Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου*
Μια από τις όμορφες εκπλήξεις που επιφυλάσσει η ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων, είναι πως ανάμεσα στις παραγράφους, στις γραμμές και τις λέξεις, ο αναγνώστης συναντά συχνά δικές του απλές σκέψεις, που είναι κεντημένες όμως με τόση μαεστρία από τον συγγραφέα, ώστε να αποκτούν ένα άλλο φως, κρυφό μέχρι εκείνη τη στιγμή. Έτσι αυτές οι απλές σκέψεις, πιο φωτισμένες τώρα, γίνονται πιο έντονες και πιο διεισδυτικές.
Στην πρώτη κιόλας σελίδα του τελευταίου βιβλίου της Σώτης Τριανταφύλλου, με τίτλο «Το λούνα παρκ στο ιερό βουνό», ο πατέρας της Ιρίνα Νιζάτσε, καθώς ανακατεύει τα πράγματα στο γραφείο της, σκέφτεται πως «τα ημερολόγια κτίζουν χαρακτήρα, σε βοηθάνε να βλέπεις τα λάθη σου και να συγκρατείς τα όνειρά σου». Και εδώ είναι που προσγειωνόμαστε από τη μαγεία της λογοτεχνίας στον άγριο κόσμο των χρηματιστηριακών αγορών. Διότι στα χρηματιστήρια, όποιος δεν χρησιμοποιεί ημερολόγιο καταγραφής των κινήσεών του, των επιτυχιών και των αποτυχιών του, αλλά και των συναισθημάτων του και των εναλλαγών ανάμεσα στον ενθουσιασμό και την απογοήτευση, είναι χαμένος. Διότι χωρίς τη χρήση ημερολογίου δεν θα δει ούτε τα λάθη του ούτε θα καταφέρει να συγκρατήσει τα κύματα των ονείρων του και της απληστίας που θα τον τυλίξουν.
Ανατρέχοντας στα προσωπικά μας χρηματιστηριακά ημερολόγια βλέπουμε τα λάθη μας, αλλά και τα λάθη των άλλων, αφού έχουμε καταγεγραμμένα όλα όσα είδαμε και βιώσαμε, τόσο από τις δικές μας κινήσεις όσο και από τις κινήσεις των άλλων. Πραγματοποιούμε μια αναδρομική επισκόπηση, σε παλαιότερες κινήσεις των αγορών, σε συμπεριφορές και αντιδράσεις των επενδυτών, που επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά, ίσως με διαφορετικό τρόπο, ίσως με άλλη ένταση και ίσως μέσα σε άλλους χρόνους. Τα χρηματιστηριακά ημερολόγια μας βοηθούν να συνειδητοποιούμε καλύτερα τα χρηματιστηριακά δρώμενα μέσα από ένα φίλτρο καταγραφής των εμπειριών μας. Και αυτό μας βοηθά να αποφύγουμε τις μεγάλες ζημιές. Διότι τις μικρές, δύσκολα τις αποφεύγουμε.
H εταιρεία από το Χονγκ Κονγκ
Τα χρηματιστηριακά ημερολόγια μας βοηθούν να αποφεύγουμε όμως κατά 100% τις χρηματιστηριακές απάτες και φούσκες. Και με αυτή τη φράση μπαίνουμε στην ουσία του άρθρου μας, που αφορά τη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή φούσκα του 2019. Αυτή τη φορά, η μεγαλύτερη χρηματιστηριακή φούσκα έρχεται από το χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ και από την εταιρεία ArtGo Holdings Limited.
Η ArtGo είναι μια εταιρεία επενδυτικών συμμετοχών που επενδύει κυρίως στον χώρο της εξόρυξης, επεξεργασίας και εμπορίας μαρμάρου. Το μάρμαρο είναι ένα προϊόν με μεγάλη ζήτηση στην Κίνα, η οποία και αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο καταναλωτή προϊόντων μαρμάρου στον πλανήτη, υποσκελίζοντας ακόμα και την αγορά των χωρών της Αραβικής Χερσονήσου. Οπότε η ArtGo βρισκόταν από την πρώτη στιγμή στον σωστό χρηματιστηριακό κλάδο. Η εταιρεία είχε εισαχθεί στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, έχοντας σημαντικές προοπτικές. Μέχρι και το τέλος του 2017 επεκτεινόταν, εξαγοράζοντας ομοειδείς εταιρείες, αγοράζοντας δικαιώματα εξόρυξης σε ολοένα και περισσότερες περιοχές και εμπλουτίζοντας την γκάμα των τελικών προϊόντων της, εισερχόμενη στον χώρο της δημιουργίας λευκών αγαλμάτων από κλασικές φιγούρες της κινεζικής παράδοσης, που αποτελούσαν ένα νέο πεδίο κερδοφόρας ανάπτυξης.
