Μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008 κάθε διόρθωση της αγοράς αντιμετωπιζόταν ως μια εξαιρετική ευκαιρία τοποθέτησης σε μετοχές και για τους πιο συντηρητικούς σε ομόλογα.
Η στρατηγική αυτή απεδείχθη εξαιρετικά επιτυχής καθώς υιοθετήθηκε ευρέως από όλους τους συντελεστές της αγοράς, από τα hedge funds έως τα private equities και από τα αμοιβαία κεφάλαια έως τους μεμονωμένους επενδυτές.
Το 2022 όμως αρχίζει να οριοθετεί μια νέα εποχή. Μετά από 8 μήνες διόρθωσης σε μετοχές και ομόλογα, είναι σαφές ότι οι δύο αγορές δεν ενσωματώνουν ακριβώς τις ίδιες παραδοχές.
Και πώς θα μπορούσαν άλλωστε. Η διεύρυνση των αποδόσεων των εταιρικών ομολόγων αποκαλύπτει μια σαφή επιδείνωση σε θεμελιώδη στοιχεία, την ώρα που η αγορά των μετοχών σε γενικά πλαίσια απολαμβάνει ακόμα μια θετική σεζόν κερδοφορίας.
Για πρώτη φορά όμως μετά από πολλά χρόνια, το yield στα ΒΒΒ εταιρικά ομόλογα είναι κοντά στις αποδόσεις των κερδών των μετοχών στις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια λεπτομέρεια που μας δείχνει ότι οι αρνητικές προοπτικές των μετοχών κάθε άλλο παρά έχουν εξαντληθεί.
Σε απλά ελληνικά, οι αγορές δεν έχουν ενσωματώσει ακόμα στην κεφαλαιοποίηση τους την υπόθεση μιας «σκληρής προσγείωσης» για την παγκόσμια οικονομία, αλλά ούτε και την ισχυρή πιθανότατα τα επιτόκια στις ΗΠΑ να υπερβούν κατά πολύ το 4%.
Θα αναρωτηθείτε βέβαια: Μα αυτό δεν βιώνουμε ουσιαστικά από τις αρχές του 2022; Μια προσαρμογή των αγορών στην άνοδο των επιτοκίων;
Για την ακρίβεια, αυτό που βιώσαμε μέχρι τώρα ήταν μια ενσωμάτωση της προοπτικής μιας ήπιας μείωσης των ρυθμών ανάπτυξης και των εταιρικών περιθωρίων.
Οι επίμονα όμως υψηλές τιμές του πληθωρισμού, η αποκαθήλωση της παγκοσμιοποίησης όπως τη γνωρίζαμε μέχρι σήμερα και η ανάταξη των εφοδιαστικών αλυσίδων που ξεκίνησε μεν από την πανδημία, αλλά αποκτά πλέον ένα μόνιμο προφίλ εξαιτίας των νέων εμπορικών μπλοκ που θα διαχωρίσουν τις δημοκρατικές οικονομίες από τις υπόλοιπες, δημιουργούν ένα περιβάλλον πιο έντονης επιβράδυνσης. Και η επιβράδυνση αυτή συνεπάγεται σημαντικές επιπτώσεις στις εταιρικές επενδύσεις.
Βλέπετε, η αύξηση των επιτοκίων από τις περισσότερες Κεντρικές Τράπεζες σε συνδυασμό με την αναδιάρθρωση του κινεζικού real estate, την ευρωπαϊκή ενεργειακή «ασπίδα» που ετοιμάζουν σύσσωμες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για τους καταναλωτές και την επιτάχυνση ενός ευρύτερου παγκόσμιου σχεδίου νέων εφοδιαστικών αλυσίδων και «πράσινων» πηγών ενέργειας, παράγουν συνθήκες κάθετης αύξησης του δημόσιου χρέους.
Μόνο που στον συγκεκριμένο κύκλο που διανύουμε, το χρέος αυτό δεν θα υποστηριχθεί από μια υπερβολικά ευνοϊκή νομισματική πολιτική, χάρη στην οποία την τελευταία δεκαετία τα δημοσιονομικά κενά «γέμιζαν» με τυπωμένο χρήμα.
