H κερδοσκοπική υπερδιέγερση των επενδυτών που «παίζουν» στα χρηματιστήρια 24 ώρες το 24ωρο / 7 ημέρες την εβδομάδα, ο υπερδανεισμός τους με margins για την αγορά μετοχών και η αδυναμία προσδιορισμού της αξίας του bitcoin, αποτελούν σύμφωνα με τον πρόεδρο της Interactive Brokers, Thomas Pertreffy, τους κινδύνους των αγορών για το 2025.
Ποιος είναι αυτός του οποίου εμπιστευόμαστε τις εκτιμήσεις, σχετικά με την πορεία των χρηματιστηριακών αγορών; Αρκετοί επενδυτές ακολουθούν σχεδόν «στα τυφλά», όλα όσα προτείνουν οι ισχυροί επενδυτικοί οίκοι. Άλλοι πράττουν ακριβώς το αντίθετο, υποστηρίζοντας ότι οι επενδυτικοί οίκοι δεν έχουν κανένα λόγο να δημοσιοποιούν τις πραγματικές τους εκτιμήσεις, κρατώντας τις, για τους πελάτες τους και μόνο.
Και αυτή η σκέψη έχει στοιχεία λογικής. Γιατί για παράδειγμα η Goldman Sachs να δημοσιοποιεί τις εκτιμήσεις της για την πορεία των χρηματιστηρίων στο ευρύ επενδυτικό κοινό, όταν οι δικοί της πελάτες πληρώνουν ακριβά για την τεχνογνωσία της και τις συμβουλές που τους παρέχει; Πώς είναι δυνατόν η Morgan Stanley να πουλάει «τζάμπα» σε όλον τον κόσμο, κάτι για το οποίο πληρώνεται αδρά από τους υπάρχοντες πελάτες της; Και γενικότερα για ποιο λόγο οι διαχειριστές κεφαλαίων κοινοποιούν τις προβλέψεις τους; Εκτός και εάν επιθυμούν να δημιουργήσουν κλίμα.
Και η αλήθεια είναι ότι δεν είναι λίγες οι φορές, στις οποίες σε κρίσιμες καμπές των χρηματιστηριακών διαδρομών, οι εκτιμήσεις των ισχυρών επενδυτικών οίκων και των διαχειριστών κεφαλαίων διαψεύδονται με πανηγυρικό τρόπο. Με αποτέλεσμα να δημιουργείται όχι μόνο ένα κλίμα δυσπιστίας απέναντι στις προτάσεις τους και στις τιμές στόχους που θέτουν, αλλά πολλές φορές να ενεργοποιούνται ακόμα οι ακριβώς αντίθετες κινήσεις από την πλευρά των ιδιωτών επενδυτών.
Επομένως, ποιους να εμπιστευόμαστε στις αγορές; Η απάντηση είναι απλή. Αυτούς που όσα υποστηρίζουν και διαφημίζουν, τα πραγματοποιούν κιόλας για τον εαυτό τους. Όπως για παράδειγμα είναι ο Warren Buffett, o οποίος ό, τι λέει, το κάνει πράξη μέσω της Berkshire Hathaway. Αλλά και τους χρηματιστές, οι οποίοι δεν διαχειρίζονται κεφάλαια των πελατών τους, αφού αποκομίζουν κέρδη όχι από την άνοδο ή πτώση των αγορών, αλλά από τις προμήθειες των συναλλαγών και μόνο.
Στις απόψεις του Warren Buffett έχουμε αναφερθεί διεξοδικά και με ιδιαίτερο σεβασμό αρκετές φορές. Οπότε έφτασε η ώρα να εστιάσουμε την προσοχή μας στις σκέψεις και στις εκτιμήσεις σχετικά με την πορεία των αγορών ενός εμβληματικού χρηματιστή. Του Thomas Pertreffy, ιδρυτή, μεγαλομετόχου και πρόεδρου της διαδικτυακής πλατφόρμας χρηματιστηριακών συναλλαγών Interactive Brokers.
Η Interactive Brokers, γνωστότερη και ως ΙΒ, έχει περίπου 2,3 εκατ. πελάτες, που κινούνται μέσω 3 εκατ. χρηματιστηριακών λογαριασμών, με το ύψος των χαρτοφυλακίων των μετοχών που κατέχουν οι συγκεκριμένοι πελάτες στους λογαριασμούς τους να υπερβαίνει τα $550 δισ. Η ΙΒ καλύπτει 150 χρηματιστηριακές αγορές σε ολόκληρο τον κόσμο. Από τον Αύγουστο του 2024, η ΙΒ προσφέρει και τη δυνατότητα στους πελάτες της να «ποντάρουν» μέσω παραγώγων προϊόντων πάνω την πορεία βασικών στοιχείων και δεικτών της αμερικανικής οικονομίας που ανακοινώνονται σε μηνιαία βάση. Όπως είναι για παράδειγμα τα επιτόκια της Fed, τα επίπεδα ανεργίας, το ύψος του Δημοσίου χρέους των ΗΠΑ, ο αριθμός των νέων οικοδομικών αδειών, η παγκόσμια θερμοκρασία, τα ποσοστά του CO2 στην ατμόσφαιρα και άλλα.