Το 2019, παρ' όλο που αποτέλεσε μια δεύτερη διαδοχικά δύσκολη χρονιά για τις δραστηριότητες της εταιρείας, μετά την αντίστοιχη του 2018, ήταν ταυτόχρονα το έτος που εξελίχθηκε το φαινόμενο της συγκεκριμένης φούσκας. Η ArtGo Holdings άρχισε να συρρικνώνεται στην παραγωγή μαρμάρου, να ρευστοποιεί κάποιες εξορυκτικές της δραστηριότητες σε τρίτους και να χάνει κάποιες άδειες εξόρυξης λόγω περιβαλλοντικών παραμέτρων ή λόγω εξάντλησης των αποθεμάτων μαρμάρου.
Η πρώτη θυγατρική εταιρεία της, που δραστηριοποιούνταν στον χώρο των χρηματιστηριακών εμπορευμάτων, υπέστη μέσα στο 2019 πτώση των δραστηριοτήτων της, της τάξεως του -60%, που οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στις επιπτώσεις από τον εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα. Η δεύτερη θυγατρική εταιρεία της, που δραστηριοποιούνταν στον χώρο της διακίνησης και της αποθήκευσης προϊόντων και αγαθών, υπέστη στο ίδιο χρονικό διάστημα συρρίκνωση του κύκλου εργασιών της κατά -80%, λόγω της πτώσης των εξαγωγών.
Τα νέα οικονομικά δεδομένα αμφοτέρων των θυγατρικών οδήγησαν την ArtGo στην αναζήτηση νέων διεξόδων και νέων αγορών. Έτσι, τον Ιούνιο του 2019 η εταιρεία προχώρησε στην εξαγορά της Good Benefit, μιας εταιρείας ανάπτυξης ακινήτων που δραστηριοποιείται στη Σαγκάη, μέσω της έκδοσης νέων μετοχών ύψους 9,75% του συνολικού αριθμού μετοχών, στην τιμή των ΗΚ$0,81, με τιμή διαπραγμάτευσης στο χρηματιστήριο τα HK$1,03, ανά μετοχή.
Απόδοση 2.300%, και μετά...
Παρ' όλη όμως τη δύσκολη οικονομική και επιχειρηματική κατάσταση και το αβέβαιο μέλλον που προδιαγραφόταν για την ArtGo, η μετοχή της μέσα στο 2019 ακολούθησε μια εκθετική ανοδική πορεία. Έτσι από την τιμή της μετοχής των ΗΚ$0,38 που ήταν στις 2/01/2019, κινήθηκε έντονα θετικά μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου κατακτώντας τα ΗΚ$9, αποδίδοντας πάνω από 2.300%.
Σε εκείνο το σημείο, λόγω της υψηλής πλέον κεφαλαιοποίησης της εταιρείας, η μετοχή εισήλθε στον δείκτη FTSE Global Equity Index & Series China Index. Η ένταξη της μετοχής σε αυτόν τον δείκτη, που χαίρει παγκόσμιας πιστότητας και εκτίμησης, οδήγησε μια σειρά από passive funds, δηλαδή από παθητικά χαρτοφυλάκια που ακολουθούν τις επιλογές των οίκων αξιολόγησης και των οίκων που καθορίζουν τους χρηματιστηριακούς δείκτες, να αγοράσουν μεγάλα πακέτα από μετοχές της ArtGo.
Όμως, ενώ όλοι περίμεναν πως το κύμα των νέων αγορών που προέρχονταν κυρίως από τα αμερικανικά funds, Vanguard και State Street Corp, θα οδηγούσε τις τιμές ακόμα πιο ψηλά, ακολούθησε μια ραγδαία πτώση της μετοχής μέχρι τα ΗΚ$2,55 καταγράφοντας μια υποχώρηση της τάξης του -72%.
