Η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) μεταμορφώνει ήδη τον κόσμο μας, αλλά η δύναμή της βρίσκεται «στα χέρια των λίγων», προειδοποίησε την Τρίτη από το Παρίσι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, απευθύνοντας έκκληση στις χώρες να χρησιμοποιήσουν την επαναστατική αυτή τεχνολογία συλλογικά, «για να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων κρατών και όχι να το διευρύνουν».
Με εθνικούς ηγέτες από 61 χώρες, διευθύνοντες συμβούλους τεχνολογικών «κολοσσών», ο επικεφαλής του ΟΗΕ υπογράμμισε επίσης την ανάγκη εξεύρεσης καθαρών ενεργειακών λύσεων, καθώς τα κέντρα δεδομένων της Τεχνητής Νοημοσύνης ήδη ασκούν «ανεπίτρεπτη πίεση» στον πλανήτη. «Είναι κρίσιμο να σχεδιάσουμε αλγορίθμους και υποδομές Τεχνητής Νοημοσύνης που καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και να ενσωματώσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη σε έξυπνα δίκτυα ηλεκτροδότησης για τη βέλτιστη χρήση της ενέργειας», τόνισε. «Από τα κέντρα δεδομένων μέχρι την εκπαίδευση μοντέλων, η Τεχνητή Νοημοσύνη πρέπει να βασίζεται σε βιώσιμες ενεργειακές πηγές, ώστε να προωθεί ένα πιο αειφόρο μέλλον».
Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο δε συγκαταλέγονται στις χώρες που υπέγραψαν το κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής στο Παρίσι «για μία Τεχνητή Νοημοσύνη ανοικτή, συμπεριληπτική και ηθική».
Προηγουμένως, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς είχε προειδοποιήσει από το βήμα της Συνόδου Κορυφής για την Τεχνητή Νοημοσύνη ότι η «υπερβολική ρυθμιστική πλαισίωση» της «μπορεί να σκοτώσει μία βιομηχανία που βρίσκεται σε ταχεία άνθηση».
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του αντιπροέδρου, η κυβέρνηση Τραμπ «θα διασφαλίσει ότι τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης που αναπτύσσονται στην Αμερική θα είναι απαλλαγμένα από ιδεολογικές προκαταλήψεις» και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «δε θα περιορίσουν ποτέ το δικαίωμα ελευθερίας του λόγου για τους πολίτες των ΗΠΑ».
«Θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να ενθαρρύνουμε αναπτυξιακές πολιτικές στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης», είπε και πρόσθεσε: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ηγέτης στην AI και η κυβέρνησή μας εννοεί να παραμείνουν. Τώρα, αυτήν τη στιγμή, αντιμετωπίζουμε την εκπληκτική προοπτική μίας νέας βιομηχανικής επανάστασης, αντίστοιχης με την επανάσταση της εφεύρεσης της ατμομηχανής. Αλλά ποτέ δε θα πραγματοποιηθεί… αν η υπερβολική ρύθμιση αποθαρρύνει τους καινοτόμους να αναλάβουν τα αναγκαία ρίσκα για να προωθήσουν την μπάλα προς το τέρμα».
Επίσης, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος δεν παρέλειψε να προειδοποιήσει τις χώρες για συμπράξεις με «αυταρχικά καθεστώτα», οι οποίες «ποτέ δεν είναι επωφελείς μακροπρόθεσμα», αναφερόμενος στις «βαριά επιδοτούμενες» εξαγωγές της τεχνολογίας 5G από την Κίνα. «Η σύμπραξη μαζί τους είναι σαν να αλυσοδένεις τη χώρα σου με έναν αυταρχικό αφέντη που επιδιώκει να διεισδύσει, να εγκατασταθεί και να αρπάξει τις πληροφοριακές υποδομές σου», σημείωσε ο Τζέι Ντι Βανς.
Στον αντίποδα των δηλώσεων Βανς και του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, «χαρές και πανηγύρια» από τους Ευρωπαίους ηγέτες, με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να δίνει τον ρυθμό στον ρόλο του dj με φωτορυθμικά και με ευχές τα μεγαλεπήβολα σχέδια στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης να δώσουν την ώθηση που χρειάζεται η Ευρώπη, για να κλείσει επαρκώς το χάσμα που τη χωρίζει από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Ωστόσο, η πραγματική εικόνα της Ευρώπης απέχει δραματικά από τα φωτορυθμικά της Τρίτης.
Έπειτα από μια τριετία πολέμου και ύφεσης σε μεγάλες χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, η Ευρώπη «ξυπνά» και πάλι από τον λήθαργο για να συνειδητοποιήσει ότι η ενεργειακή κρίση δεν έχει τελειώσει. Το φυσικό αέριο, σκαρφάλωσε ακόμη και πάνω από τα 59 ευρώ/μεγαβατώρα, με τους Ευρωπαίους βιομηχάνους και καταναλωτές σε κατάσταση νευρικής κρίσης, καθώς έχει αυξηθεί μέσα στον τελευταίο χρόνο κατά 90%.
