Γράφει η: Δρ. Φιορίτα Πουλακάκη, MD, PhD, FEBS, CΕBS, Χειρουργός Μαστού, Διευθύντρια Κλινικής Μαστού, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Πρόεδρος Ιδρύματος Build a Bridge
Η ανακοίνωση και μόνο σε μια γυναίκα, ότι πρέπει να οδηγηθεί στο χειρουργείο για κάποιο εύρημα στο μαστό της, αποτελεί παράγοντα άγχους και αποδιοργάνωσης. Όταν δε υπάρχει κάποια υποψία ή βεβαιότητα κακοήθειας, το άγχος της ασθενούς επιτείνεται, καθώς η εξέλιξη και η περαιτέρω πορεία της φαντάζουν δύσκολα και απειλητικά.
Σε όλο αυτό, ο θεράπων ιατρός, ο χειρουργός μαστού που της ανακοινώνει τα νέα, παίζει καθοριστικό ρόλο. Η επιλογή των λέξεων, η στάση του και η γενικότερη ενσυναίσθηση, στόχο θα πρέπει να έχει την κατανόηση από την πλευρά της ασθενούς της κατάστασης, την υποστήριξη και την πρόθυμη επίλυση τυχόν αποριών.
Θεμελιώδες είναι να υπάρχει προ εγχειρητική διάγνωση, ωστόσο δυστυχώς αυτό πολλές φορές δεν συμβαίνει. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, γίνεται προσπάθεια παρακέντησης, ώστε να υπάρχει υλικό από τον όγκο (ή την ύποπτη περιοχή) και να διασφαλιστεί ότι τόσο η ίδια όσο και ο χειρουργός, θα γνωρίζουν ακριβώς τι έχουν να αντιμετωπίσουν. Έτσι, προγραμματίζεται με καλύτερο τρόπο το χειρουργείο, ενίοτε με τη δυνατότητα χορήγησης προεγχειρητικής θεραπείας, που είναι και το βασικότερο, με το σχεδιασμό του βέλτιστου πλάνου για την κάθε ασθενή εξατομικευμένα. Ένα ξεκάθαρο πλάνο, χωρίς αβέβαια σημεία, θα βοηθήσει την ασθενή να συνειδητοποιήσει την κατάσταση και να οδηγηθεί με λιγότερο άγχος στο χειρουργείο.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δημιουργηθούν ρεαλιστικές προσδοκίες σε ό,τι αφορά το είδος του χειρουργείου που θα επιλεγεί. Συνήθως, η αισθητική αποκατάσταση είναι πολύ καλή και στις περισσότερες τεταρτεκτομές δεν αλλάζει η εικόνα του μαστού. Αν όμως είμαστε σίγουροι ότι θα υπάρχει κάποια μικρή δυσμορφία ή ανισομαστία, δηλαδή ότι ο ένας μαστός θα είναι λίγο μικρότερος του άλλου εξαιτίας της αφαίρεσης όγκου, πρέπει να έχουμε ενημερώσει την ασθενή για το τι να περιμένει και πάντα να την αντιμετωπίζουμε με ειλικρίνεια, βάζοντας τον εαυτό μας στη θέση της.
Η ανάρρωση και η άμεση μετεγχειρητική πορεία είναι συνήθως ταχύτατη και σχετικά απλή. Πολύ γρήγορα, λίγη ώρα μετά από ένα χειρουργείο μαστού, η ασθενής νοιώθει αρκετά καλά. Για 24 ώρες μετά το χειρουργείο συστήνουμε να μην οδηγήσουν οι ασθενείς αυτοκίνητο και να μη χειριστούν επικίνδυνα μηχανήματα, ως συνέπεια της γενικής αναισθησίας. Είναι καλό -για λίγες ημέρες- ν’ αποφεύγουν την έκθεση στο νερό (θάλασσα και ντους). Τα πρώτα εικοσιτετράωρα, η ξεκούραση και η αποφυγή επίπονων εργασιών είναι κάτι που βοηθάει τις ασθενείς να ανταπεξέλθουν καλύτερα. Η επίσκεψη στο γυμναστήριο και οι αθλητικές δραστηριότητες συστήνουμε να αποφεύγονται για τις πρώτες δύο εβδομάδες καθώς μπορεί να προκληθούν τραυματισμοί και κακώσεις. Μετά από τις πρώτες ημέρες, οι ασθενείς σπάνια νοιώθουν πόνο ή αδυναμία, καθώς η αποθεραπεία δεν είναι δύσκολη. Οι γυναίκες που χειρουργήθηκαν στον μαστό, μπορούν να επιστρέψουν στην οικογένεια, στην εργασία και στις υποχρεώσεις τους χωρίς κανένα πρόβλημα.
Η αναμονή των αποτελεσμάτων αποτελεί ένα δύσκολο χρονικό διάστημα και εκεί ο ρόλος του χειρουργού είναι καθοριστικός. Το άγχος, οι πολλές απορίες, η ανησυχία της ασθενούς και του περιβάλλοντος της είναι φυσιολογικό, χρήσιμη είναι η καταγραφή των αποριών, ώστε η ασθενής σε κάθε επίσκεψη να έρχεται με μια «ατζέντα» προετοιμασμένη για όλα εκείνα που της έχουν περάσει από το μυαλό και θέλει να ρωτήσει.
Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και το πλάνο που ακολουθείται (συμπληρωματικές θεραπείες, παρακολούθηση) είναι από μόνο του ένα γεγονός που προκαλεί άγχος. Η καλύτερη συμβουλή για τις ασθενείς μας είναι να έρχονται συνοδευόμενες από ένα άτομο του στενού τους περιβάλλοντος που θα τις υποστηρίξει, θα ακούσει με μεγαλύτερη ψυχραιμία και θα διαχειριστεί τη συναισθηματική φόρτιση της στιγμής. Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, η στήριξη των ασθενών μας αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα και προσπαθούμε να στεκόμαστε δίπλα τους, με εν συναίσθηση και αγάπη, καθώς αποκτούμε ‘δεσμούς αίματος’ για το υπόλοιπο της ζωής τους.
