Τρισεκατομμύρια δολάρια αλλάζουν χέρια τους τελευταίους μήνες, μέσω της αγοράς των κρυπτονομισμάτων και των μεγάλων διακυμάνσεων που αυτή παρουσιάζει. Πρόκειται για μία τεραστίων διαστάσεων και σημαντικών προεκτάσεων ανακατανομή κεφαλαίων καθώς σε αντίθεση με άλλες αγορές, συμμετέχουν πάνω από 180 εκατομμύρια νέοι επενδυτές ηλικίας 16-34 ετών.
Σε αυτή τη διαδικασία, όπως πάντα συμβαίνει στις αγορές, υπάρχουν νικητές αλλά και χαμένοι. Άλλοι γίνονται εκατομμυριούχοι σε λίγες ημέρες, ακόμη και σε λίγα λεπτά, αν έτυχε π.χ. να επένδυσαν στο Dogecoin αμέσως μετά από ένα θετικό tweet του Elon Musk αλλά και να πούλησαν πριν η τιμή του καταρρεύσει, ενώ άλλοι καταστρέφονται οικονομικά, διότι δεν γνωρίζουν την αγορά, δεν καταλαβαίνουν γενικότερα από trading και απλώς πίστεψαν στο όνειρο του εύκολου πλουτισμού ποντάροντας όλες τις οικονομίες τους. Δυστυχώς ο αριθμός όσων καταστρέφονται είναι πολύ μεγαλύτερος από των κερδισμένων.
Σύμφωνα με στοιχεία της εξειδικευμένης στα crypto εταιρείας tripleA, από τη Σιγκαπούρη, πάνω από 300 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν στην κατοχή τους κάποιο κρυπτονόμισμα. Από αυτούς, 6 στους 10 είναι ηλικίας κάτω των 34 ετών, ενώ 8 στους 10 έχουν κάποιο πτυχίο πανεπιστημίου. Τον Φεβρουάριο του 2021 οι κάτοχοι κρυπτονομισμάτων υπολογίζονταν στα 100 εκατομμύρια που σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια των δύο μεγάλων ράλι (το πρώτο καταγράφηκε έως τον Απρίλιο και το δεύτερο σημειώθηκε το φθινόπωρο έως τις 10 Νοεμβρίου) ο αριθμός των επενδυτών παγκοσμίως τριπλασιάστηκε.
Σήμερα, πολλοί από αυτούς είναι εγκλωβισμένοι. Δεν είναι η πρώτη αλλά η τρίτη φορά που στα λίγα χρόνια ύπαρξής της, η αγορά των crypto επιβεβαιώνει πως ό,τι φουσκώνει… ξεφουσκώνει, χάνοντας σχεδόν το ήμισυ της αξίας της. Ζούμε, λοιπόν, το κραχ των crypto;
Με βάση την εκτίμηση του Τζέι Χάτφιλντ, επικεφαλής επενδύσεων της αμερικανικής συμβουλευτικής Infrastructure Capital Management, στο αμερικανικό δίκτυο Marketwatch, για να πει κανείς ότι ένα asset έχει υποστεί κραχ πρέπει να χάνει περίπου το 50% της αξίας του, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει σήμερα με το bitcoin.
Ο βασιλιάς των crypto χάνει 20% σε μία εβδομάδα και 50,4% από το ιστορικό υψηλό του Νοεμβρίου. Το αντίπαλο δέος Ethereum χάνει 30% στην εβδομάδα και 53% από τα υψηλά, ενώ το περίφημο Dogecoin υποχωρεί 22% στην εβδομάδα και 56% από τα υψηλά.
Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο τα crypto να σηκώσουν ξανά… κεφάλι και να φτάσουν σε νέα υψηλά, όμως η γενικότερη σύσφιξη νομισματικής πολιτικής που καταγράφεται παγκοσμίως και η άρση των μέτρων στήριξης της οικονομίας, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες των ρυθμιστικών αρχών να θεσπίσουν αυστηρούς κανόνες, σίγουρα ενισχύουν την αβεβαιότητα.
Στις προηγούμενες μεγάλες πτώσεις, τα κρυπτονομίσματα κατάφεραν όχι μόνο να αντιδράσουν αλλά και να φτάσουν σε νέες κορυφές, διαψεύδοντας τις Κασσάνδρες που κατά καιρούς υποστηρίζουν ότι η αγορά των ψηφιακών νομισμάτων, των NFTs και άλλων αποκεντρωμένων εφαρμογών είναι «φούσκα».
Κάθε φορά, βέβαια, η βουτιά είναι πιο δραματική αφού η αγορά χάνει το 50% της αξίας της συνεχώς από υψηλότερη βάση, που σημαίνει ότι η πτώση είναι πολύ μεγαλύτερη σε απόλυτα νούμερα. Η τρέχουσα διόρθωση ξεκίνησε από τα ιστορικά υψηλά του περασμένου Νοεμβρίου, όταν η συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς άγγιξε τα 3 τρισ. δολάρια, με αποτέλεσμα μέσα σε περίπου δύο μήνες να «εξαϋλωθούν» 1,5 τρισ. δολάρια.
Η προηγούμενη παρ’ ολίγον κατάρρευση της αγοράς σημειώθηκε μεταξύ Μαΐου – Ιουλίου του 2021, όταν από περίπου 2,5 τρισ. δολάρια, η συνολική κεφαλαιοποίηση υποχώρησε στα 1,25 τρισ. δολάρια. Πάλι η πτώση ήταν της τάξης του 50%, όμως μικρότερη σε απόλυτα νούμερα. Στις αρχές του 2018 σημειώθηκε η πρώτη χρονικά πτώση 50%, όταν από περίπου 800 δισ. δολάρια, η συνολική αξία της αγοράς έπεσε στα 400 δισ. δολάρια μέσα σε ένα μήνα.
Σε ό,τι αφορά την τρέχουσα κατάσταση, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πως εγκλωβίστηκαν οι επενδυτές. Από τη μία είδαν τα απίστευτα κέρδη των meme coins και τις αναρτήσεις όπως του Elon Musk, του Mark Cuban και άλλων διάσημων επενδυτών. Παράλληλα, ρόλο έπαιξαν οι κοινότητες που δημιουργήθηκαν στα social media, όπου ο ένας έπειθε τον άλλο και όλοι μαζί πίστεψαν ότι τα πρωτοφανή κέρδη των crypto θα συνεχιστούν για πάντα.
Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι το Bitcoin έχει καταγράψει άνοδο άνω του 500.000% την τελευταία δεκαετία, ενώ το διαδίκτυο κατακλύζεται από «προβλέψεις» που κάνουν λόγο για μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 56% έως το 2025.
Τα αναπάντητα ερωτήματα πολλά. Θα καταφέρει η αγορά να ανακάμψει όπως συνέβη στο παρελθόν ή θα παραμείνει εγκλωβισμένη μια ολόκληρη γενιά επενδυτών; Ποια ρυθμιστική αρχή θα ενδιαφερθεί για τα 1,5 τρισ. δολάρια που «χάθηκαν» τις τελευταίες εβδομάδες; Πως προστατεύονται οι καταναλωτές από τα διαφημιστικά σποτ που έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο και παρουσιάζουν τα κρυπτονομίσματα ως πηγή εύκολου και γρήγορου κέρδους; Στην Ισπανία, πάντως, η ρυθμιστική αρχή απαιτεί από τους influencers των social media που διαφημίζουν ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων, πλατφόρμες και οτιδήποτε σχετικό με την αγορά, να ενημερώνουν για το περιεχόμενο των αναρτήσεων, όταν έχουν πάνω από 100.000 followers.
