Τους λόγους για τους οποίους επετεύχθη εκεχειρία μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου, τις πιέσεις Μπάιντεν, αλλά και τις δυσκολίες εφαρμογής της επί του πεδίου αναλύει στο Liberal, ο Λάζαρος Καμπουρίδης. Ο αντιστράτηγος ε.α. και συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου «Defense & Foreign Affairs» αναφέρεται επίσης στην επόμενη μέρα στη Μέση Ανατολή, με την ανάληψη της προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο
Τι σημαίνει η εκεχειρία του Ισραήλ με τον Λίβανο και πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο, λίγους μήνες πριν την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ;
Η συμφωνία εκεχειρίας με τον Λίβανο προήλθε μετά από την πίεση των ΗΠΑ, δηλαδή του προέδρου Μπάιντεν, ενόψει της αποχώρησής του από το Λευκό Οίκο. Για την ισραηλινή πλευρά δεν θεωρείται συνθήκη ειρήνης, αλλά μια συμφωνία εκεχειρίας, κάτι που δείχνει πόσο εύθραυστη είναι η συμφωνία αυτή.
Και αυτό γιατί η ισραηλινή πλευρά, ενώ είχε φτάσει με τα στρατεύματά της να εκκαθαρίσει τις περιοχές του ποταμού Λιτάνι, δέχεται η κυβέρνηση Νετανιάχου να προχωρήσει σε μια συμφωνία εκεχειρίας, και όχι ειρήνης, μιας και το Ισραήλ δεν έχει επιβάλλει τους δικούς του όρους ως νικητής.
Στο εσωτερικό μέτωπο, το γεγονός πως η συμφωνία εκεχειρίας δεν εγκρίθηκε από τη Βουλή, αλλά από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ισραήλ, δείχνει πως υπήρχαν αντιδράσεις σε αυτήν τη συμφωνία.
Τι περιλαμβάνει αυτή η συμφωνία και πώς θα εφαρμοστεί στο πεδίο;
Εντός εξήντα ημερών θα πρέπει οι ισραηλινές δυνάμεις να αποχωρήσουν από την περιοχή του Λιβάνου, χωρίς όμως να υπάρξει ζώνη ασφαλείας. Κάτι που θα ήθελε το Ισραήλ. Οι περιοχές θα τεθούν υπό τον έλεγχο του λιβανέζικου στρατού, ο οποίος και θα είναι υπεύθυνος για την ασφάλεια της περιοχής.
Ο όρος ότι το Ισραήλ θα μπορεί να επανέλθει σε περίπτωση παραβίασης της εκεχειρίας, δηλαδή ακόμα και με μερικές βολές που θα προέλθουν από τα εδάφη του Λιβάνου, δείχνει πόσο εύθραυστη είναι αυτή η εκεχειρία. Είναι ευάλωτη ακόμα και σε περίπτωση προβοκάτσιας. Επίσης, γεννάται το ερώτημα, κατά πόσο ο στρατός του Λιβάνου θα είναι ικανός όχι μόνο να ελέγξει την περιοχή της νότιας επικράτειας της χώρας, αλλά και να ελέγξει την παρουσία της Χεζμπολάχ.
Οι κάτοικοι της περιοχής είναι σιίτες, δηλαδή φιλικά προσκείμενοι προς τη Χεζμπολάχ. Αυτοί οι κάτοικοι θα επανέλθουν ξανά στις περιοχές τους, στα σύνορα με το Ισραήλ. Στην ουσία, φαίνεται πως η εκεχειρία έρχεται μετά από πίεση του Μπάιντεν, έχοντας ασκήσει δύο εκβιαστικά διλήμματα στο Ισραήλ. Το ένα είναι ότι δεν θα ξαναθέσει βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εναντίον του Ισραήλ και δεύτερον ότι θα διακοπεί η παροχή εξοπλιστικής βοήθειας προς το Ισραήλ, αν δεν υπογράψει αυτήν την εκεχειρία.