Εκ των υστέρων αποδείχθηκε πως κατά τη διάρκεια εκείνου του επίμαχου διαστήματος, από 18/09/2019 μέχρι 3/10/2019, δεν είχαν προβεί σε μαζικές πωλήσεις οι λεγόμενοι insiders της εταιρείας. Δηλαδή όσοι είχαν πλήρη και σαφή πληροφόρηση σχετικά με την πορεία των οικονομικών μεγεθών, αλλά και τα σχέδια της διοίκησης της εταιρείας, οι οποίοι έμειναν σταθεροί στο ποσοστό συμμετοχής τους στην εταιρεία, που ανέρχεται στο 48% του συνολικού αριθμού των μετοχών.
Στις αρχές Οκτωβρίου ξεκίνησε ένα νέο ράλι στις τιμές της μετοχής της ArtGo, από τα ΗΚ$2,55 μέχρι τα ΗΚ$14,80, καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 1.640%. Αυτή τη φορά το έναυσμα δόθηκε και πάλι από την απόφαση της Μorgan Stanley να εντάξει την εταιρεία στον παγκόσμιο δείκτη MSCI (Morgan Stanley Composite Index). Όμως στην πορεία των πραγμάτων και μόλις μια εβδομάδα πριν από την ένταξη της ArtGo στον MSCI, που θα πυροδοτούσε εκ νέου ένα σημαντικό αγοραστικό ενδιαφέρον, ο φημισμένος μετοχικός ακτιβιστής Ντέιβιντ Γουέμπ δημοσίευσε μια ανάλυση στην οποία παρουσιαζόταν απολύτως στοιχειοθετημένο το φαινόμενο της φούσκας, που ετοιμαζόταν να φουσκώσει ακόμα περισσότερο.
Τι επακολούθησε; Η Morgan Stanley, που είχε ήδη κατηγορηθεί για την ένταξη στον MSCI της κινεζικής εταιρείας Ding Yi Feng Holdings, κινήθηκε αυτή τη φορά με ιδιαίτερη ταχύτατα. Στην περίπτωση της DYF, η μετοχή της είχε απογειωθεί κατά 8.500% πριν ενταχθεί στον MSCI. Όταν εισήχθη στον δείκτη, τα λεγόμενα passive funds που προαναφέραμε, όπως είναι η BlackRock, η Vanguard Group και η Northern Trust, αγόρασαν σημαντικά πακέτα μετοχών της DYF, τα οποία σε σύντομο χρονικό διάστημα απέκτησαν μηδενική αξία, διότι η μετοχή της εταιρείας διεγράφη από το χρηματιστήριο, έπειτα από σχετική απόφαση της επιτροπής κεφαλαιαγοράς του Χονγκ Κονγκ.
Για να αποφύγει παρόμοιες παρενέργειες, η Morgan Stanley ανακοίνωσε πως θα αναβάλει σε βάθος χρόνου την είσοδο της ArtGo στον MSCI, καθώς έκρινε πως οι κατηγορίες του ακτιβιστή Ντέιβιντ Γουέμπ ήταν σοβαρότατες. Ως αποτέλεσμα, η τιμή της μετοχής κατέρρευσε από τα ΗΚ$14,80 στα ΗΚ$0,20, καταγράφοντας μια θεματική πτώση της τάξης του -98,6%. Η κατάρρευση της μετοχής οδήγησε στην εξαΰλωση της συνολικής χρηματιστηριακής αξίας της εταιρείας.
Αν κοιτάξουν πίσω στα χρηματιστηριακά ημερολόγιά τους οι επενδυτές, θα βρουν δεκάδες παρόμοιες υποθέσεις «φούσκες». Κάποιες από αυτές θα τις έχουν ζήσει και κάποιες άλλες θα τις έχουν παρακολουθήσει. Μέσα από την περιγραφή των γεγονότων, αλλά και την ειλικρινή και πλήρη καταγραφή των συναισθημάτων που τα συνόδευαν, όπως είναι ο φόβος, η απληστία, η απογοήτευση και ο ενθουσιασμός, δομείται ο χαρακτήρας και το επενδυτικό προφίλ του καθενός. Όπως μονολογεί και ο πατέρας της Ιρίνα Νιζάτσε, με άλλες αφορμές και κάτω από άλλες συνθήκες: «Τα ημερολόγια κτίζουν χαρακτήρα, σε βοηθάνε να βλέπεις τα λάθη σου και να συγκρατείς τα όνειρά σου».
* Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο 29 Νοεμβρίου 2019
