Γιατί δεν μπορούμε να εξαλείψουμε την ηπατίτιδα C ενώ έχουν βρεθεί τα φάρμακα;

Γιατί δεν μπορούμε να εξαλείψουμε την ηπατίτιδα C ενώ έχουν βρεθεί τα φάρμακα;

Της Γιάννας Σουλάκη

Οι θεραπευτικές επιλογές για την ηπατίτιδα C έχουν βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια κι αυτή, είναι μια καλοδεχούμενη εξέλιξη για τον παγκόσμιο πληθυσμό, καθώς η νόσος - που απασχολεί εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον πλανήτη - είναι πολύ σοβαρή. Μπορεί να προκαλέσει κίρρωση, καρκίνο του ήπατος, ηπατική ανεπάρκεια ή ακόμη και θάνατο.

Στις μέρες μας, τα άτομα με ηπατίτιδα C έχουν σημαντικές θεραπευτικές επιλογές, ενώ μπορούν να λαμβάνουν πλέον τη θεραπεία τους μόνο σε μορφή χαπιού, κάτι που έχει απλουστεύσει πολύ την λήψη της, σε σύγκριση με τις ενέσεις του παρελθόντος.

Ο ιός της ηπατίτιδας C (HCV) μεταδίδεται μέσω της επαφής με μολυσμένο αίμα, συνήθως από βελόνες ή σύριγγες κοινής χρήσης. Δεν μπορείτε να κολλήσετε τον ιό από απλή επαφή με ένα προσβεβλημένο άτομο, (π.χ. φτέρνισμα, βήχα, φαγητό ή νερό), ούτε μέσω της καθημερινής επαφής, (όπως φιλί, χειραψία και αγκαλιά).

Στο 15% - 25% των ανθρώπων που πάσχουν από ηπατίτιδα, ο ιός ενδέχεται να υποχωρήσει από μόνος του χωρίς θεραπεία. Το υπόλοιπο 75% έως 85% των περιπτώσεων όμως, - που στην Ελλάδα είναι περίπου 170.000 άτομα, ενώ στις ΗΠΑ αγγίζουν τα 4 εκατομμύρια - αναπτύσσουν χρόνια ηπατίτιδα C, κάτι που σημαίνει ότι ο ιός θα επιμείνει με συμπτώματα περισσότερο από έξι μήνες ή ίσως και χρόνια. Αυτά τα άτομα, λοιπόν, η λήψη θεραπείας το συντομότερο δυνατόν, μπορεί να τα βοηθήσει να απαλλαγούν γρήγορα από τη μόλυνση, μέσα σε λίγες εβδομάδες.

«Με τα θεραπευτικά σχήματα που έχουμε σήμερα στη φαρέτρα μας, μπορούμε με ένα μόνο χάπι και με ελάχιστες παρενέργειες να έχουμε ποσοστά ίασης πάνω από το 95%, ή ακόμα και περισσότερο, μέχρι 98% έως και 99%», υποστηρίζει ο Eugene Schiff, MD, καθηγητής Ιατρικής και Διευθυντής του τμήματος ηπατικών νόσων Schiff Center, του Πανεπιστημίου Miller School of Medicine του Μαϊάμι.

Φάρμακα που έχουν θαυμάσια θεραπευτικά αποτελέσματα στην Ηπατίτιδα C

Ο αριθμός των φαρμάκων που θεραπεύουν την ηπατίτιδα C έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Οι παλαιότερες επιλογές για τη θεραπεία της νόσου ήταν ένας συνδυασμός πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης και ριμπαβιρίνης, ουσίες, ωστόσο που συνήθως συνοδεύονταν από δυσάρεστες ανεπιθύμητες ενέργειες και ήταν λιγότερο αποτελεσματικές, υποστηρίζει ο Ryan Westergaard, MD, επίκουρος καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin School of Medicine και Public Health, στο Madison. Η ιντερφερόνη, μάλιστα, έπρεπε χορηγηθεί ενέσιμη.

Τα σημερινά φάρμακα έχουν λιγότερες παρενέργειες και είναι πιο αποτελεσματικά στην καταπολέμηση του ιού. Πριν μπείτε σε θεραπεία, όμως, ο γιατρός σας θα πρέπει να λάβει υπόψη τον γενότυπο (στέλεχος) της ηπατίτιδας C.

Η θεραπεία για την ηπατίτιδα C βασίζεται πλέον σε φάρμακα που ονομάζονται «αμέσως δρώντα αντι-ιικά φάρμακα» (DAF - direct acting antivirals), τα οποία εμποδίζουν την αναπαραγωγή του ιού. Παραδείγματα τέτοιων θεραπειών σε μορφή χαπιού, είναι το Olysio (σιμεπρεβίρη), το Sovaldi (σοφοσμπουβίρη) το οποίο χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με το Olysio, το Daklinza (ντακλατασβίρη), το Harvoni (συνδυασμός λεντιπασβίρης και σοφοσμπουβίρης) και το Viekira Pak (δισκία ομπιτασβίρης/παριταπρεβίρης/ριτοναβίρης και δισκία ντασαμπουβίρης). Το 2016, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε το Epclusa, έναν συνδυασμό σοφοσμπουβίρης και μιας άλλης ουσίας, της βελπατασβίρης, για τη θεραπεία όλων των γενότυπων της ηπατίτιδας C.

