Μετά το εντυπωσιακό προχθεσινό άλμα της Wall Street σαν συνέπεια της απόφασης του Αμερικανού προέδρου να αναστείλει την έναρξη εφαρμογής των «ανταποδοτικών» δασμών που υπερβαίνουν το 10%, ήταν βέβαιο πως και οι υπόλοιπες χρηματιστηριακές αγορές ανά τον κόσμο θα ακολουθούσαν χθες τα βήματά της.
Πραγματικά, αν εξαιρέσουμε την Κίνα, το κλίμα ήταν πολύ καλό σχεδόν παντού. Στην Ιαπωνία οι χρηματιστηριακοί δείκτες ανέβηκαν κατά περίπου 9% η γερμανική αγορά ξεκίνησε με άνοδο μεγαλύτερη του 8% και κάτι αντίστοιχο έγινε και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές και στην ελληνική.
Η συνέχεια όμως δεν ήταν τόσο ενθουσιώδης και σταδιακά ένα μεγάλο μέρος των κερδών άρχισε να εξανεμίζεται, ειδικά καθώς πλησίαζε το άνοιγμα της Wall Street. Οι ενδείξεις για καθοδικό ξεκίνημα στα αμερικανικά χρηματιστήρια δεν προκαλούσαν έκπληξη μετά την προχθεσινή εντυπωσιακή κίνηση που στο Nasdaq ξεπέρασε το 12% και στον S&P 500 σχεδόν άγγιξε το 10%.
Όμως η κάθοδος του Nasdaq κατά 6% δύο ώρες μετά το αμερικανικό ξεκίνημα και η πτώση του S&P 500 κατά 4,50% περίπου ήταν αρκετά χειρότερες επιδόσεις από αυτές που είχαν υποθέσει πως θα δουν οι επενδυτές. Βλέποντας αυτή την εικόνα της Wall Street την ώρα που έκλειναν, τα χρηματιστήρια στην Ευρώπη έκλεισαν μεν με πολύ καλά κέρδη αλλά έχασαν ένα πολύ μεγάλο μέρος της αρχικής τους ανόδου. Ο γερμανικός Dax 40 ανέβηκε τελικά κατά 4,67% ενώ ο ελληνικός Γενικός Δείκτης κατά 3,54%, με ανάλογες κινήσεις και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Η εικόνα αυτή δείχνει πως αρκετοί επενδυτές μάλλον δεν έχουν πεισθεί πως τελείωσαν τα βάσανά τους εξαιτίας των δασμών και του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ – Κίνας και δεν είναι πρόθυμοι να συνεχίσουν τις ενθουσιώδεις αγορές της Τετάρτης, καθώς το χθεσινό ξεκίνημα της Wall Street εξαφάνισε τον προχθεσινό ενθουσιασμό.
Κάποιος συγκεκριμένος σοβαρός λόγος πέρα από την αποκόμιση κερδών από όσους είχαν ακολουθήσει την σοφή προτροπή του προέδρου Τραμπ να αγοράσουν μετοχές δεν φαίνεται να υπήρχε. Κάποιος θα μπορούσε να πει πως η διαπίστωση πως οι συνολικοί εισαγωγικοί δασμοί για τα κινέζικα προϊόντα στις ΗΠΑ είναι τελικά 145% αποτέλεσε σοβαρή αφορμή αλλά αυτό μάλλον δεν κάνει πολύ νόημα, αφού και το 125% είναι πρακτικά εντελώς απαγορευτικό.
Από την άλλη μεριά, είχαμε καλά νέα από τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ, καθώς η μέτρησή του για τον Μάρτιο έφερε λίγο χαμηλότερες επιδόσεις από τις αναμενόμενες. Αυτό όμως μπορεί να μην θεωρείται πολύ σημαντικό αυτή την στιγμή, καθώς όλοι είναι βέβαιοι πως οι τιμές σύντομα θα αυξηθούν πολύ εξαιτίας των δασμών.
Γενικά, κάποιο σοβαρό νέο δεν υπήρχε, πράγμα που προβλημάτισε αρκετά τους επενδυτές που είδαν τους τρεις βασικούς αμερικανικούς χρηματιστηριακούς δείκτες να χάνουν κάποια στιγμή τουλάχιστον τα μισά κέρδη της προχθεσινής συνεδρίασης. Η αδύναμη εικόνα των αμερικανών χρηματιστηρίων και η ταυτόχρονη απώλεια της ανοδικής ορμής στα ευρωπαϊκά δεν ήταν τα μόνα ανησυχητικά σημάδια. Το αργό πετρέλαιο (αναφερόμαστε στο αμερικανικό συμβόλαιο West Texas Intermediate) έχασε ένα μεγάλο μέρος της ανόδου που είχε πετύχει προχθές και επέστρεψε κοντά στα 60 δολάρια/βαρέλι, βρίσκοντας σημαντική αντίσταση κοντά στα 63 δολάρια.
Οι απώλειες του αργού πετρελαίου παραπέμπουν πιθανώς στην επιστροφή των εκτιμήσεων πως η οικονομία των ΗΠΑ θα κινδυνεύσει σύντομα με σοβαρή υποχώρηση, παρά το γεγονός πως κάποιοι χρηματιστηριακοί αναλυτές μετρίασαν κατά πολύ την σχετική απαισιοδοξία τους μετά τις ανακοινώσεις της Τετάρτης για «πάγωμα» ενός σημαντικού μέρους των «ανταποδοτικών» δασμών.
