Και ξαφνικά, ο κίνδυνος ύφεσης στις ΗΠΑ επέστρεψε για να στοιχειώσει τις αγορές και να οδηγήσει τα χρηματιστήρια σε Αμερική και Ευρώπη σε… επικίνδυνα μονοπάτια, την ώρα που το γεωπολιτικό σκηνικό είναι απειλητικά έκρυθμο. Τα στοιχεία για την απασχόληση ενίσχυσαν απότομα τους φόβους για την εξασθένηση της οικονομικής δραστηριότητας στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και ενώ οι αγορές παραδοσιακά δεν προεξοφλούν τους γεωπολιτικούς κινδύνους, οι επενδυτές γνωρίζουν ότι η γενίκευση του πολέμου στη Μέση Ανατολή μπορεί να συμβεί από στιγμή σε στιγμή.
Η Wall Street είχε ήδη αρχίσει να δείχνει διαθέσεις υποχώρησης τις τελευταίες εβδομάδες, όμως η κατάσταση παραλίγο να… ξεφύγει την Παρασκευή, με φόντο τα στοιχεία που έδειξαν ότι η ανεργία ενισχύθηκε αναπάντεχα κατά 0,2% στο 4,3% και οι αιτήσεις για επίδομα ανεργίας ανήλθαν σε υψηλό σχεδόν ενός έτους. Για κάποιους τα στοιχεία αυτά ίσως αποτελούν ένδειξη ότι η Fed έχει καθυστερήσει να μειώσει τα επιτόκια και ότι η «ομαλή προσγείωση» της οικονομίας μπορεί τελικά να μην επιτευχθεί.
Τα ανάμεικτα συναισθήματα που προκάλεσαν τα εταιρικά αποτελέσματα –τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις, όπως της Intel, ήταν άκρως απογοητευτικά– ενδεχομένως αποτελούν το… κερασάκι στην τούρτα, ήτοι την αφορμή που έψαχναν οι αγορές για να διορθώσουν μετά από ένα εντυπωσιακό ράλι ιστορικών διαστάσεων. Ο Dow Jones έχασε 600 μονάδες και ο Nasdaq με πτώση 2,43% εισήλθε σε «επίσημη» διόρθωση καθώς υποχωρεί άνω του 10% από τα υψηλά του, με τη Wall Street συνολικά να κλείνει τρεις εβδομάδες με αρνητικό πρόσημο. Η μετοχή της Intel σχεδόν κατέρρευσε, σημειώνοντας πτώση 26% στη χειρότερη ημέρα της από το 1974, με αποτέλεσμα να κλείσει στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2013.
Ο δείκτης VIX έφτασε μέσα σε μόλις δύο ημέρες να διπλασιαστεί ενδοσυνεδριακά, καθώς εκτινάχθηκε από το 15,71 στο 29,66, αποδεικνύοντας ότι οι αγορές βρίσκονται σε μία περίοδο που η μεταβλητότητα μπορεί να φτάσει σε ακραία επίπεδα.
Ανάλογο ήταν το σκηνικό και στην Ευρώπη. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των στοιχείων για την απασχόληση στις ΗΠΑ, τα μεγαλύτερα χρηματιστήρια έφτασαν να υποχωρούν έως και άνω του 3%, με τον πανευρωπαϊκό Stoxx 50 να χάνει και αυτός σχεδόν 10% από τα υψηλά του. Η Ευρώπη έχει να διαχειριστεί, εκτός από την επίδραση των κακών μαντάτων από στις ΗΠΑ, τόσο την… εκνευριστική στασιμότητα της γερμανικής κυρίως οικονομίας, όσο και το γεγονός ότι κάθε απειλή για κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή γίνεται άμεσα αισθητή.
Τρία είναι τα σημεία που θα εστιάσουν στο αμέσως επόμενο διάστημα οι αγορές. Το πρώτο αφορά στα οικονομικά στοιχεία που είτε θα διαψεύσουν είτε θα επιβεβαιώσουν τους φόβους για μία νέα ύφεση. Το δεύτερο σχετίζεται με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Θα επηρεαστεί από τα στοιχεία αυτά για να προχωρήσει σε ταχύτερες μειώσεις επιτοκίων και ακόμα και αν το κάνει, προλαβαίνει να αποτρέψει την ύφεση;
Το τρίτο έχει να κάνει με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες το τελευταίο διάστημα για το αν υπάρχουν ακόμη «καύσιμα» στο… τρένο της AI mania που οδηγεί εδώ και πάνω από ενάμιση χρόνο το ράλι στις αγορές. Και αν υπάρχουν, τι θα συμβεί στο απευκταίο σενάριο που το Ιράν πατήσει τη σκανδάλη και έρθει σε ευθεία σύγκρουση με το Ισραήλ;
Οι αγορές μπορεί να μην προδικάζουν τα μελλούμενα, σε ό,τι αφορά τις γεωπολιτικές εξελίξεις – και καλά κάνουν τις περισσότερες φορές αφού τα σενάρια είναι πολλά και ο ορίζοντας θολός – όμως φόβος υπάρχει. Όταν αυτός ο φόβος συνοδεύεται από αρνητικά οικονομία στοιχεία και την «ανάγκη» για διόρθωση κάποια στιγμή που καταγράφεται μετά από κάθε μεγάλο ράλι, είναι φυσιολογικό να κυριαρχεί η μεταβλητότητα. Σε κάθε περίπτωση, το σίγουρο είναι ότι στην παρούσα φάση οι επενδυτές δείχνουν μειωμένη διάθεση ανάληψης κινδύνων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία των αγορών.
Η Capital Economics εκτιμά ότι παρά το sell-off σε μετοχές και άλλα risky assets, οι αποτιμήσεις παραμένουν πολύ μακριά από το σημείο που θα υποδήλωνε έναν οικονομικό «κατακλυσμό». Ο οίκος προβλέπει ότι η εξασθένηση της αμερικανικής οικονομίας θα αναγκάσει τη Fed να προχωρήσει σε διαδοχικές μειώσεις επιτοκίων έως τον Ιούλιο του 2025, αρχής γενομένης από τον Σεπτέμβριο. Την ίδια ώρα, ωστόσο, δεν συμμερίζεται απόλυτα τους φόβους για ύφεση στις ΗΠΑ και κάνει λόγο για εκ νέου επιτάχυνση προς το τέλος του έτους και συνέχιση του επενδυτικού ενδιαφέροντος για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
