Ιστορικοί εκδοτικοί οίκοι, με παράδοση στα βιβλία τέχνης και στην προσεγμένη τυποτεχνία, μας έχουν αφήσει πολλά και ενδιαφέροντα λευκώματα που, στην πορεία του χρόνου, απέκτησαν και συλλεκτική αξία. Είτε πρόκειται για μονογραφικές εκδόσεις που αναφέρονται στο έργο κάποιου, είτε για μουσειακούς καταλόγους, από τη γέννησή τους τα βιβλία αυτά πρέπει να μεταφέρουν με ακρίβεια την ποιότητα του έργου γι’ αυτό κι έχουν καλό χαρτί ή ακριβά μελάνια.
Ορισμένα είναι από μόνα τους έργα τέχνης, με μια αυτονομία και μια αυτοτέλεια που απηχεί μοναδικά την υπογραφή του καλλιτέχνη, αλλά και την τέχνη του μάστορα -τυπογράφου. Κάποια άλλα, ξεχασμένα ίσως ή παραγνωρισμένα, αποτυπώνουν την τέχνη του χθες και συνιστούν πολύτιμη μαρτυρία για το έργο αγαπημένων δημιουργών ή εκθέσεων που άφησαν το ίχνος τους στη μνήμη.
Τέτοια εκδοτικά έργα βρίσκουμε στην επόμενη δημοπρασία του οίκου «Καραμήτσος» (21-22 Φεβρουαρίου διαδικτυακά στο Karamitsos.com). Ξεφυλλίσαμε τον πλούσιο κατάλογο της πώλησης (1.500 τίτλοι συνολικά) κι ανάμεσα σε 100 λαχνούς από σπάνιες αριθμημένες εκδόσεις, μελέτες και καταλόγους εκθέσεων Ελλήνων καλλιτεχνών, σας προτείνουμε:
Ο Φασιανός δεν υπήρξε μόνο κοσμαγάπητος, αλλά και «ο ζωγράφος των ποιητών». Συνδέθηκε προσωπικά με τα μεγάλα ονόματα της γενιάς του, αλλά ευτύχησε να μιλήσει στην καρδιά και το βλέμμα κορυφαίων Γάλλων ποιητών. Στα χρόνια του Παρισιού, έφτασε στα αφτιά του το μήνυμα ότι τον αναζητούσε ο Λουί Αραγκόν. Εκείνος δεν έδωσε σημασία από συστολή.
«Τι να θέλει από εμένα αυτός ο σπουδαίος ποιητής;» αναρωτιόταν. Μέχρι που ο Αραγκόν πήγε σε μια έκθεση του Φασιανού. «Σας ψάχνω παντού», του είπε, «ελάτε σπίτι, σας έχω μια έκπληξη». Πήγε, και καθώς θαύμαζε τα έργα του Πικάσο και του Μπρακ, βρέθηκε μπροστά σε έναν τοίχο, γεμάτο από δικά του έργα.
«Μου αρέσουν πολύ», του είπε, «είσαι ο τελευταίος μεσογειακός ζωγράφος». Αργότερα, θα γράψει ο ποιητής για τον Έλληνα δημιουργό: «Θυμάμαι τις πρώτες μέρες, Φασιανέ, το πρώτο ξάφνιασμα ενός παρθένου τρόπου ν′ αγαπάς». Στον ποιητή ο ζωγράφος οφείλει τη γνωριμία με τον Μπρούνο Ρουά των ιστορικών εκδόσεων «Fata Morgana», ο οποίος εξέδωσε τα πιο πολλά από τα λευκώματα που έκανε ο ζωγράφος στο Παρίσι.
Ο ποιητής προλογίζει το πανόδετο λεύκωμα με εισαγωγικό σημείωμα της μεγάλης μας τεχνοκριτικού Ελένης Βακαλό. Στα ελληνικά και γαλλικά η έκδοση με τίτλο «ΦΑΣΙΑΝΟΣ Α.». βγήκε από τον «Κέδρο» το 1980. Προσφέρεται με αρχική τιμή 20 ευρώ (Lot. 9332)
«Τα σπίτια του Εγγονόπουλου είναι “ψυχογραφίες” σπιτιών» είχε γράψει ο μέγας Πικιώνης για να συμπληρώσει ο δάσκαλος της αισθητικής Παναγιώτης Μιχελής: «Για να νοιώσει κανείς την ποίηση που κλείνει μέσα του και το πιο απλό ανώνυμο λαϊκό δημιούργημα, δεν έχει παρά να ατενίσει τους αριστουργηματικούς πίνακες του Εγγονόπουλου, που τραγουδούν της ελληνικής ψυχής τη χάρη».
Τα σημειώματα των δύο περιέχονται στο λεύκωμα που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1972 με 18 απεικονίσεις σπιτιών του τότε καθηγητή στο Πολυτεχνείο, Νίκου Εγγονόπουλου. Η έκδοση περιγράφεται από τον οίκο σε καλή κατάσταση και προσφέρεται στα 100 ευρώ (Lot. 9321).
