Γράφει ο Μαρίνος Τσιατάς, MD, PhD, BSc (Biol)
Παθολόγος - Ογκολόγος, Διευθυντής Ογκολογικής Κλινικής και Μονάδας Κλινικών Μελετών, Athens Cancer Clinic, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Ο καρκίνος του προστάτη, της ουροδόχου κύστης, και του νεφρού είναι οι τρεις πιο συνηθισμένοι καρκίνοι που επηρεάζουν το ουροποιητικό και αναπαραγωγικό σύστημα στους άνδρες. Οι τελευταίες θεραπευτικές εξελίξεις σε αυτούς τους τύπους καρκίνου έχουν προσφέρει νέες ελπίδες στους ασθενείς και έχουν βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους.
Καρκίνος του Προστάτη
Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες στις ανεπτυγμένες χώρες και οι θεραπευτικές εξελίξεις έχουν επικεντρωθεί σε νέες στρατηγικές για την αντιμετώπισή του.
Οι στοχευμένες ορμονικές θεραπείες, όπως οι αναστολείς του μονοπατιού του ανδρογονικού υποδοχέα (αμπιρατερόνη, ενζαλουταμίδη, απαλουταμίδη και νταρολουταμίδη), έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στη θεραπεία ορμονο-ευαίσθητων αλλά και ορμονο-ανθεκτικών μορφών καρκίνου του προστάτη. Η συνδυαστική θεραπεία με τη χημειοθεραπεία (δοσεταξέλη) και στοχευμένες θεραπείες, όπως οι αναστολείς PARP (ολαπαρίμπη, νιραπαρίμπη, ταλαζοπαρίμπη), έχουν δείξει βελτιωμένα αποτελέσματα στην επιβίωση των ασθενών.
Τελευταία, αναπτύχθηκαν νέες θεραπευτικές στρατηγικές, όπως τα ραδιοφάρμακα εναντίον του PSMA, ενώ οι νέες απεικονιστικές τεχνικές, έχουν βελτιώσει την ικανότητα διάγνωσης και παρακολούθησης της νόσου, επιτρέποντας μια πιο εξατομικευμένη προσέγγιση στη θεραπεία.
Καρκίνος Ουροδόχου Κύστης
Η θεραπεία του καρκίνου ουροδόχου κύστης έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Οι ανοσοθεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως οι αναστολείς σημείων ελέγχου (checkpoint inhibitors), έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές σε προχωρημένα στάδια της νόσου αλλά πλέον και στα πρώιμα στάδια. Φάρμακα όπως η αβελουμάμπη, η πεμπρολιζουμάμπη και η νιβολουμάμπη, έχουν εγκριθεί για τη θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου ουροδόχου κύστης και έχουν δείξει μεγάλη βελτίωση στην επιβίωση των ασθενών. Επίσης η νιβολουμάμπη έχει εγκριθεί για την επικουρική θεραπεία ασθενών σε αρχικό στάδιο μετά την κυστεκτομή.
Επιπλέον, η συνδυαστική θεραπεία με τους νέους παράγοντες στοχευμένης χημειοθεραπείας, όπως της ενφορτουμάμπης και της ανοσοθεραπείας έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει την αποτελεσματικότητα και πλέον έχει γίνει η καθιερωμένη θεραπεία στην πρώτη γραμμή. Η ανάπτυξη νέων βιοδεικτών για την παρακολούθηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία και η εξατομικευμένη προσέγγιση στη θεραπεία θα βελτιώσουν τα αποτελέσματα μελλοντικά.
Καρκίνος Νεφρού
Ο καρκίνος του νεφρού έχει επίσης επωφεληθεί από τις εξελίξεις στην ανοσοθεραπεία και τις στοχευμένες θεραπείες. Οι αναστολείς αγγειογένεσης νέας γενιάς, όπως η καμποζαντινίμπη και η λενβατινίμπη έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικοί στη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου νεφρού ενώ ο συνδυασμός τους με ανοσοθεραπεία προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα στην πρώτη γραμμή σε σύγκριση με τις μέχρι τώρα καθιερωμένες θεραπείες. Αντίστοιχα αποτελέσματα έχει φέρει και ο συνδυασμός ανοσοθεραπειών. Η έρευνα συνεχίζεται για την ανακάλυψη νέων βιοδεικτών που θα μπορούσαν να προβλέψουν την ανταπόκριση στη θεραπεία και την ανάπτυξη νέων φαρμάκων που θα στοχεύουν συγκεκριμένα μονοπάτια της νόσου.
Προοπτικές και Συμπεράσματα
Η ογκολογία τα τελευταία 15 χρόνια έχει αλλάξει πολύ και πλέον έχουμε πολλές θεραπευτικές στρατηγικές και φάρμακα-εργαλεία για να μετατρέψουμε τους καρκίνους του ουροποιογεννητικού συστήματος σε "χρόνια νόσο", όπως πχ ο σακχαρώδης διαβήτης. Κάθε ασθενής που διαγιγνώσκεται με οποιονδήποτε τύπο καρκίνου θα πρέπει να επισκέπτεται και Παθολόγο Ογκολόγο πριν την πρώτη αντιμετώπιση της νόσου και η απόφαση για αυτή θα πρέπει να λαμβάνετε στα πλαίσια Ογκολογικού Συμβουλίου στο οποίο συμμετέχουν όλες οι εμπλεκόμενες ειδικότητες. Από την άλλη, οι εξελίξεις στη θεραπευτική του καρκίνου είναι πλέον ραγδαίες και είναι ανθρωπίνως αδύνατον να τις παρακολουθήσεις, σαν Παθολόγος Ογκολόγος, σε όλους τους τύπους καρκίνου. Έτσι η λύση και στην ειδικότητα της ογκολογίας είναι η εξειδίκευση, όπως έχει γίνει χρόνια τώρα και σε άλλες ειδικότητες σαν τη χειρουργική. Μόνο με αυτόν τον τρόπο ο εξειδικευμένος ογκολόγος θα μπορεί να ακολουθεί τις επιστημονικές εξελίξεις με αποτέλεσμα οι ασθενείς, με καρκίνο ουροποιογεννητικού στην προκειμένη περίπτωση, να λαμβάνουν τη βέλτιστη αντιμετώπιση. Η συνεχιζόμενη έρευνα και ανάπτυξη νέων θεραπειών, στο πλαίσιο Κλινικών Μελετών, και των διαγνωστικών εργαλείων υπόσχονται να αλλάξουν το τοπίο και να προσφέρουν ακόμα περισσότερες επιλογές στους ασθενείς στο μέλλον.
