Της Γιάννας Σουλάκη
Ο καρκίνος έχει πολλές και διαφορετικές μορφές και οι άνθρωποι που πάσχουν, είναι αναγκασμένοι συχνά να υπομείνουν διάφορες θεραπείες, μέχρι να βρεθεί η πιο αποτελεσματική γι''αυτούς. Αν μάλιστα μεσολαβήσει και αρκετός χρόνος μέχρι οι γιατροί να βρουν την καταλληλότερη, οι συνέπειες μπορεί να είναι ακόμη και θανατηφόρες.
Η σοβαρότητα και η καταστροφικότητα του καρκίνου έχει ωθήσει πολλούς γιατρούς, ερευνητές και επιστήμονες από διάφορες ειδικότητες, να ψάχνουν κάθε πιθανή λύση. Κάποιες προτάσεις για νέες θεραπείες, μάλιστα, μπορεί σ'' εμάς να φαίνονται περίεργες, αλλά για την επιστήμη μπορεί να είναι το νέο ελπιδοφόρο πεδίο, μιας πραγματικά μεγάλης ανακάλυψης.
Αυτή τη φορά οι ερευνητές, πήραν εμβόλια - τα οποία συνήθως προορίζονται για την καταπολέμηση ιών και βακτηρίων - και επαναπροσδόρισαν από την αρχή τη χρήση τους, εφαρμόζοντάς τα σε καρκινικά κύτταρα ασθενών.
Η μελέτη των εμβολίων κατά του καρκίνου
Γιατροί και ερευνητές από το Ινστιτούτο κατά του Καρκίνου Dana-Farber της Βοστώνης, με επικεφαλής την Catherine Wu, παρουσίασαν πρόσφατα τα αποτελέσματα της νέας θεραπείας τους για τον καρκίνο στην Αμερικανική Ένωση για την Έρευνα του Καρκίνου (AACR) στην Ουάσινγκτον.
Τα νέα εξατομικευμένα εμβόλια που ανακάλυψαν κατάφεραν –όπως αποδείχθηκε– να προλάβουν την πρόωρη υποτροπή σε 12 ασθενείς με μελάνωμα (τον πιο επιθετικό καρκίνο του δέρματος), ενώ παράλληλα εξασφάλισαν και την ανοσία κάποιων ασθενών, όταν η χρήση τους συνδυάζονταν με ένα φάρμακο κατά του καρκίνου.
Παλαιότερες απόπειρες δημιουργίας εμβολίων κατά του καρκίνου, βασίζονταν στη στόχευση μιας πρωτεΐνης που απαντάται στους περισσότερους ασθενείς με καρκίνο, όμως, τα νέα εξατομικευμένα εμβόλια, περιέχουν “νεοαντιγόνα”, τα οποία είναι μεταλλαγμένες πρωτεΐνες ειδικές για τον κάθε συγκεκριμένο όγκο, του ενός και μοναδικού ασθενούς.
Το μελάνωμα για παράδειγμα - στο οποίο έγιναν οι δοκιμές - συνήθως προκαλείται, όταν η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία πυροδοτεί μεταλλάξεις στο DNA ενός ανθρώπου. Οι καρκινικοί όγκοι περιέχουν εκατοντάδες τυχαίες μεταλλάξεις, που είναι διαφορετικές για κάθε ασθενή.
Οι μεταλλάξεις αυτές με τη σειρά τους, προκαλούν μεταβολές στις πρωτεΐνες που εξέχουν από την επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων. Έτσι, οι επιστήμονες με τη βοήθεια ενός αλγόριθμου, ανέλυσαν το γενετικό «προφίλ» κάθε καρκινικού όγκου και αποφάσισαν ποιες πρωτεΐνες «νεοαντιγόνα» θα έπρεπε να επιλέξουν ως στόχο για τον κάθε ασθενή, για να “πυροδοτηθεί” η πιο ισχυρή ανοσολογική αντίδραση στον οργανισμό του. Με βάση αυτό το σχέδιο θεραπείας, λοιπόν, δημιούργησαν εμβόλια, τα οποία έρχονται εντοπίζουν και στοχεύουν τις μεταλλαγμένες πρωτεΐνες.
Σε αντίθεση με τις προηγούμενες απόπειρες εμβολίων κατά του καρκίνου, οι οποίες δεν παρείχαν τεκμηριωμένες ενδείξεις για ανάσχεση της ανάπτυξης του καρκινικού όγκου, η ομάδα της Wu στόχευσε στον συγκεκριμένο καρκίνο του κάθε ασθενούς, χρησιμοποιώντας περίπου 20 νεοαντιγόνα ανά ασθενή. Τα εμβόλια που χορηγήθηκαν υποδόρια στους ασθενείς σε περίοδο πέντε μηνών, δεν έδειξαν παρενέργειες, ενώ αντίθετα, φάνηκε ισχυρή απόκριση των Τ κυττάρων (των κυττάρων που πολεμούν τους καρκινικούς όγκους).
Η δύναμη της ανοσοθεραπείας χρειάζεται χρόνο να αποδειχθεί
Όλοι οι ασθενείς της Catherine Wu στους οποίους χορηγήθηκε το εξατομικευμένο εμβόλιο δεν έχουν εμφανίσει καρκίνο περισσότερα από 2,5 χρόνια μετά τη μελέτη.
Ωστόσο, κάποιοι ασθενείς που έπασχαν από προχωρημένες μορφές καρκίνου, χρειάστηκαν κάποια επιπλέον βοήθεια για να αποτρέψουν την υποτροπή. Δύο από αυτούς χρειάστηκε να λάβουν ένα φάρμακο ανοσοθεραπείας, το ipilimumab, εκτός από το εξατομικευμένο εμβόλιο. Ο συνδυασμός των δύο θεραπειών κατάφερε να εξαλείψει τους νέους όγκους και από τους δύο ασθενείς.
Παρ''όλα αυτά δεν μπορούμε ακόμη να πανηγυρίσουμε, υποστηρίζουν οι ερευνητές. Παρ''όλο που τα αποτελέσματα αυτά είναι πολύ ενθαρρυντικά, οι θεραπείες αυτές είναι πολύ καινούργιες και απαιτούν περισσότερες κλινικές δοκιμές.
Πολλές ιατρικές ομάδες, λοιπόν, σε όλο τον κόσμο συνεργάζονται για εξακριβώσουν τη δράση των νεοαντιγόνων και να διαπιστώσουν, εάν το εμβόλιο μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα από τα υπάρχοντα φάρμακα της ανοσοθεραπείας σε κάποιες περιπτώσεις ασθενών.
Τα εξατομικευμένα εμβόλια, ωστόσο, είναι ιδιαίτερα δαπανηρά και χρειάζονται μήνες για να αναπτυχθούν, κάτι που αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα στην παροχή έγκαιρης φαρμακευτικής παρέμβασης σε ασθενείς με προχωρημένων ή τελικών σταδίων καρκίνο.
Ωστόσο, η μελέτη αυτή αποτελεί άλλο ένα “πράσινο φως” για την επιστήμη της ογκολογίας που τα τελευταία χρόνια στρέφεται ολοένα και περισσότερο στην κατεύθυνση της χρησιμοποίησης του ίδιου του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς για την καταπολέμηση του καρκίνου.
Εάν αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό το συγκεκριμένο εξατομικευμένο εμβόλιο κατά του καρκίνου, θα μπορούσε να προσφέρει στους ασθενείς παγκοσμίως μια ισχυρή ελπίδα για μια πραγματική θεραπεία με λιγότερες παρενέργειες.
Με πληροφορίες από Futurism και Sciencealert.com