Αντίθετα, θα αναπτυχθεί σε έναν κόσμο νομισματικής και ενεργειακής σύσφιξης-ένας νέος όρος που καλό θα ήταν να συνηθίσουμε τα επόμενα χρόνια- με πολλές ανισορροπίες και γεωπολιτικές εντάσεις. Και όλα αυτά μετά από μια δεκαετία πλεονάζουσας ρευστότητας και εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων.
Ήδη έχουμε εισέλθει σε μια εποχή μικρότερης ανάπτυξης και μεγαλύτερου πληθωρισμού και τα αρνητικά επιτόκια μας «εγκαταλείπουν» τη στιγμή που τα δημοσιονομικά ελλείμματα αυξάνονται, προκειμένου οι κυβερνήσεις να στηρίξουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις και να συγκρατήσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια.
Νομοτελειακά όλα τα παραπάνω θα έχουν ως αποτέλεσμα μια σημαντική προσαρμογή στην αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, πολύ μεγαλύτερη από αυτή που έχουμε βιώσει τους πρώτους οκτώ μήνες του 2022.
Βλέπετε ετοιμαζόμαστε να περάσουμε σε μια «δεύτερη» φάση αστάθειας στις αγορές, κατά την οποία η άνοδος του δημόσιου χρέους, η απομόχλευση των ιδιωτών επενδυτών και η προσαρμογή των εταιρικών περιθωρίων θα είναι οι βασικοί συντελεστές που θα καθορίσουν την τάση.
Όσον αφορά δε το τελευταίο, έχουμε ήδη τα πρώτα ενδεικτικά παραδείγματα. Δείτε τι έγινε την Παρασκευή που μας πέρασε με την γνωστή εταιρεία μεταφορών FedEx. Η τιμή της μετοχής υποχώρησε πάνω από 20% καθώς η εταιρεία ανακοίνωσε κέρδη 3,44 δολάρια/μετοχή, τη στιγμή που η αγορά με βάση την καθοδήγηση που είχε δώσει η εταιρεία, περίμενε κέρδη πάνω από 5 δολάρια/μετοχή.
Η μείωση της κερδοφορίας ήταν μεγάλη παρά το γεγονός ότι σε επίπεδο πωλήσεων η υποχώρηση ήταν μικρή και εντός των προβλέψεων. (σ.σ:Οι πωλήσεις κατά την εξεταζόμενη περίοδο έφτασαν τα 23,2 δισ. δολάρια ενώ η αγορά περίμενε 23,5 δισ. δολάρια). Το κόστος όμως των καυσίμων, ροκάνισε ένα μεγάλο μέρος των κερδών της εταιρείας.
Από τη στιγμή που συνεχίζεται η πληθωριστική λαίλεπα, ανάλογες δυσάρεστες εκπλήξεις υπέρμετρης αύξησης κόστους θα έχουμε προφανώς και από άλλες εταιρείες, ενώ είναι θέμα χρόνου η είσοδος της οικονομίας σε ύφεση να χτυπήσει εκ νέου την κερδοφορία, αυτή τη φορά πολιορκώντας την από το μέτωπο της μείωσης των πωλήσεων.
Συνοψίζοντας, το πρώτο σκέλος της φετινής πτώσης της αγοράς οφείλεται κυρίως στην αύξηση των επιτοκίων. Η μείωση της κερδοφορίας των εταιρειών θα είναι ο γενεσιουργός παράγοντας του δεύτερου σκέλους της διόρθωσης της αγοράς, το οποίο αναμένεται λίαν συντόμως.
Ως εκ τούτου, η διόρθωση που ξεκίνησε από την αρχή του έτους δεν έχει τελειώσει ακόμη, καθώς οι αποτιμήσεις των μετοχών εξακολουθούν να είναι ευάλωτες στην περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων και στην πτώση των περιθωρίων κερδοφορίας.
