Της Γιάννας Σουλάκη
Τι πιο δροσιστικό και απολαυστικό τώρα το καλοκαίρι από ένα παγωτάκι μετά το γεύμα, νωρίς το απόγευμα ή μετά το βραδινό δείπνο!… Οι πιο πολλοί από μας ενδίδουμε εύκολα σ' αυτόν τον πειρασμό, άλλοι με περισσότερες κι άλλοι με λιγότερες τύψεις.
Ωστόσο, η καθημερινή ή πολύ συχνή κατανάλωση αυτού του δροσερού εδέσματος κρύβει κινδύνους για την υγεία μας και μάλιστα όχι αμελητέους. Ενημερωθείτε ποιοι είναι αυτοί και μάθετε εναλλακτικούς και λιγότερο βλαβερούς τρόπους διαχείρισης της ανάγκης σας να καταναλώνετε πολλά παγωτά...
Γιατί λατρεύουμε τα παγωτά;
Αν δεν μπορείτε με τίποτα να αντισταθείτε στην επιθυμία σας για παγωτό, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είστε «εθισμένοι». Οπότε, ευθύς εξαρχής, οτιδήποτε σας κάνει να αισθάνεστε με αυτόν τον τρόπο, είναι πιθανόν να σας βλάπτει, επειδή σας κάνει δυστυχή όταν δεν το έχετε ή σας δημιουργεί συμπτώματα στέρησης.
Η απόλαυση στο παγωτό, λοιπόν, κρύβεται στα συστατικά του. Είναι ακαταμάχητο, γιατί παρασκευάζεται με την ανάμειξη και ψύξη ενός μίγματος που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, πρωτεΐνες και ζάχαρη ή γλυκαντικές ουσίες (φρουκτόζη - γλυκόζη) συνήθως με τη μορφή σιροπιού καλαμποκιού. Κάποια είδη παγωτού περιέχουν σοκολάτα, καφέ ή φρούτα, που δημιουργούν αντίστοιχες γεύσεις. Όλα, όμως, τα παγωτά περιέχουν και πρόσθετα, δηλαδή χρωστικές, αρωματικές ουσίες και σταθεροποιητές.
Όταν το μείγμα παγώσει, λοιπόν, δημιουργεί αυτήν τη γνώριμη πλούσια, κρεμώδη υφή του παγωτού, μία τροφή που μπορεί να επηρεάσει την υγεία μας τόσο με θετικούς, όσο και με αρνητικούς τρόπους.
Πάμε να τους δούμε με τη σειρά…
Ποιες από τις ουσίες που περιέχει το παγωτό μάς ωφελούν;
Παγωτό = Πηγή Ενέργειας
Αν και το περιεχόμενο του παγωτού σε θρεπτικά συστατικά κυμαίνεται ανάλογα τον τύπο και την εμπορική του προέλευση, σε γενικές γραμμές είναι μια εξαιρετική πηγή ενέργειας. Το παγωτό είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες, αφού περιέχει περίπου 15 γραμμάρια ανά μισό φλιτζάνι. Μια μερίδα περιέχει επίσης περίπου 7 γραμμάρια λίπους και 2 γραμμάρια πρωτεΐνης, καθιστώντας το παγωτό ένα σημαντικό ενεργειακό τρόφιμο. Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, μισό φλιτζάνι παγωτό βανίλια παρέχει 137 χιλιοθερμίδες ενέργειας, δηλαδή περίπου τη διπλάσια ποσότητα από αυτήν που περιέχει μισό φλιτζάνι πλήρες γάλα. Το παγωτό, λοιπόν, είναι μια καλή επιλογή όταν χρειάζεστε ενέργεια ή αν είστε σε πρόγραμμα αύξησης βάρους.
Πηγή βιταμινών και μετάλλων
Το παγωτό είναι, επίσης, μία πλούσια διατροφική πηγή σημαντικών μετάλλων – απαραίτητων για τον οργανισμό μας – όπως είναι το ασβέστιο και το φώσφορο. Στοιχεία τα οποία υπάρχουν στο παγωτό σε ποσοστό που φτάνει το 10% της συνιστώμενης ποσότητας που χρειάζεται ένας ενήλικας. Είναι, επίσης, πηγή βιταμινών Α, C, D και Ε, καθώς και θειαμίνης, ριβοφλαβίνης, νιασίνης, φολικού οξέως και βιταμινών Β-6 και Β-12. Προσφέρει, επίσης, στον οργανισμό και μια μικρή ποσότητα βιταμίνης Κ, που αποτελεί σημαντικό παράγοντα πήξης του αίματος.
