Τι στοχεύει η αναπάντεχη ανακοίνωση προσωρινής παύσης του πυρός στην Ουκρανία, προερχόμενη από τα χείλη εκείνου που ξεκίνησε, προ τριετίας, την ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία; Μπορεί να ιδωθεί ως απόδειξη του κυνισμού της Μόσχας, αν μάλιστα αναλογιστούμε τη χρονική συγκυρία κατά την οποία ανακοινώθηκε: μόλις λίγες ώρες αφότου ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσαν ότι θα χρειάζονταν τις επόμενες ημέρες ένα επείγον σημάδι ότι το Κρεμλίνο εννοούσε σοβαρά την ειρήνη.
Τα παραπάνω αναφέρει σε ανάλυσή του το CNN, σημειώνοντας ότι, για τους υποστηρικτές της Ρωσίας, η ανακοίνωση εκεχειρίας στην οποία προέβη το Σάββατο (19/04) ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, έμοιαζε με νεύμα προς τον Τραμπ - αλλά η ξαφνική δήλωση είναι έμπλεη πρακτικών ελαττωμάτων που είναι πιθανό να χρησιμοποιηθεί απλώς από τον Πούτιν για να υποστηρίξει την ψευδή αντίληψή του ότι το Κίεβο δεν θέλει να σταματήσει ο πόλεμός του.
Όσο για το πρακτικό ζήτημα μίας ξαφνικής εκεχειρίας: κάποιες θέσεις στην πρώτη γραμμή μπορεί να βρίσκονται στη μέση σφοδρών συγκρούσεων όταν έρθει η εντολή, και μια παύση αυτού του είδους απαιτεί πιθανότατα μέρες προετοιμασίας και ετοιμότητας.
Η παραπληροφόρηση είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει σύγχυση στα στρατεύματα σχετικά με την εφαρμογή της εκεχειρίας, τον τρόπο αναφοράς ή αντίδρασης στις παραβιάσεις, ακόμη και το τι πρέπει να κάνουν όταν αυτή λήξει.
Είναι πιθανό, αυτή η στιγμή να αποδειχθεί ένα σημάδι ότι και οι δύο πλευρές μπορούν να σταματήσουν τη βία για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Αλλά είναι σημαντικά πιο πιθανό και οι δύο να χρησιμοποιήσουν τις παραβιάσεις και τη σύγχυση για να δείξουν ότι ο αντίπαλος δεν μπορεί να είναι αξιόπιστος. Ήδη, από το βράδυ του Σαββάτου (19/04), Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι ρωσικές επιδρομές συνεχίστηκαν σε περιοχές της πρώτης γραμμής. Το ίδιο ανακοίνωσε και ο Ουκρανός πρόεδρος.
Η εκεχειρία «γεννήθηκε» σε συνθήκες χάους
Όπως υπογραμμίζει το CNN, η εν εξελίξει εκεχειρία 30 ημερών που περιορίζεται στις ενεργειακές υποδομές γεννήθηκε σε συνθήκες πλήρους χάους. Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι καλύπτονται η «ενέργεια και οι υποδομές», το Κρεμλίνο δήλωσε ότι σταμάτησαν αμέσως τις επιθέσεις στις «ενεργειακές υποδομές» και η Ουκρανία δήλωσε ότι η εκεχειρία ξεκίνησε μια εβδομάδα αργότερα από ό,τι το Κρεμλίνο. Η εκτέλεσή της ήταν εξίσου βυθισμένη σε δυσπιστία και κατηγορίες για παραβιάσεις.
Η Μόσχα έκανε μια παρόμοια μονομερή δήλωση τον Ιανουάριο του 2023, ζητώντας μια ημέρα ειρήνης για να επιτρέψει στους ορθόδοξους χριστιανούς να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα –μια κίνηση που το Κίεβο και οι δυτικοί ηγέτες απέρριψαν τότε ως στρατηγική παύση για στρατιωτικούς σκοπούς.
Μια γνήσια εκεχειρία απαιτεί διαπραγματεύσεις και προετοιμασίες για να ισχύσει. Η ξαφνική βιασύνη φαίνεται να έχει σχεδιαστεί αποκλειστικά για να κατευνάσει τις απαιτήσεις του Λευκού Οίκου για κάποιο σημάδι ότι η Ρωσία είναι πρόθυμη να σταματήσει να πολεμά. Μπορεί επίσης να προκαλέσει περιπλοκές για την Ουκρανία όταν αναπόφευκτα κατηγορηθεί ότι παραβιάζει αυτό που η Ουάσινγκτον μπορεί να θεωρήσει ως χειρονομία καλής θέλησης από τη Μόσχα.
Τελικά, αυτή η σύντομη, μάλλον θεωρητική, μάλλον ρητορική και εντελώς μονομερής διακοπή ενός τριετούς πολέμου είναι πιθανό να βλάψει περισσότερο το ρόλο της διπλωματίας τους επόμενους μήνες παρά να την υποστηρίξει.
