Της Γιάννας Σουλάκη
Η καρδια? αποτελει?ται απο? τον καρδιακο? μυ που αντλει? αι?μα σε ο?λο το σω?μα. Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή διαταραχή της καρδιακής λειτουργίας, κατά την οποία ο καρδιακός μυς αδυνατεί να εξωθήσει αρκετό αίμα ώστε να καλύψει τις μεταβολικές απαιτήσεις των ιστών και των οργάνων για οξυγόνο, ενώ η καρδιά συχνα? διογκω?νεται, καθώς πρε?πει να δουλε?ψει ακο?μα εντατικο?τερα.
Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια απειλητική για τη ζωή νόσος και αποτελεί την κύρια αιτία νοσηλείας για τους ασθενείς άνω των 65 ετών στις ανεπτυγμένες χώρες. Διαφέρει από το έμφραγμα του μυοκαρδι?ου - το οποι?ο προκαλείται συνη?θως λο?γω θρο?μβου στις αρτηρι?ες που την τροφοδοτου?ν με αι?μα.
Ποιες είναι οι αιτίες της καρδιακής ανεπάρκειας;
Τις περισσο?τερες φορε?ς η καρδιακή ανεπάρκεια οφει?λεται σε βλα?βη του καρδιακου? μυ εξαιτι?ας της πτωχη?ς παροχη?ς αι?ματος, κάτι που μπορει? να συμβει?, για παρα?δειγμα σε περι?πτωση εμφρα?γματος του μυοκαρδι?ου, η? εα?ν ε?χετε υψηλη? αρτηριακη? πι?εση, η οποι?α δεν ε?χει ρυθμιστει? και τελικα? επηρεα?ζει την καρδια?.
Α?λλες αιτίες της καρδιακής ανεπάρκειας περιλαμβάνουν:
- Παρουσι?α ιου?, ο οποι?ος επηρεα?ζει την συσταλτικο?τητα της καρδια?ς
- Εκ γενετη?ς δομικη? κατασκευη? της καρδια?ς
- Βλα?βη στις βαλβι?δες της καρδια?ς
- Υπερβολικη? προ?σληψη οινοπνευ?ματος
- Ορισμένες χημειοθεραπευτικές φαρμακευτικές αγωγές
- Σε σπανιο?τερες περιπτω?σεις, μι?α άλλη μορφη? καρδιακη?ς ανεπα?ρκειας, σχετι?ζεται με την εγκυμοσυ?νη.
Ορισμε?νες φορε?ς, απλα? δεν γνωρι?ζουμε ποια ει?ναι η αιτι?α
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, 1 στα 5 άτομα ανεξαρτήτως φύλου θα αναπτύξουν καρδιακή ανεπάρκεια στη διάρκεια της ζωής τους. Περίπου οι μισοί από τους ασθενείς έχουν καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο κλάσμα εξώθησης (HFrEF), το οποίο σημαίνει ότι η καρδιά δεν συστέλλεται με αρκετή δύναμη, συνεπώς αντλείται λιγότερο αίμα.
Σε κάποιες περιπτω?σεις, πάντως, τα συμπτω?ματα της καρδιακη?ς ανεπα?ρκειας, μπορεί να επιδεινωθου?ν ραγδαι?α. Αυτο? ονομα?ζεται οξυ? επεισο?διο η? οξει?α καρδιακη? ανεπα?ρκεια. Μπορει? να οφει?λεται σε προσωρινο? συμβα?ν και να μην διαρκέσει πολυ?, αλλα? η οξει?α καρδιακη? ανεπα?ρκεια σίγουρα απαιτει? άμεση παρε?μβαση απο? επαγγελματι?ες υγει?ας.
Η ζωή με καρδιακή ανεπάρκεια
Δεν είναι μόνο ότι η καρδιακή ανεπάρκεια απειλεί ευθέως τη ζωή του ασθενούς, αλλά και η κακή ποιότητα ζωής που τη συνοδεύει. Συνήθως, χαρακτηρίζεται από έντονα συμπτώματα, όπως έντονη κόπωση και δύσπνοια, τα οποία επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργικότητά του πάσχοντα και περιορίζουν τις δραστηριότητες του, π.χ. την εργασία, την κοινωνικοποίηση και την αναψυχή του.
Υπολογίζεται ότι το 75% των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια αντιμετωπίζει δυσκολίες να δραστηριοποιηθεί αυτόνομα στην καθημερινότητά του, ενώ οι 3 στους 4 υποφέρουν και από συμπτώματα κατάθλιψης, τα οποία επιδεινώνουν πολύ περισσότερο την ποιότητα της ζωής τους.
Τα στάδια της καρδιακής ανεπάρκειας
Η σοβαρότητα της νόσου δεν είναι πάντα η ίδια, ενώ οι ασθενει?ς και οι επαγγελματι?ες της υγει?ας συχνα? διαπιστω?νουν ο?τι η κλι?μακα ταξινο?μησης της Καρδιολογικη?ς Εταιρει?ας της Νε?ας Υο?ρκης (NYHA) ει?ναι χρη?σιμη στην εκτι?μηση του σταδι?ου της νο?σου. Με βα?ση τον βαθμό περιορισμου? της σωματικη?ς δραστηριο?τητας, η κλίμακα καξινόμησης περιλαμβάνει 4 στάδια:
Πώς μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του ο ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια;
Παρά τη βαρύτητα των συμπτωμάτων τους, οι ασθενείς ει?ναι σημαντικο? να παραμε?νουν θετικοι? και ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες από τους γιατρούς του, οι οποι?ες μπορου?ν πραγματικα? να παι?ξουν σημαντικο? ρο?λο στη βελτι?ωση της κατα?σταση?ς τους:
Δραστηριο?τητα
Κα?θε μυς ανταποκρι?νεται καλα? και βοηθάται από την α?σκηση - και η καρδια? δεν αποτελει? εξαι?ρεση. Με τις κατάλληλες οδηγίες από επαγγελματι?ες υγει?ας, οι ασθενει?ς μπορου?ν να ακολουθη?σουν το κατα?λληλο προ?γραμμα α?σκησης.
