O νέος νόμος για τα «κόκκινα» δάνεια, κινείται σε πέντε άξονες προς όφελος των δανειοληπτών, επισήμανε σε συνέντευξή της στο Πρώτο Πρόγραμμα η γενική γραμματέας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του υπουργείου Οικονομικών, Θεώνη Αλαμπάση, η οποία και περιέγραψε τι ακριβώς αλλάζει σε σχέση με τους ευάλωτους.
Ο πρώτος άξονας, περιέγραψε, διατυπώνει τις υποχρεώσεις διαφάνειας για τους servicers, οι οποίοι θα οφείλουν πλέον να ενημερώνουν τον πολίτη με συγκεκριμένο ηλεκτρονικό σύστημα.
«Στον δεύτερο πυλώνα του νομοσχεδίου διευρύνθηκε η προστασία για τους πραγματικά ευάλωτους οφειλέτες, γι’ αυτούς που πληρούν τα κριτήρια και εκδίδουν ένα πιστοποιητικό ευάλωτου. Εκεί ήρθαν ουσιαστικές αλλαγές και η υποχρεωτικότητα στον αλγόριθμο, αυτό που γίνεται δημόσιος λόγος» συνέχισε η κ. Αλαμπάση.
Σχετικά με τον αριθμό των ευάλωτων δανειοληπτών, η κ. Αλαμπάσης, σημείωσε ότι στο πρόγραμμα που είχε βγει για την επιδότηση επιτοκίου οι τράπεζες είχαν ορίσει τη δυνητική περίμετρο στους 50.000 ευάλωτους δανειολήπτες.
«Είδαμε στην πράξη ότι αν και εκφράστηκε αρχικά πολλαπλάσιο ενδιαφέρον, εν τέλει τα πιστοποιητικά που εκδόθηκαν ήταν περί τις 5.000. Γιατί όμως, πρέπει να το τονίσουμε αυτό, γιατί ενώ ξεκινούσαν την αίτηση, κολλούσαν και δεν ήθελαν να κάνουν άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου. Επομένως κάτι πρέπει να μας λέει και αυτό ως προς το αρχικό ενδιαφέρον» επισήμανε.
«Ο ορισμός του ευάλωτου πρέπει να είναι ενιαίος και οι πολιτικές να καθορίζονται για τους ευάλωτους σε μια ενιαία περίμετρο. Αυτό λοιπόν αυτή τη στιγμή έχει οριστεί στα 7.000 και καταλήγει μέχρι 21.000 ευρώ» ανέφερε η κ. Αλαμπάση.
«Αυτοί λοιπόν μπορούν να μπουν στον εξωδικαστικό και να πάρουν την πρόταση ρύθμισης που βγάζει το εργαλείο, δηλαδή αυτό που λέμε την υποχρεωτικότητα του εξωδικαστικού. Ότι ο εξωδικαστικός πια δεν θα εναπόκειται στις τράπεζες και τους servicers να πουν ναι ή όχι, αλλά θα είναι υποχρεωτικό να το προσφέρουν στον οφειλέτη και ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να δεχτεί ή να μη δεχτεί» επισήμανε.
Ο μόνος λόγος που μπορούν να προσφύγουν στο δικαστήριο οι servicers, σημείωσε, είναι αν έχουν απτές αποδείξεις ότι ο αιτών είναι τύποις ευάλωτος αλλά δεν είναι ουσία ευάλωτος, τότε να προσβάλουν αυτόν τον χαρακτηρισμό.
«Ο εξωδικαστικός λαμβάνει υπόψη του την περιουσία και τα εισοδήματα του ανθρώπου που αιτείται και εκεί καθορίζει τις διαγραφές. Δηλαδή αν χρωστάω ένα δάνειο 100.000 και η περιουσία μου είναι εντός των ορίων, 80.000 που είναι στα όρια της ευαλωτότητας - ξεκινούν από 120.000 και φτάνουν τα 180.000 να θυμίσω - ας πούμε λοιπόν στο παράδειγμα ότι όλα μου τα περιουσιακά στοιχεία αξίζουν 80.000 ευρώ και δεν έχω εισοδήματα να προσαυξήσουν αυτό, τότε δυνητικά μπορεί να μου ζητήσει μόνο τα 80.000 και ο αλγόριθμος θα βγάλει ένα κούρεμα της τάξεως των 20.000 ευρώ και το υπόλοιπο σε δόσεις» περιέγραψε η κ. Αλαμπάση.