Όλες αυτές οι νεώτερες θεραπείες, λοιπόν, συνήθως μπορούν να εξαλείψουν τον ιό μέσα σε λίγες εβδομάδες κι ενώ η έγκαιρη έναρξη επιφέρει ακόμη καλύτερα αποτελέσματα, ωστόσο, μπορούν να ωφεληθούν σημαντικά  ακόμη και οι ασθενείς που έχουν υποστεί, ήδη, ηπατική βλάβη.

«Δεν πρόκειται για επανόρθωση της ηπατικής βλάβης, αλλά για εξάλειψη του ιού που εξακολουθεί να προκαλεί ηπατική βλάβη», υποστηρίζει ο Dr. Westergaard. «Είναι σαν να ρίχνεις νερό στην πυρκαγιά, την ώρα που το σπίτι εξακολουθεί να καίγεται», συμπληρώνει.

Παράλληλα με τις θεραπείες, όμως, ο τρόπος ζωής είναι εξαιρετικά σημαντικός, επισημαίνουν οι επιστήμονες, ιδιαίτερα σε ασθενείς που βρίσκονται σε προχωρημένα στάδια ηπατικής νόσου. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθεί υγιεινή διατροφή, να αποφεύγει την κατανάλωση ναρκωτικών ή τσιγάρων, παράγοντες δηλαδή, που μπορούν να επιβαρύνουν και να βλάψουν περαιτέρω τη λειτουργία του ήπατος.

Γιατί, όμως, οι άνθρωποι εξακολουθούν να έχουν ηπατίτιδα C;

Παρ'' όλες τις θετικές επιστημονικές εξελίξεις, το ερώτημα πλέον είναι γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να εμφανίζουν ηπατίτιδα C; Οι ειδικοί απαντούν, ότι κατ''αρχήν η διάγνωση αποτελεί ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα.

«Οι άνθρωποι απλά δεν υποβάλλονται σε εξετάσεις για την ηπατίτιδα C», υποστηρίζει  ο Dr. Schiff. «Δεν διαγιγνώσκονται, επομένως δεν λαμβάνουν θεραπεία», συμπληρώνει.

Ένας επιπλέον λόγος είναι ότι η ηπατίτιδα C μπορεί να είναι «σιωπηλή» νόσος. Κι ενώ κάποιοι άνθρωποι μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα όπως πυρετό, κόπωση, ναυτία ή ίκτερο (κιτρινωπό χρώμα στο δέρμα και τα μάτια), κάποιοι άλλοι δεν έχουν καθόλου συμπτώματα.

Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι το κόστος. Ακόμα κι αν διαγνωστεί κανείς έγκαιρα, ενώ έχει πλέον τη δυνατότητα να απαλλαγεί από τη νόσο χάρη στις νέες θεραπείες, πολλές από αυτές είναι εξαιρετικά ακριβές και δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία, οπότε αυτομάτως καθίσταται απαγορευτική η πρόσβαση των ασθενών σε αυτές.

Το υπουργείο Υγείας βρίσκεται εδώ και καιρό σε διαδικασία διαπραγμάτευσης για την τιμές των φαρμάκων αυτών με τη φαρμακοβιομηχανία, όμως, οι επαφές δεν έχουν επιφέρει κάποιο σημαντικό αποτέλεσμα. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός σε πρόσφατο συνέδριο: «Τα νέα φάρμακα για την ηπατίτιδα, ενώ πρέπει να δημιουργούν ευφορία στην επιστημονική κοινότητα και τις κυβερνήσεις, προκαλούν πονοκέφαλο, επειδή έχουν απαγορευτική τιμή για να καλυφθούν όλοι οι ασθενείς που έχουν θεραπευτική ένδειξη».

Από την πλευρά τους πάντως, οι Σύλλογοι των Ασθενών που πάσχουν από ηπατίτιδα C, όπως είναι ο Σύλλογος Ασθενών Ήπατος «Προμηθέας» και ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή» πιέζουν την κυβέρνηση και ζητούν να δοθεί λύση στο πρόβλημα αυτό το συντομότερο δυνατό, ώστε να μπορούν να έχουν πρόσβαση σ'αυτές τις σωτήριες για τη ζωή τους θεραπείες.

«Η θεραπεία για την ηπατίτιδα C έγινε πλέον πολύ εύκολη υπόθεση», υποστηρίζει ο Dr. Westergaard και συμπληρώνει: «Γνωρίζουμε τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε την επιβάρυνση της νόσου, αλλά δεν είμαστε κοντά στην εξάλειψή της, επειδή δεν μπορούν οι ασθενείς να καλύψουν τη δαπάνη από την τσέπη τους», τονίζει.