Του: Φαρατζιάν Πωλ, PhD, MSc*
Το μοντέλο της Μεσογειακής Διατροφής έχει χαρακτηριστεί από επιστήμονες σε όλο τον κόσμο ένα από τα πιο ισορροπημένα και υγιεινά πρότυπα διατροφής, με πολλαπλά οφέλη για την υγεία. Κατά καιρούς έχουν μελετηθεί και έχουν προταθεί διάφορα μοντέλα υγιεινής διατροφής, τα οποία έχουν συσχετιστεί με την υγεία και τη μακροζωία, όπως η κινέζικη και η ιαπωνική διατροφή. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ερευνητικό ενδιαφέρον έχει προκαλέσει ένα πιο οικείο σε μας διατροφικό μοντέλο, η γνωστή μεσογειακή διατροφή.
Η Μεσογειακή πυραμίδα βασίζεται στην άφθονη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, στην καθημερινή κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης και ελαιολάδου, κατά προτίμηση ωμού, στην τακτική πρόσληψη ψαριών και οσπρίων και στην αποφυγή ζωικών λιπών και κρεάτων, ώστε να μην επιβαρύνεται ο οργανισμός από κορεσμένα λίπη.
Έτσι, η μεσογειακή διατροφή συνδυάζει τα ευεργετικά αποτελέσματα των φυτικών ινών των φρούτων, των λαχανικών και των δημητριακών ολικής αλέσεως, με αυτά των ω-3 λιπαρών οξέων των ψαριών και των μονοακόρεστων λιπαρών οξέων του ελαιολάδου, καθώς και με την πληθώρα αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχονται στο ελαιόλαδο, τα φρούτα και τα λαχανικά.
Ωστόσο, αν και τα πλεονεκτήματά της είναι γνωστά σχεδόν σε όλους τους Έλληνες, ολοένα και περισσότερες μελέτες στη χώρα μας αποδεικνύουν ότι περισσότερο απομακρυνόμαστε, παρά προσεγγίζουμε τις αρχές της Μεσογειακής Δίαιτας. Αυτό φαίνεται ότι οφείλεται κατά βάση σε δύο παράγοντες. Πρώτον, οφείλεται στο ότι οι συνθήκες ζωής μας έχουν αλλάξει ριζικά και ο χρόνος που αφιερώνουμε στην ενασχόληση με τη διατροφή μας συνεχώς μειώνεται. Ο δεύτερος παράγοντας και πολύ σημαντικός, είναι το ότι ζούμε πλέον σε μια κοινωνία όπου έχουμε επηρεαστεί σημαντικά από άλλα διατροφικά μοντέλα ξένων χωρών και η διαθεσιμότητα τροφίμων έχει αυξηθεί.
Το καλοκαίρι λοιπόν, αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να επαναφέρουμε τις διατροφικές μας συνήθειες πιο κοντά στο μεσογειακό μοντέλο διατροφής. Εξαιτίας της αυξημένης θερμοκρασίας και της εφίδρωσης, το πρώτο μέλημα που έχουμε το καλοκαίρι είναι η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού μας. Εκτός από το νερό, το τσάι και τον καφέ που αποτελούν τις κλασσικές μας επιλογές, τα καλοκαιρινά φρούτα και λαχανικά μας προσφέρουν εξίσου σημαντικές ποσότητες υγρών καθώς η περιεκτικότητά τους σε νερό φτάνει έως και το 90%.
''Ακούγοντας'' λοιπόν τις ανάγκες του σώματός μας, η τάση να καταναλώνουμε φρούτα, χυμούς και λαχανικά είναι μεγαλύτερη από κάθε άλλη εποχή του χρόνου. Παράλληλα με την συμβολή τους στην ενυδάτωση, τα φρούτα και τα λαχανικά καθώς και οι χυμοί τους μας παρέχουν και τις απαραίτητες αντιοξειδωτικές βιταμίνες (κυρίως Α και C) για προστασία απέναντι στην βλαπτική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Την προσπάθειά μας για σωστή ενυδάτωση συμπληρώνουν και τα αμυλούχα τρόφιμα που είναι η βάση της μεσογειακής διατροφής (ψωμί, μακαρόνια, ρύζι, πλιγούρι) που προσφέρουν υδατάνθρακες, οι οποίοι καθώς αποθηκεύονται στο σώμα μας, συγκρατούν συγχρόνως και σημαντικές ποσότητες νερού. Αντίθετα, η υπερβολική κατανάλωση κρέατος, τα μεγάλα γεύματα με παχιές σάλτσες ή φαγητά τύπου fast-food αυξάνουν χωρίς λόγο τις ήδη αυξημένες απαιτήσεις σε υγρά και οι καύσεις που γίνονται στον οργανισμό για να πέψουν τα βαριά αυτά φαγητά, παράγουν επιπλέον θερμότητα. Για το λόγο αυτό συστήνεται να προτιμάμε τα ψάρια και τα θαλασσινά που είναι πιο φτωχά σε λιπαρά και σαφώς πιο εύπεπτα από το κόκκινο κρέας.
Φανταστείτε λοιπόν τον εαυτό σας σε ένα παραθαλάσσιο ταβερνάκι, να τρώτε με την παρέα σας μια χωριάτικη σαλάτα, χόρτα, θαλασσινά ή ψάρι μαζί με λίγο ψωμί και κρασί και τελειώνοντας το γεύμα σας να απολαμβάνετε μια δροσιστική φρουτοσαλάτα. Σίγουρα μια εικόνα ''μεσογειακή'' που χαρακτηρίζεται παράλληλα και από όλα τα διατροφικά οφέλη της μεσογειακής διατροφής.
* Ο Φαρατζιάν Πωλ, PhD, MSc είναι κλινικός διαιτολόγος - διατροφολόγος nutrimed.gr