Τρο?πος διατροφη?ς
Ειδικε?ς οδηγι?ες και πρακτικε?ς συμβουλε?ς διατροφής απο? τον επαγγελματι?α της υγει?ας που παρακολουθει? τον ασθενη?, μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά σε σχέση με το πως μπορει? ο πάσχοντας να ακολουθήσει ε?ναν υγιεινο? τρο?πο ζωη?ς
Αλα?τι
Οι ασθενείς χρειάζεται να δείξουν ιδιαίτερη προσοχη? στην προ?σληψη αλατιού, η οποία μπορει? να επηρεα?σει τον τρο?πο με τον οποι?ο το σω?μα τους συγκρατει? τα υγρα? και να επιβαρυ?νει, επι?σης, τη λειτουργία της καρδια?ς. Συνιστα?ται επιλογη? γευμα?των με μικρη? περιεκτικο?τητα σε αλα?τι και περιορισμο?ς στην ποσο?τητα που προστι?θεται στο φαγητο?.
Κα?πνισμα
Οι ασθενείς με καρδιακη? ανεπα?ρκεια, θα πρε?πει να απέχουν πλήρως από την καπνιστική συνήθεια.
Οινο?πνευμα
Χρειάζεται περιορισμός του αλκοόλ στο ελάχιστο και θα πρε?πει να ο ασθενής να παραμένει πάντα εντο?ς των συνιστω?μενων ημερησι?ων και εβδομαδιαι?ων ορι?ων κατανα?λωσης οινοπνευ?ματος.
Υπάρχουν καλά νέα για την αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας;
Δεν υπα?ρχει καμι?α αμφιβολι?α για τη σοβαρο?τητα αυτη?ς της κατα?στασης. Η ε?ρευνα και η εμπειρι?α του ασθενου?ς, όμως, δει?χνουν ο?τι τα α?τομα που μπορου?ν να προσαρμοστου?ν στη νο?σο τους και να την ελε?γξουν ε?χουν καλυ?τερη ποιο?τητα ζωη?ς.
Τα καλα? νε?α ει?ναι ο?τι τόσο ο βαθμο?ς της κατανο?ησης σχετικα? με την νόσο, όσο και ο αριθμο?ς των αποτελεσματικω?ν διαθε?σιμων θεραπειω?ν και των θεραπειω?ν που βρι?σκονται σε φα?ση ανα?πτυξης, συνεχω?ς αυξα?νεται.
Μια νέα θεραπεία, σύμφωνα με τελευταίες μελέτες, φαίνεται ότι οδηγεί σε τουλάχιστον 20% μείωση του κινδύνου για καρδιαγγειακό θάνατο ή νοσηλεία, σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο κλάσμα εξώθησης (HfrEF). Καλά αποτελέσματα με τη χρήση του συγκεκριμένου φαρμάκου φάνηκε, επίσης, ότι υπάρχουν και σε ασθενείς που θεωρούνται κλινικά σταθεροί, ανεξαρτήτως των υπόλοιπων θεραπειών που λάμβαναν.
Πρόκειται για τη θεραπεία σακουμπιτρίλης/βαλσαρτάνης, η οποία σε νέα υπο-ανάλυση αποδείχθηκε ότι βελτιώνει, επίσης, και τον γλυκαιμικό έλεγχο στους διαβητικούς ασθενείς που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο κλάσμα εξώθησης. Είναι γνωστό, ότι ως και το 40% των ασθενών με μειωμένο κλάσμα εξώθησης έχουν διαβήτη, γεγονός το οποίο σχετίζεται με τη χειρότερη καρδιαγγειακή κατάσταση των ασθενών αυτών.
“Ο διαβήτης είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου στην καρδιακή ανεπάρκεια και συνδέεται στενά με την εξέλιξη της νόσου, θέτοντας τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια σε αυξημένο κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου”, δήλωσε ο Scott Solomon, ιατρός, Διευθυντής μη-Επεμβατικής Καρδιολογίας στο Νοσοκομείο Brigham and Women''s, Καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Harvard και επικεφαλής της ερευνητικής εργασίας. “Αυτή η ανάλυση υποδηλώνει ότι εκτός από τα αποδεδειγμένα οφέλη για την καρδιακή ανεπάρκεια που αποδείχθηκαν στην (μελέτη) PARADIGM-HF, το σύμπλοκο σακουμπιτρίλης/βαλσαρτάνης μπορεί επίσης να συμβάλλει στη βελτίωση του γλυκαιμικού ελέγχου στους πάσχοντες από καρδιακή ανεπάρκεια που έχουν και διαβήτη”, τόνισε ο καθηγητής.
Σύμφωνα με τη νέα αυτή υπο-ανάλυση της μελέτης PARADIGM-HF, που παρουσιάστηκε στην Ετήσια Επιστημονική Σύνοδο του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας (ACC) και ταυτόχρονα δημοσιεύθηκε και στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Diabetes & Endocrinology, η έναρξη της ινσουλίνης στους ασθενείς που λάμβαναν τη θεραπεία σακουμπιτρίλης/βαλσαρτάνης μειώθηκε κατά 29%, σε σύγκριση με τους ασθενείς που ακολουθούσαν αγωγή με την ουσία εναλαπρίλη.
