Της Γιάννας Σουλάκη
Το αξίωμα της σύγχρονης προληπτικής ιατρικής ότι «το πιο επικίνδυνο εμβόλιο, είναι αυτό που δεν κάναμε», έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με τις αντιεμβολιαστικές απόψεις, που από τη δεκαετία του ''90 και μετά, κυριάρχησαν σε μερίδα του πληθυσμού. Το πρόσφατο παράδειγμα με την επανεμφάνισης της ιλαράς, όμως, που μόλις χθες σημείωσε και δεύτερο θάνατο στη χώρα μας, ήρθε να επιβεβαιώσει με τον πιο τραγικό τρόπο τα δυσάρεστα αποτελέσματα της μειωμένης εμβολιαστικής κάλυψης.
Δεν είναι μόνο οι προκαταλήψεις ή οι αδικαιολόγητοι φόβοι για τα εμβόλια, πάντως, που στέκονται εμπόδιο στους εμβολιασμούς, αλλά, όπως αποδεικνύεται από νέες μελέτες, σημαντικό ρόλο παίζει και η πλήρης άγνοια...
Η άγνοια...σκοτώνει
Η πρόσφατη πανελλαδική μελέτη Hellas Health VII, που πραγματοποιήθηκε ανάμεσα σε 1.000 άτομα, από το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και παρουσιάστηκε από τον καθηγητη? Κοινωνικη?ς και Προληπτικη?ς Ιατρικη?ς κ.Ιωάννη Του?ντα και την επιστημονική του ομάδα, πριν από λίγες ημέρες στο Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, αποδεικνύει ότι:
- 4 στους 10 ''Ελληνες γονείς δεν γνωρίζουν για τα οφέλη των εμβολιασμών στη μη μετάδοση και εξάπλωση
- νοσημάτων,
- οι 3 στους 10 πιστεύουν ότι οι κίνδυνοι από τις παρενέργειες είναι ίσοι ή ακόμα και μεγαλύτεροι από τα οφέλη τους
- ο 1 στους 4 δεν γνωρίζει καν εάν ανήκει ο ίδιος σε ομάδα υψηλού κινδύνου για παθήσεις των πνευμόνων, ώστε να κάνει το εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου
- οι 8 στους 10 δεν γνωρίζουν καν ότι υπάρχουν εμβόλια κατά του έρπητα του ζωστήρα και κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (κονδυλωμάτων) HPV.
Συνεπείς στους παιδικούς εμβολιασμούς οι ''Ελληνες γονείς. Ανεμβολίαστοι οι έφηβοι
Κι ενώ, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, η συμμόρφωση των γονέων με το εμβολιαστικό πρόγραμμα των παιδιών τους είναι υψηλή στην παιδική ηλικία (94%), (αν και οι περισσότεροι δεν θυμούνται ποια εμβόλια έχουν κάνει στα παιδιά τους, οπότε ελέγχεται η αξιοπιστία αυτού του στοιχείου) στην εφηβεία, η εικόνα εμφανίζεται τελείως διαφορετική.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης Hellas Health VII:
7 στους 10 γονείς δεν ε?χουν εμβολια?σει τα παιδια? τους - μετά την ηλικία των 11 ετών - ε?ναντι του ιου? ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV, (πρόκειται για τον ιό που ενοχοποιείται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στις γυναίκες).
Πιο συγκεκριμένα, στην ερώτηση: Γιατί δεν εμβολιάσατε το/τα παιδιά σας από την ηλικία των 11ετών, όπως ενδείκνυται από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών; Οι γονείς απάντησαν: ότι δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει εμβόλιο, ότι ενημερώθηκαν αργά, ότι δεν τους είπε ο γιατρός τους και κάποιοι, ότι φοβήθηκαν γιατί είναι ένα σχετικά νέο εμβόλιο.
