕΚΤ τον Ιούλιο, ενώ και οι οικονομικές συνθήκες απαιτούν διαφορετική προσέγγιση.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αναμένεται να πατήσει φρένο ανακοινώνοντας αύριο Τετάρτη τη διατήρηση των επιτοκίων στα τρέχοντα επίπεδα, ενώ η ΕΚΤ θα συνεχίσει τις αυξήσεις μέσα στο καλοκαίρι.
Και ενώ το τοπίο αρχίζει να ξεκαθαρίζει αναφορικά με το σημείο κορύφωσης των επιτοκίων, ο μεγάλος κίνδυνος είναι η επιβεβαίωση των προβλέψεων που θέλουν το κόστος χρήματος να διατηρείται σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πότε θα γίνει η πρώτη μείωση επιτοκίων και με τι ρυθμό θα υποχωρήσουν σε πιο χαμηλό υψόμετρο, διευκολύνοντας τις επενδύσεις και την ευρύτερη ρευστότητα στο σύστημα;
Τα δεδομένα έχουν ως εξής:
Στις ΗΠΑ, το πιθανότερο είναι η Fed να μην προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων στις 14 Ιουνίου αλλά θα αφήσει ανοιχτή την πόρτα για μία κίνηση των 25 μονάδων βάσης τον Ιούλιο. Ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η ψηφοφορία μεταξύ των 12 μελών της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής θα κριθεί ίσως και σε δύο ψήφους. Από την πλευρά της, η αγορά ομολόγων προεξοφλεί ότι τον Ιούνιο τα επιτόκια θα διατηρηθούν αμετάβλητα στο εύρος 5%-5,25% με τον δείκτη CME FedWatch Tool (ένα εργαλείο που καταγράφει τις προσδοκίες των traders για τα επιτόκια ανάλογα με τα πονταρίσματα που κάνουν) να δίνει 77% πιθανότητες ότι μετά από 10 διαδοχικές αυξήσεις η Fed θα κάνει παύση.
Αμέσως μετά την ανακοίνωση από τον Πάουελ, η προσοχή θα στραφεί στη συνεδρίαση του Ιουλίου. Οι εκτιμήσεις είναι μοιρασμένες αλλά η αγορά προεξοφλεί (με πιθανότητες 53,8%) νέα αύξηση στο εύρος 5,25%-5,50%. Οι πιθανότητες νέας αύξησης θα μεταβληθούν ανάλογα με τα στοιχεία για τον πληθωρισμό και την αγορά εργασίας.
Στην Ευρώπη, η ΕΚΤ θα συνεχίσει τις αυξήσεις καθώς ενεργεί με διαφορά φάσης στον κύκλο σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής σε σύγκριση με τη Fed. Οι αγορές προεξοφλούν ότι τα επιτόκια θα αυξηθούν κατά 0,25% στις 15 Ιουνίου. Από κει και πέρα, οι απόψεις διίστανται για το αν θα γίνουν μία ή δύο αυξήσεις στις συνεδριάσεις Ιουλίου και Σεπτεμβρίου.
Η Goldman Sachs εκτιμά σε χθεσινή της ανάλυση ότι τον Ιούλιο θα δούμε την τελευταία αύξηση της ΕΚΤ με το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων να κορυφώνεται στο 3,75%. Ο οίκος θεωρεί ότι οι επιπτώσεις της περιοριστικής πολιτικής έχουν αρχίσει να επηρεάζουν σημαντικά τις χρηματοδοτικές συνθήκες και το φαινόμενο του πληθωρισμού εξασθενεί, γι’ αυτό ο κύκλος των αυξήσεων θα κλείσει εκεί.,
Μειώσεις επιτοκίων
Πάμε τώρα στην εξέλιξη που περιμένουν οι αγορές και δεν είναι άλλη από την αντιστροφή του κύκλου, ήτοι την έναρξη μείωσης των επιτοκίων. Σύμφωνα με την Goldman, η ΕΚΤ δεν πρόκειται να μειώσει τα επιτόκια πριν το τελευταίο τρίμηνο του 2024. Αν επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη αυτή, τότε τα επιτόκια θα παραμείνουν σε επίπεδα που έχουμε πάρα πολλά χρόνια να δούμε για τουλάχιστον 2 χρόνια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη λειτουργία των αγορών και την οικονομική δραστηριότητα. Σημειώνεται ότι η οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται ήδη σε τεχνική ύφεση μετά την επί τα χείρω αναθεώρηση των στοιχείων α’ τριμήνου, με τη Γερμανία να δέχεται ισχυρό πλήγμα.
Και μπορεί η ύφεση να μη φαίνεται στην απασχόληση ή τόσο στην κατανάλωση μέχρι στιγμής, όμως αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει σε άνοδο την ανεργία και σε πιο ουσιαστική μείωση την κατανάλωση.
Για την Fed έχουν αρχίσει να υποχωρούν σημαντικά οι προσδοκίες για μείωση των επιτοκίων μέσα στο 2023, όταν μέχρι πριν λίγο καιρό επενδυτικοί οίκοι «έβλεπαν» έως και 2 μειώσεις μέχρι τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Όπως σημειώνει η DBRS, στον απόηχο της συνεδρίασης του Μαΐου, οι αγορές ομολόγων προεξοφλούσαν ότι η πρώτη μείωση θα γινόταν πολύ σύντομα, ακόμη και τον Σεπτέμβριο. Στις 9 Μαΐου, το CME FedWatch Tool, έριξε τις πιθανότητες μείωσης των επιτοκίων εντός του 2023 στο 34%, ενώ σήμερα έχουν υποχωρήσει περαιτέρω στο 25%.
Η αμερικανική οικονομία δεν κινδυνεύει άμεσα με ύφεση αλλά οι προβλέψεις κάνουν λόγο για ανάπτυξη 0,4%-0,5% φέτος και επομένως μία παρατεταμένη περίοδος με υψηλά επιτόκια θα μπορούσε να φέρει τη λεγόμενη ανώμαλη προσγείωση.