Αντιπροσωπευτικό δείγμα από την άφταστη Ελληνίδα χαράκτρια Βάσω Κατράκη γνωρίζουμε στο λεύκωμα που εκδόθηκε με την ευκαιρία της αναδρομικής της έκθεσης στην Εθνική Πινακοθήκη (20 Φεβρουαρίου - 14 Απριλίου 1980). Η έκδοση φέρει ιδιόχειρη αφιέρωση της χαράκτριας στην πρώτη σελίδα και, συνολικά, περιγράφεται ως καλό αντίτυπο. «ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ / Χαρακτική 1940-1980». Μικρό folio, σελ. 191. Προσφέρεται στα 50 ευρώ (Lot. 9375)
Έργο της Βάσως Κατράκη
Το 1975, ο Ασαντούρ Μπαχαριάν έπεισε τον Διαμαντόπουλο να ξαναγυρίσει στον κόσμο των εκθέσεων και παρουσίασε έργα του στο καλλιτεχνικό και πνευματικό κέντρο «Ώρα» στην Αθήνα, όπου και κατέγραψε τις απόψεις του στο «Χρονικό ’75».
Δώδεκα λυτά σχέδια με εισαγωγή του αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, συγκεντρώνει η έκδοση αυτή από την «Εταιρία Διάδοσης Σύγχρονης Τέχνης» με την ευκαιρία αναδρομικής έκθεσης σχεδίων του ζωγράφου. Τυπώθηκαν 2.000 αριθμημένα αντίτυπα (αρ. 387) στο λιθογραφείο Δ. Καζατζή – Σ. Ψάλτη με τίτλο ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, «Δώδεκα Σχέδια 1937-1938». 1978. Folio μεγάλου σχήματος (47x34 cm). Βγαίνει στα 100 ευρώ (Lot. 9329).
Σχέδιο του Διαμαντή Διαμαντόπουλου
Ο καλλιτέχνης που χώρεσε το Αιγαίο στη διάσταση του χαρακτικού του έργου είναι ο Κώστας Γραμματόπουλος. Το συγκεκριμένο, στα 57 x 84 εκ., απηχεί τον τρόπο και το πνεύμα του χαράκτη. Φέρει αρίθμηση, τίτλο, υπογραφή και χρονολογία (1978) στο κάτω μέρος με μολύβι. Αρχική τιμή έχει 200 ευρώ (Lot. 9350)
Έργο του Κώστα Γραμματόπουλου
Από το μακρινό 1999 μας έρχεται ο κατάλογος «ΕΔΟΥΑΡΔΟΣ ΣΑΚΑΓΙΑΝ» της γκαλερί Ζουμπουλάκη με ιδιόχειρη αφιέρωση του καλλιτέχνη. Περιγράφεται ως πολύ καλό αντίτυπο και βγαίνει στα 20 ευρώ. (Lot. 9383)
Από τον κατάλογο «ΕΔΟΥΑΡΔΟΣ ΣΑΚΑΓΙΑΝ»
Η επιλογή της στήλης είναι το λεύκωμα που αφιέρωσε ο Γιάννης Τσαρούχης στον τελευταίο ρομαντικό Περικλή Γιαννόπουλο. Πρόκειται για το νο 86. από 110 αριθμημένα και υπογεγραμμένα αντίτυπα. Περιλαμβάνει εξι δίφυλλα με τέσσερις (4) λυτές χαλκογραφίες υπογεγραμμένες και αριθμημένες από τον ζωγράφο (86/110), να συνοδεύουν τα πέντε αποσπάσματα από το έργο του λογοτέχνη Περικλή Γιαννόπουλου «Ελληνική Γραμμή».
Αυτό που αυξάνει ακόμη περισσότερο την αξία της έκδοσης είναι το μοναδικό σχέδιο με κραγιόνι και ιδιόχειρη αφιέρωση του Τσαρούχη στον συλλέκτη Γιάννη Πέρδιο (αξίζει η ανάγνωση του σημειώματος για την πολυθρύλητη ζωή του Γ. Περδίου: «Ο θρυλικός συλλέκτης Γιάννης Περδίος και η δικαστική διαμάχη με τον Χατζηκυριάκο - Γκίκα»).
Σχέδιο με κραγιόνι και ιδιόχειρη αφιέρωση του Τσαρούχη στον συλλέκτη Γιάννη Πέρδιο
Σε πάνινη θήκη πολυτελείας και σε πολύ καλή κατάσταση με την εγγύηση του Θ. Δημακαράκου ο οποίος σφράγισε την χαρακτική υψηλής τέχνης στα βιβλία του Μίμνερμου. Στα 700 ευρώ (Lot. 9337)
Δείτε τον κατάλογο της δημοπρασίας σε ψηφιακή μορφή στο: https://storage.googleapis.com/pdfauctions/2.pdf Για οποιαδήποτε επιπλέον πληροφορία μπορείτε να επικοινωνήσετε στο [email protected] ή στο τηλέφωνο 2310264366.
Κεντρική φωτογραφία: Λεπτομέρεια από την έκδοση «ΦΑΣΙΑΝΟΣ Α.». (εκδόσεις «Κέδρος», 1980)