Σύμφωνα με στοιχεία, πάντως, από το νοσοκομείο Παίδων «Αγλαϊα Κυριακού», το νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» και τον «Αγ.Σάββα», από τις 60 σεξουαλικά ενεργές έφηβες με μέση ηλικία τα 17 έτη, και οι οποίες υποβλήθηκαν σε κυτταρολογική εξέταση τραχήλου, το 48,3% βρέθηκε θετικό στον ιό HPV, ενώ στο 44,8% ανιχνεύθηκε ο ορότυπος του ιού που θεωρείται υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Αύξηση της νοσηρότητας και θνητότητας εφήβων από ασθένειες, για τις οποίες υπάρχουν εμβόλια
Οι έφηβοι είναι απρόσεκτοι, ενώ ταυτόχρονα συγχρωτίζονται με άλλους εφήβους με όχι υπεύθυνο τρόπο, με αποτέλεσμα να αποτελούν δεξαμενή μετάδοσης λοιμωδών νόσων, τόσο μεταξύ τους, όσο και σε άλλες ομάδες πληθυσμού. Ετσι, τα τελευται?α χρο?νια, σύμφωνα με άλλες μελέτες, παρατηρει?ται αυ?ξηση στη νοσηρότητα και θνητότητα των εφη?βων και νε?ων ατο?μων απο? ασθε?νειες, ο?πως ο κοκκυ?της, η ανεμοβλογια?, και η ηπατι?τιδα Β, που θα μπορου?σαν να ε?χουν αποφευχθει? με την ορθη? εφαρμογη? των εμβολιαστικω?ν σχημα?των στην εφηβει?α.
Αυτό συμβαίνει, σύμφωνα με την επίκουρη καθηγήτρια παιδιατρικής – παιδιατρικής ανοσολογίας κα.Ευφημία Παπαδροπούλου-Αλατάκη, επειδή τα περισσο?τερα εθνικα? προγρα?μματα εμβολιασμου?, αλλά και οι ίδιοι οι γονείς εστιάζουν την προσοχη? τους στις ηλικιακε?ς ομα?δες των βρεφω?ν και των μικρω?ν παιδιω?ν, με αποτε?λεσμα να υπα?ρχει κενο? στην εμβολιαστικη? κα?λυψη των εφη?βων.
Στις άλλες αιτίες συμπεριλαμβάνονται:
- Η μη ενημέρωση, καλή συμμόρφωση και η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά των εφήβων
- Η μη ύπαρξη εξειδικευμένου προσωπικού στις ιδιαιτερότητες αυτής της ηλικιακής ομάδα
- Η μη ύπαρξη ενιαίας πολιτικής για την προστασία της υγείας των εφήβων
Στην μελέτη Hellas Health VII, πάντως, περισσότεροι από 9 στους 10 γονείς απάντησαν ότι η βασική πηγή πληροφόρησης τους για τους εμβολιασμούς είναι ο παιδίατρος που παρακολουθεί το παιδί τους, ενώ η αραίωση των ιατρικών επισκέψεων στο παιδίατρο μετά τα 12 έτη, φαίνεται να είναι ένας ακόμη λόγος παραμέλησης των εφηβικών εμβολιασμών.
Οι έφηβοι αποτελούν δεξαμενή μετάδοσης λοιμωδών νόσων
H Μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος τύπου Β (γνωστή και ως Μηνιγγίτιδα Β), είναι μία σοβαρή νόσος που προκαλείται από το βακτήριo Neisseria meningitidis, μεταδίδεται με τα σταγονίδια και το σάλιο και συνήθως μέσω του φιλιού, του βήχα και του φταρνίσματος. Η νόσος μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη της μεμβράνης που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό, ενώ, επιπλέον, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή λοίμωξη του αίματος που ονομάζεται Μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία. Η νόσος, μάλιστα, εξελίσσεται ραγδαία, συνήθως εντός 24 ωρών και μπορεί να προκαλέσει ισόβιες αναπηρίες ή να οδηγήσει σε θάνατο.
Κι ενώ για τη νόσο αυτή - που έχει πολύ σοβαρές συνέπειες και ποσοστά θνησιμότητας και δεν καλύπτεται από τα εμβόλια της παιδικής ηλικίας - υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για παιδιά άνω των 11 ετών, το ποσοστό συμμόρφωσης είναι εξαιρετικά χαμηλό. Την ίδια στιγμή, οι έφηβοι και νεαροί ενήλικες έως 20 ετών, εμφανίζονται, ως οι φορείς του βακτηρίου Neisseria με τα υψηλότερα ποσοστά ανάμεσα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Τα εμβόλια της εφηβικής ηλικίας
Τα παιδιά που βρίσκονται στην εφηβεία πρέπει να κάνουν τα εξής εμβόλια:
-Την επαναληπτική δόση του τριπλού εμβολίου για διφθερίτιδα-τέτανο-κοκίτη
-Το τετραδύναμο εμβόλιο για τον μηνιγγιτιδόκοκκο (καλύπτει τέσσερα στελέχη του ιού και συνιστάται να γίνεται η πρώτη δόση του στις ηλικίες 12-15 ετών).
-Τα κορίτσια, (αλλά πλέον και τα αγόρια), το εμβόλιο για τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων HPV (συνιστάται στις ηλικίες 11-18 ετών)