Ναι, αλλά ο εκλεγμένος πρόεδρος είναι ο Τραμπ. Ποια πολιτική θα ακολουθήσει;
Ο νυν πρόεδρος Μπάιντεν φαίνεται ότι βιάζεται, όπως και στην περίπτωση της Ουκρανίας και παίρνει κάποιες αποφάσεις για λόγους υστεροφημίας, ή αν θέλετε για λόγους αντίδρασης στον Νετανιάχου, ο οποίος δεν ικανοποιούσε όλες τις κατευθύνσεις του Μπάιντεν, δεν πήγαινε με τα νερά του. Και δεύτερον, θέλει να πει πως άφησε μια συνθήκη ειρήνης.
Από την πλευρά του Τραμπ, όταν αναλάβει, θα έχουν παρέλθει ούτως ή άλλως οι 60 ημέρες της εκεχειρίας. Η διαρροή των ονομάτων του Υπουργικού Συμβουλίου, που θα συγκροτήσει ο νέος Αμερικανός πρόεδρος, δείχνει πως η πολιτική του θα είναι υπέρ του Ισραήλ, και πως όλο αυτό το σκηνικό με την εκεχειρία είναι πολύ εύθραυστο. Και αυτό γιατί μπορεί να αλλάξει άρδην με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, που θα είναι πολύ πιο θετικά διακείμενη στα ισραηλινούς σχεδιασμούς.
Το Ισραήλ δεν θα αισθάνεται την πίεση που του ασκεί η κυβέρνηση Μπάιντεν, δεν θα υπάρχει το ζήτημα του βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ούτε το ζήτημα των εξοπλισμών.
Τέλος, υπέρ ποιου είναι η συμφωνία; Πώς διάκειται το Ιράν απέναντι σε αυτήν;
Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι η εκεχειρία, αν και φέρνει ειρήνευση στο μέτωπο του Λιβάνου, είναι εύθραυστη και δεν λειτουργεί υπέρ των σχεδιασμών του Ισραήλ, καθώς ο σχεδιασμός Νετανιάχου προέβλεπε τη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας στα νότια του Λιβάνου. Το Ισραήλ δηλαδή ήθελε να εξασφαλίσει τα σύνορά του, καθώς δεν εμπιστεύεται τη Χεζμπολάχ.
Το γεγονός πως δίνεται η δυνατότητα στο Ισραήλ να εισβάλει στο Λίβανο και να επανέλθει στα λιβανέζικα εδάφη, σε περίπτωση που παραβιαστεί η συμφωνία, δείχνει πόσο επίπλαστη είναι αυτή η εκεχειρία. Το Ισραήλ μπορεί να επανέλθει και να προχωρήσει σε εκκαθάριση της περιοχής, εφόσον δεν τηρηθεί η εκεχειρία από τη Χεζμπολάχ.
Αξίζει να πούμε πως η συμφωνία εκεχειρίας θα είναι μεταξύ Ισραήλ και ΗΠΑ και μεταξύ Λιβάνου και Γαλλίας. Γιατί Ισραήλ και Λίβανος δεν αναγνωρίζει η μία χώρα την άλλη. Οι όροι της συμφωνίας, με μία προεδρία Τραμπ, ενδέχεται να αλλάξουν άρδην, καθώς εκτιμάται πως η Χεζμπολάχ δεν θα αφοπλιστεί, καθώς δεν πρόκειται να το δεχτεί να γίνει αυτό από το στρατό του Λιβάνου.
Σε ό,τι αφορά στο Ιράν, στην παρούσα φάση δεν φαίνεται να επηρεάζει τη συμφωνία, η οποία εκτιμάται ότι «ανακουφίζει» τη Χεζμπολάχ, καθώς το Ισραήλ σταματά τις επιχειρήσεις εξουδετέρωσης της Χεζμπολάχ. Ίσως, δίνεται η δυνατότητα στην οργάνωση να ανασυνταχθεί σε βάθος χρόνου, όμως, η συμφωνία εκεχειρίας αποτελεί αρνητική εξέλιξη για το Ιράν, αφού, όπως, δήλωσε ο Νετανιάχου, το Ισραήλ θα εστιάσει στην απειλή που προέρχεται από το Ιράν.
*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottinngham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου αναλύσεων, «Defense & Foreign Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο / 2022.