Η παροχή δανείων από μη τραπεζικούς οργανισμούς
Εκεί “κουμπώνει” και ο άλλος άξονας στον οποίο κινήθηκε το νομοσχέδιο, την παροχή δηλαδή δανείων από μη τραπεζικούς οργανισμούς, προσέθεσε.
«Ένας άνθρωπος ο οποίος ανέκαμψε από τα προηγούμενα χρόνια της κρίσης, δηλαδή βρήκε κάπου δουλειά, αλλά δεν μπορεί να στραφεί ακόμα στον τραπεζικό τομέα γιατί δεν έχει τα κριτήρια για να λάβει ένα νέο δάνειο, έρχονται και κουμπώνουν αυτοί οι οργανισμοί, οι μη τραπεζικοί, που θα μπορούν πια να χορηγούν και στεγαστικά δάνεια, πέρα από καταναλωτικά που δίνανε μέχρι σήμερα και δάνεια για αναδιάρθρωση υφιστάμενου δανείου» εξήγησε. Όπως διευκρίνισε, δεν είναι καινούριοι αυτοί οι οργανισμοί. Είναι εταιρείες παροχής πιστώσεων.
«Δεν είναι τράπεζες, δεν σημαίνει όμως ότι δεν θα έχουν κριτήρια. Αλλά ξεκαθαρίζω, δεν θα έχουν τα αυστηρά κριτήρια του τραπεζικού συστήματος. (…) Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι έχουμε ήδη δει δυνητικούς παίκτες σε όλη αυτή την αγορά, οι οποίοι πραγματικά έχουν κάνει ασκήσεις επί χάρτου, επί κόκκινων δανείων και δη στεγαστικών, είναι σημαντικό αυτό και έχουμε δει ότι σε σημαντικό ποσοστό του χαρτοφυλακίου που υπάρχει στα χέρια των servicers είναι ότι μπορούν να δώσουν νέο δάνειο. Αυτό σημαίνει στην πράξη, ότι σώζονται αντίστοιχα σπίτια» τόνισε η κ. Αλαμπάση.
«Πολλές φορές οι servicers μπορούν να κάνουν μια πρόταση πολύ πιο συμφέρουσα για τον οφειλέτη, δηλαδή όχι δυνητικά να κουρέψουν μόνο τα 20 που είπα στο παράδειγμα, αλλά να πάνε και σε περαιτέρω κούρεμα αν λάβουν τα χρήματά τους κατευθείαν» συμπλήρωσε.
Επιπλέον, σημείωσε πως σε οποιοδήποτε στάδιο μη εξυπηρέτησης του δανείου μπορεί κάποιος να προβεί είτε σε διμερή συμφωνία είτε μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού. «Ακόμη και την προηγούμενη μέρα του πλειστηριασμού, μπορεί κάποιος να επιδιώξει μια ρύθμιση με τον πιστωτή του για να σώσει την κατοικία του» επισήμανε.
«Εδώ λοιπόν, θα κουμπώσω και τη μία από τις πολιτικές της γενικής βελτίωσης του εξωδικαστικού, που έχει να κάνει με το ότι για τους οφειλέτες που έχει προγραμματιστεί πλειστηριασμός θα μπορούν και αυτοί να λάβουν πρόταση μέσω του εξωδικαστικού, η οποία θα περιέχει μια προκαταβολή της τάξεως του 10% επί του κουρεμένου κεφαλαίου που έβγαλε ο αλγόριθμος ότι θα πρέπει να πληρώσει αυτός ο άνθρωπος για την οφειλή του. Αυτό, έρχεται να βελτιώσει αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα.
Στην πραγματικότητα δεν δίναν λύση όταν ήταν κάποιος κοντά στον πλειστηριασμό, δεν δίναν την πρόταση του αλγόριθμου οι servicers γιατί θεωρούσαν ότι πια έχει δρομολογηθεί σε αυτόν πλειστηριασμός ή ζητούσαν διμερώς πάρα πολύ μεγάλες προκαταβολές. Έρχεται λοιπόν ο νομοθέτης να βελτιώσει την υφιστάμενη αυτή κατάσταση και να πει ότι θα δίδεται και σε αυτούς μια πρόταση ρύθμισης, η οποία όμως δύναται να περιέχει προκαταβολή της τάξεως μάξιμουμ του 10%» προσέθεσε καταλήγοντας.