Η κούρσα της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι το νέο μέτωπο για την ανθρωπότητα και μια σημαντική πτυχή του ανταγωνισμού Κίνας-ΗΠΑ. Όμως δεν μπορεί να υπάρχει Τεχνητή Νοημοσύνη χωρίς ενέργεια. Και η Ευρώπη καλείται να λύσει τον γρίφο αναζητώντας περισσότερες αμερικάνικες εισαγωγές για να καλύψει το χάσμα που απαιτεί η νέα εποχή αλλά και τα εκατομμύρια των πολιτών της, που βλέπουν καθημερινά το κόστος ζωής να αυξάνεται ραγδαία. (Αυτό βέβαια βολεύει την Κριστίν Λαγκαρντ, παρόλο που υπάρχει ο φόβος του πληθωρισμού, γιατί περιορίζεται η κατανάλωση των πολιτών λόγω της αβεβαιότητας για το μέλλον, άρα πάμε για χαμηλό πληθωρισμό, κατεβάζουμε τα επιτόκια, για να δανειστούν οι πολίτες και να καταναλώσουν, εάν τώρα δεν πετύχει απέχουμε ελάχιστα από τον «στασιμοπληθωρισμό»).
Στο τέλος θα ψάχνουν που θα είναι πιο ηθικό να κάνουν περικοπές, σε μια αναζήτηση στο ChatGPT ή στις επιδοτήσεις των λογαριασμών ηλεκτρικού! Η αναζήτηση στο ChatGPT υπολογίζεται ότι απαιτεί 10 φορές περισσότερη ενέργεια από μια αναζήτηση στο Google. Η εκπαίδευση των μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης υπολογίζεται επίσης ότι απαιτεί 6.000 φορές περισσότερη ενέργεια από μια ευρωπαϊκή πόλη.
Σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες, οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες απαιτούν πολύ περισσότερα κεφάλαια και πολύ λιγότερη εργασία και άρα περισσότερη ενέργεια (σε σχέση με τις βιομηχανικές αναλογικές τεχνολογίες) για την παραγωγική τους αξιοποίηση. Μέχρι τώρα, οι αμερικανικές εταιρείες έχουν εξαγγείλει τεράστια σχέδια δαπανών και προσπαθούν να συγκεντρώσουν τεράστια ποσά χρηματοδότησης για να τα υλοποιήσουν.
Η Meta ανακοίνωσε άλλη μια επένδυση 65 δισεκατομμυρίων και λίγες ημέρες νωρίτερα ο Τραμπ ανακοίνωσε το Stargate, μια νέα εταιρεία που σκοπεύει να επενδύσει $500 δισεκατομμύρια σε τέσσερα χρόνια για τη δημιουργία νέων υποδομών ΑΙ για την OpenAI. Στον αντίποδα η DeepSeek αναπτύσσεται σε μόλις ένα χρόνο με κόστος $6 εκατομμυρίων, μέγεθος κατά 95% χαμηλότερο από το OpenAI. Ως προς το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, το μεγάλο ζήτημα για τις αμερικανικές εταιρείες Τεχνητής Νοημοσύνης και τους επενδυτές τους είναι ότι, όπως δείχνει η DeepSeek, η κατασκευή τεράστιων κέντρων δεδομένων για τη στέγαση πολλαπλάσιων ακριβών τσιπ μπορεί να μην είναι απαραίτητη για την επίτευξη επαρκώς επιτυχημένων αποτελεσμάτων.
Πέραν όμως της οικονομικής αποτελεσματικότητας, η λειτουργία των κέντρων δεδομένων έχει ένα μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, καθώς εμπλέκει τη διαχείριση νερού και ενέργειας καθώς και σπάνιων γαιών. Το νερό είναι απαραίτητο για να κρυώνουν τα κέντρα δεδομένων για την προστασία των τσιπς. Αναφέρεται ότι για να κρυώνουν οι μηχανές που εκπαίδευσαν το ChatGPT-3 της Microsoft απαιτήθηκαν 700.000 λίτρα νερού. Τέλος, η κατασκευή μπαταριών για τα κέντρα δεδομένων απαιτεί μεγάλες ποσότητες λιθίου και κοβαλτίου. Η εξαγωγή τους απαιτεί τεράστια χρήση νερού που οδηγεί σε περιβαλλοντική μόλυνση. Συνάγεται κατά συνέπεια, ότι όσο μεγαλύτερα είναι τα κέντρα δεδομένων, τόσο μεγαλύτερο είναι και το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Το «φάντασμα» της ενεργειακής κρίσης πλανάται και πάλι πάνω από την Ευρώπη, που βλέπει την κατάσταση να ξεφεύγει με τις τιμές του αέριου να έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Το κόστος παραγωγής για τη βιομηχανία αυξάνεται και οδηγεί τις γερμανικές επιχειρήσεις σε πρωτόγνωρο αριθμό πτωχεύσεων, ενώ η ανύπαρκτη ηγεσία της απλώς παρακολουθεί αμήχανα τις εξελίξεις. Η επόμενη ημέρα θα είναι μια δύσκολη για την ΕΕ, που συνεχίζει να κάνει τα ίδια λάθη του παρελθόντος προσκολλημένη σε συμμάχους που το μόνο που κοιτάνε είναι το συμφέρον των χωρών τους.
Αν η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση για τις κυβερνήσεις της, ώστε να βρουν καθαρή, βιώσιμη και οικονομικά προσιτή ηλεκτρική ενέργεια, θα πρέπει να το πράξουν άμεσα ώστε να είναι σε θέση να επιδράσουν θετικά στην καθημερινότητα του Ευρωπαίου πολίτη.