Ποιες από τις ουσίες που περιέχει το παγωτό μας βλάπτουν;
Περιέχει λίπος και ζάχαρη
Το παγωτό είναι τροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρές ουσίες, διότι για να λέγεται παγωτό, οφείλει να περιέχει περισσότερο από 10% λίπος γάλακτος, ενώ κάποια προϊόντα μπορεί να περιέχουν λιπαρά μέχρι και 16%, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Guelph των ΗΠΑ. Το λίπος του γάλακτος είναι σε μεγάλο βαθμό πηγή χοληστερόλης, ένα κορεσμένο λίπος. Όταν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα σας είναι πολύ υψηλά, μπορεί να δημιουργηθεί αθηρωματική πλάκα, μία απόθεση λίπους στις αρτηρίες σας που παρεμποδίζει τη ροή του αίματος και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Το παγωτό έχει επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε ένα άλλο βλαπτικό συστατικό, τη ζάχαρη, η οποία αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου του παγωτού σε υδατάνθρακες. Η ιστοσελίδα της Mayo Clinic προειδοποιεί ότι η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ζάχαρης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας, όπως αύξηση του σωματικού βάρους και παχυσαρκία και αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα, τα οποία αποτελούν ένα άλλο ανθυγιεινό είδος λίπους. Για να μειώσετε τον κίνδυνο της υψηλής χοληστερόλης, αλλά και τα σύμπλοκα προβλήματα σακχάρου που εμφανίζονται, να καταναλώνετε παγωτά με μέτρο ή να επιλέξετε παγωτά χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και ζάχαρη.
Περιέχει λακτόζη
Το παγωτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα πέψης σε ορισμένους ανθρώπους, διότι έχει ως βάση του τα γαλακτοκομικά παράγωγα και περιέχει λακτόζη, ένα σάκχαρο στο οποίο πολλοί άνθρωποι παρουσιάζουν δυσανεξία και εμφανίζουν πεπτικές διαταραχές.
Τι συμβουλεύει για την κατανάλωση παγωτών το ελληνικό Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ)
Το παγωτό είναι επιδόρπιο, όχι γεύμα. Ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά, δεν μπορεί να υποκαταστήσει ένα γεύμα, που αποτελείται από φυσικές τροφές, όπως φρέσκο γάλα, φρούτα ή λαχανικά.
Προσοχή στις συσκευασίες και στην αλλοίωσή τους
Τα παγωτά διακρίνονται σε τυποποιημένα και χύμα. Οι καταψύκτες που φυλάσσονται δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο, δεν πρέπει να είναι υπερβολικά γεμάτοι και δεν πρέπει να περιέχουν άλλα προϊόντα, εκτός από παγωτά. Πρέπει να είναι σχολαστικά καθαροί και να έχουν θερμοκρασία, κάτω από -18οC.
Δεν πρέπει να αγοράζουμε παγωτά, όταν:
- Δεν έχουν την απαιτούμενη σκληρότητα
- Το χαρτί της συσκευασίας είναι υγρό ή κολλημένο πάνω στο παγωτό, ή σχισμένο
Προσοχή!
- Το χρώμα στα παγωτά είναι συνήθως αποτέλεσμα χρωστικών ουσιών. Προσοχή, λοιπόν, στα έντονα χρώματα, γιατί οι χρωστικές ουσίες είναι χημικά.
- Πάντα ελέγχουμε την ημερομηνία λήξης και διαλέγουμε την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη.
- Τα παγωτά που έχουν λιώσει και ξαναπαγώσει δεν πρέπει ποτέ να καταναλώνονται, γιατί είναι πιθανόν αλλοιωμένα.
- Τα παγωτά «light», που αναγράφουν ότι περιέχουν 0% λιπαρά και 0% ζάχαρη, δίνουν, στον οργανισμό μας, μέχρι και 200 θερμίδες, γιατί περιέχουν γλυκαντικές ουσίες. Αν έχουν επικάλυψη, π.χ. σοκολάτας, οι θερμίδες αυξάνονται, γιατί περιέχουν και λιπαρά.
- Η δροσιά ενός παγωτού είναι μόνο στιγμιαία. Οι πολλές θερμίδες που μας δίνει, όταν «καίγονται» στον οργανισμό μας, αυξάνουν το αίσθημα της θερμότητας και μας δημιουργούν την αίσθηση ότι ζεσταινόμαστε και ότι διψάμε περισσότερο από ότι πριν την κατανάλωση του παγωτού.
Υγιεινά υποκατάστατα του παγωτού
Δοκιμάστε ένα μπολ με παγωμένα φρούτα, π.χ. μια κατεψυγμένη μπανάνα περασμένη σε ξυλάκι ή ένα παγωτό που γίνεται με ένα διαφορετικό είδος γάλακτος, όπως είναι το γάλα καρύδας.
Επιθυμείτε έντονα μία γεύση; Δοκιμάστε μια πιο υγιεινή εναλλακτική λύση, όπως ένα κομμάτι μαύρης σοκολάτας αντί για ένα μεγάλο μπολ παγωτό - σοκολάτα ή μερικές φρέσκες παγωμένες φράουλες, αντί για παγωτό φράουλα. Τα παγωμένα smoothies φρούτων είναι επίσης μια πολύ καλή εναλλακτική λύση.