Οι ευκαιρίες γεννιούνται με «πόνο»
Όταν μαζεύονται τα σύννεφα στις αγορές, τότε οι ευκαιρίες πολλαπλασιάζονται. Σύντομα λοιπόν θα δημιουργηθούν πολύ ελκυστικά σημεία εισόδου στις αγορές, αρκεί οι επενδυτές -να έχουν τη ρευστότητα ώστε να μπορέσουν να τα «τιμήσουν» και
-τη διάθεση να μελετήσουν ώστε να μπορέσουν να κάνουν τη σωστή διαλογή, γιατί εφεξής τα λάθη στην επιλογή μετοχών και ομολόγων θα «κοστίζουν» περισσότερο μιας και θα επανεμφανιστούν ...οι «μουτζούρηδες».
Το γράψαμε και πιο πάνω. Η οικονομική πολιτική θα είναι εφεξής δραματικά λιγότερο ευέλικτη σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία και οι μέρες που η πολιτική των μηδενικών επιτοκίων θα μπορούσε να επιδοτήσει την επεκτατική δημοσιονομική πολιτική έχουν παρέλθει.
Επομένως, γινόμαστε σιγά σιγά μάρτυρες μιας ταχείας και μερικές φορές βάναυσης και μη γραμμικής προσαρμογής σε αυτήν την αλλαγή πλαισίου. Στον κόσμο των διαχειριστών αυτό μπορεί να σημαίνει το τέλος του σύνδρομου «ΤΙΝΑ» -There Is No Alternative to equities, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που η Fed θα αφήσει το πόδι από το γκάζι της αύξησης των επιτοκίων και τα κέρδη θ’ αρχίσουν και πάλι να σταθεροποιούνται μετά την αναμενόμενη βουτιά των περιθωρίων.
Μπροστά στον επίμονο πληθωρισμό και τα αυξημένα επιτόκια, οι επενδυτές θα πρέπει να παρακολουθούν τις μετοχές εταιρειών με βιώσιμες αποδόσεις. Η μόδα της λελογισμένης μόχλευσης επανέρχεται και πάλι, ενώ οι αγορές εταιρικών ομολόγων προσφέρουν ήδη ελκυστικές αποδόσεις στις σύντομες λήξεις.
Οι διαχειριστές αυτόν τον καιρό «έχουν σηκώσει τα μανίκια» προκειμένου να εναρμονιστούν με το νέο περιβάλλον. Μέχρι σήμερα τα προϊόντα των περισσότερων αμοιβαίων είχαν δημιουργηθεί με στόχο να δίνουν αποδόσεις σε ένα περιβάλλον μηδενικών ή και αρνητικών επιτοκίων με χαρακτηριστικά χαμηλό πληθωρισμό.
Η εποχή αυτή όμως ανήκει πλέον στο παρελθόν, όπως και οι ανέφελες προβλέψεις για βασικά μεγέθη που επηρεάζουν τα κόστη και τους κινδύνους.
Βλέπετε, οι διαχειριστές έχουν ως σημείο αναφοράς τα βασικά και δυσμενή σενάρια της ΕΚΤ και άλλων θεσμικών φορέων. Κάθε φορά που γίνεται μια μεγάλη αναθεώρηση των προβλέψεων και των κινήσεων της ΕΚΤ, τα τμήματα διαχείρισης πρέπει να προσαρμόζουν αναλόγως τα προϊόντα, τα τιμολόγια και φυσικά τις προβλέψεις τους.
Τη δεδομένη χρονική περίοδο ο σχεδιασμός έχει γίνει πάνω στην υπόθεση ότι ο πληθωρισμός θα κινηθεί ανοδικά μέχρι το τέλος του έτους και θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα το 2023, ενώ την ίδια στιγμή θα έχουμε μηδενική ανάπτυξη ή ίσως και ύφεση. Προβλέπεται επίσης αύξηση του μισθολογικού κόστους ενώ για τις τιμές της ενέργειας και των εμπορευμάτων αναμένεται να σταθεροποιηθούν στα τρέχοντα επίπεδα και από το 2023 και μετά να αρχίσει ίσως μια μικρή αποκλιμάκωση.
Γίνεται κατανοητό ότι κάθε φορά που η παραπάνω υπόθεση θα αλλάζει προς το χειρότερο, η επενδυτική κοινότητα θα αλλάζει αναλόγως τις σταθμίσεις ανάμεσα στα στοιχεία του ενεργητικού και τα μετρητά.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