Επομένως, ο Thomas Perteffy, ουδόλως ενδιαφέρεται – όσον αφορά την κερδοφορία της ΙΒ – για το εάν θα ανέβουν ή θα πέσουν οι αγορές, ή εάν τα επιτόκια της Fed θα κινηθούν ανοδικά ή πτωτικά. Ενδιαφέρεται για την αύξηση των συναλλαγών και μόνο. Μέσα από αυτό το πρίσμα η άποψη του για την πορεία των αγορών, είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη από δεσμεύσεις σχετικές με τα συμφέροντα των πελατών του.
Ο πρόεδρος της Interactive Brokers, έχει αναφερθεί σε πρόσφατες συνεντεύξεις του στο CNBC, σε δύο χαρακτηριστικά των χρηματιστηριακών αγορών που ξεφεύγουν από τα γνωστά δεδομένα.
Το πρώτο είναι ότι έχει αυξηθεί θεαματικά ο χρηματιστηριακός όγκος συναλλαγών, μετά το επίσημο κλείσιμο των αγορών. Το «overnight trading» όπως είναι η επίσημη ορολογία αφορά τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται, όταν η «κλασσική» και «παραδοσιακή» αγορά είναι κλειστή, όταν δεν υπάρχουν εταιρικές ή μακροοικονομικές κινήσεις, όταν οι θεσμικοί επενδυτές βρίσκονται εκτός δράσης και όταν όλα κινούνται μέσα σε ένα «μαύρο κουτί».
Ο Thomas Perteffy εκτιμά ότι η αυξανόμενη ρευστότητα του «overnight trading», θα μετατρέψει την Wall Street σε μια αγορά που θα λειτουργεί 24/7, δηλαδή 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, με τις 16 ώρες της ημέρας να αποτελούν μια πτήση «εν κενώ αέρος», χωρίς προσλαμβάνουσες παραστάσεις από την πραγματική οικονομία και χωρίς πυξίδα. Αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο, τον βαθμό ρίσκου.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι η ραγδαία αύξηση των margins. Δηλαδή η πραγματοποίηση αγοράς μετοχών όχι με κεφάλαια των επενδυτών, αλλά μέσω δανεισμού. Σύμφωνα με την Interactive Brokers, κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου οι αγορές που πραγματοποιήθηκαν στην πλατφόρμα μέσω margin, έχουν αυξηθεί κατά +16%.
Αμφότερα τα τρέχοντα χρηματιστηριακά χαρακτηριστικά που τονίζει ο Thomas Perteffy, δείχνουν:
α) Την αγωνία των συμμετεχόντων μήπως και βρεθούν εκτός του κερδοσκοπικού νυμφώνος με οποιοδήποτε ρίσκο, την περίφημη FOMO (Fear Of Missing Out ή στα ελληνικά, ο φόβος μην χάσεις αυτό που συμβαίνει) και
β) την επιθυμία τους να κάνουν χρήση όλων των διαθέσιμων χρηματοπιστωτικών εργαλείων με σκοπό τη μεγιστοποίηση των κερδών τους, με οποιοδήποτε κόστος.
Το «FINRA Margin Debt», δηλαδή το σύνολο των κεφαλαίων που έχουν δανειστεί οι χρηματιστηριακοί πελάτες από τις χρηματιστηριακές εταιρείες για να αγοράσουν μετοχές, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία του Νοεμβρίου 2024, βρίσκεται σήμερα στα $815 δισ. από $635 δισ. που ήταν προ δωδεκαμήνου. Τα $815 δισ. αποτελούν το υψηλότερο σημείο που έχει καταγραφεί από τον Φεβρουάριο του 2022.
Εκτός όμως από την προαναφερθείσα ψυχολογική κατάσταση των συμμετεχόντων στις αγορές, για αυτό που ανησυχεί ο πρόεδρος της Interactive Brokers, είναι η υψηλή μεταβλητότητα του bitcoin. O ίδιος υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει τρόπος για να αποτυπωθεί ούτε η τιμή, αλλά ούτε και το ρίσκο που συνοδεύει το bitcoin, με δεδομένο ότι οποιαδήποτε τιμή του αποτελεί αποκύημα φαντασίας (figment of the imagination) και ότι δεν διαθέτει υποκείμενη αξία (no underlying value). Ενσωματώνουμε επίτηδες εντός παρενθέσεων και τις ακριβείς εκφράσεις που χρησιμοποίησε σε πρόσφατη συνέντευξη του, για να μην υπάρχουν πιθανές παρερμηνείες.
Για την προστασία της βιωσιμότητας της ίδιας της χρηματιστηριακής του εταιρείας ο Thomas Perteffy, έχει θέσει ως ανώτατο όριο τοποθέτησης των πελατών του σε bitcoin, το 10% της τρέχουσας αποτίμησης του χαρτοφυλακίου τους.
Συμπερασματικά για τον Thomas Perteffy της Interactive Brokers, ο φόβος των αγορών για το 2025 εδράζεται πάνω στην ψυχολογική υπερδιέγερση των επενδυτών, στον υπέρμετρο δανεισμό για αγορά μετοχών και στην απουσία ενός τρόπου αποτίμησης του bitcoin που σε περίπτωση υποχώρησης του ίσως να πυροδοτήσει και συστημικό κίνδυνο. Για τον Perteffy, το ζήτημα δεν είναι το «αν» θα πέσουν οι αγορές, τις οποίες θεωρεί άκρως υποτιμημένες. Αλλά το πόσο γρήγορα και απότομα θα συμβεί αυτό. Διότι από την ταχύτητα και τη βιαιότητα της πτώσης, θα εξαρτηθεί η ρευστοποίηση των margins και το συνολικό «melt down» των αγορών.