Η πτώση της τιμής του πετρελαίου φαίνεται ακόμα πιο ανησυχητική αν λάβουμε υπόψη μας τη νέα σημαντική πτώση του δολαρίου, κάτι που συνήθως βοηθά τις τιμές των υγρών καυσίμων στα διεθνή χρηματιστήρια. Η πτώση του δολαρίου απέναντι στο ευρώ και τα άλλα βασικά νομίσματα είναι και αυτή μία ένδειξη πως οι ανησυχίες των αγορών δεν έχουν εξαφανιστεί μετά την ανακούφιση που προκάλεσε η μερική υποχώρηση των ΗΠΑ στο θέμα των δασμών.
Μπορεί να μην βοήθησε την τιμή του αργού πετρελαίου, αλλά είναι σχεδόν σίγουρο πως βοήθησε αρκετά τον χρυσό, ο οποίος έκανε άλμα της τάξης του 4% από την Τετάρτη, αγγίζοντας τα 3.200 δολάρια/ουγγιά και πετυχαίνοντας ένα ακόμα ιστορικό υψηλό για το 2025.
Γνωρίζοντας πως ο χρυσός ελκύει τους επενδυτές κάθε φορά που αυξάνεται η αβεβαιότητα και οι διάφορες εντάσεις γεωπολιτικού και οικονομικού χαρακτήρα, δεν έχουμε καμία αμφιβολία πως το επίπεδο του προβληματισμού των διεθνών επενδυτών παραμένει σε πολύ υψηλό σημείο.
Το μόνο σχετικά παρήγορο γεγονός είναι πως χθες επικράτησε σχετική ηρεμία στην αγορά των αμερικανικών κρατικών ομολόγων, με τη δημοπρασία για περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια σε τίτλους τριακονταετούς διαρκείας να συγκεντρώνει αρκετό ενδιαφέρον. Την ίδια ώρα όμως, οι αποδόσεις των τίτλων δεκαετούς διαρκείας έκλεισαν τελικά την ημέρα πάνω από τα επίπεδα της Τετάρτης, κάτι που έγινε και για τους τίτλους τριακονταετούς διαρκείας.
Αν μπορούμε να βγάλουμε ένα συμπέρασμα από τη χθεσινή εικόνα των διαφόρων αγορών, είναι πως, μετά τον ενθουσιασμό της Τετάρτης, ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια αυτά που απασχολούν εδώ και μερικές μέρες το μεγαλύτερο μέρος των επενδυτών και των αναλυτών. Μπορεί να καθυστερεί η εφαρμογή των υψηλών ανταποδοτικών δασμών για όλες τις χώρες εκτός της Κίνας αλλά η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε ανοικτό εμπορικό πόλεμο με την μεγαλύτερη.
Αν δεν αλλάξει κάτι, σε μερικές εβδομάδες το εμπόριο μεταξύ των ΗΠΑ – Κίνας θα αρχίσει κυριολεκτικά να παγώνει, με συνέπειες που είναι πολύ δύσκολο να εκτιμηθούν αυτή τη στιγμή. Επίσης, οι επενδυτές ξαναθυμήθηκαν πως ήδη είναι σε εφαρμογή υψηλοί δασμοί για τα αυτοκίνητα, τον χάλυβα, το αλουμίνιο, δασμοί 10% για όλες τις χώρες, ξεχωριστοί δασμοί για τον Καναδά και το Μεξικό, ενώ περιμένουμε αντίστοιχους δασμούς και σε άλλους τομείς, όπως στα φαρμακευτικά προϊόντα και τον χαλκό.
Οι επενδυτές δεν ξεχνούν επίσης πως ο τρόπος με τον οποίον χειρίζεται το θέμα η αμερικανική ηγεσία έχει πλήξει την αξιοπιστία των ΗΠΑ και έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη που παραδοσιακά της δείχνουν οι σύμμαχοί της.
Όλα αυτά δεν σημαίνουν απαραίτητα πως οι μετοχικές αγορές θα υποφέρουν κάθε μέρα για το επόμενο διάστημα. Η αδυναμία των αμερικανικών χρηματιστηριακών δεικτών να μετριάσουν σημαντικά τις χθεσινές απώλειές τους είναι ένα αρνητικό γεγονός αλλά και πάλι δεν σκοτώνει όλες τις ελπίδες για καλύτερη πορεία των μετοχικών αγορών τις επόμενες μέρες.
Ακόμα όμως και αν δούμε ένα δυνατό ράλι στη Wall Street σαν συνέπεια πιθανών νέων θετικών ανακοινώσεων ή εξαιτίας πιθανής κόπωσης των πωλητών, η αλήθεια είναι πως οι πρόσφατες πρωτοβουλίες του Αμερικανού προέδρου έχουν βάλει τις βάσεις για ταλαιπωρία μεγάλης διάρκειας, για την οικονομία, τις αγορές και πιθανότατα για τους πολίτες και τις κυβερνήσεις των περισσότερων χωρών στον κόσμο.