Βομβαρδισμοί στην Ουκρανία παρά την προσωρινή κατάπαυση του πυρός
Στο μεταξύ, παρά την ανακοίνωση προσωρινής εκεχειρίας, βομβαρδισμοί σημειώθηκαν την Κυριακή (20/04) στην Ουκρανία και καταγράφηκαν απόπειρες επίθεσης στα εδάφη της από τις ρωσικές δυνάμεις, όπως έκανε γνωστό νωρίτερα ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ειδικότερα, ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι ο ρωσικός στρατός έκανε στη διάρκεια τη νύχτας απόπειρες να προωθηθεί και να επιφέρει απώλειες στις δυνάμεις της Ουκρανίας κατά μήκος της γραμμής του μετώπου, παρά την κήρυξη μιας πασχαλινής κατάπαυσης του πυρός από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
«Γενικά, από το πρωί του Πάσχα, μπορούμε να πούμε ότι ο ρωσικός στρατός προσπαθεί να δημιουργήσει μια γενική εντύπωση κατάπαυσης του πυρός, όμως σε ορισμένα μέρη δεν εγκαταλείπει μεμονωμένες προσπάθειες να προωθηθεί και να επιφέρει απώλειες στην Ουκρανία», ανέφερε ο Ζελένσκι σε καταχώρισή του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, οι ουκρανικές δυνάμεις ανέφεραν την Κυριακή (20/04) το πρωί 59 επεισόδια βομβαρδισμού από τις ρωσικές δυνάμεις και πέντε απόπειρες επίθεσης εκ μέρους τους κατά μήκος της γραμμής του μετώπου.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ακόμα πως η πρόταση της Ουκρανίας να παραταθεί η κατάπαυση του πυρός για 30 ημέρες μετά το Πάσχα παραμένει σε ισχύ.
Πούτιν: Κηρύσσει προσωρινή εκεχειρία στην Ουκρανία - Καμία εχθροπραξία μέχρι και την 21η Απριλίου
Υπενθυμίζεται ότι το Μ. Σάββατο (19/04), ο Ρώσος πρόεδρος ανακοίνωσε προσωρινή εκεχειρία λόγω Πάσχα. Ειδικότερα, το Κρεμλίνο ανέφερε ότι η ρωσική πλευρά θα «παγώσει» όλες τις εχθροπραξίες από τις 18:00 της 19ης Απριλίου έως τις 00:00 της 21ης Απριλίου.
«Καθοδηγούμενη από ανθρωπιστικές σκέψεις, η ρωσική πλευρά κηρύσσει μια εκεχειρία για το Πάσχα σήμερα, από τις 18.00 (ώρα Μόσχας και ώρα Ελλάδας) έως τα μεσάνυχτα Κυριακής προς Δευτέρα. Δίνω εντολή να σταματήσουν όλες οι εχθροπραξίες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου», δήλωσε ο Πούτιν, σε μια συνεδρίαση που μεταδόθηκε ζωντανά από τη ρωσική τηλεόραση.
«Ταυτόχρονα, τα στρατεύματά μας πρέπει να είναι έτοιμα να αποκρούσουν πιθανές παραβιάσεις της εκεχειρίας και προκλήσεις από τον εχθρό, οποιαδήποτε επιθετική του ενέργεια», πρόσθεσε, αναφερόμενος στις οδηγίες που έδωσε στον αρχηγό του Ρωσικού στρατού Βαλέρι Γκεράσιμοφ κατά τη συνάντησή τους το Μεγάλο Σάββατο στο Κρεμλίνο.
«Η κατάσταση στο μέτωπο εξελίσσεται, τα ρωσικά στρατεύματα κινούνται προς τα εμπρός», συνέχισε ο Ρώσος πρόεδρος και επισήμανε πως «η κατάσταση στη ζώνη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης (έτσι αποκαλεί η Μόσχα τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία) είναι ευνοϊκή για τη Ρωσία».
«Οι ενέργειες της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια κατάπαυσης του πυρός θα δείξουν την ετοιμότητα της Ουκρανίας για ειρηνική διευθέτηση. Η Ρωσία ήταν πάντα έτοιμη για διαπραγματεύσεις και χαιρετίζει την επιθυμία των ΗΠΑ, της Κίνας και άλλων χωρών για μια δίκαιη διευθέτηση του ζητήματος της Ουκρανίας», συμπλήρωσε.
Σύμφωνα με τα ρωσικά ΜΜΕ, ο Ρώσος πρόεδρος υποστήριξε ότι η Ουκρανία παραβίασε τη συμφωνία για τις επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές πάνω από 100 φορές.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανέφερε από τη μεριά του ότι δόθηκαν οδηγίες στους διοικητές σχετικά με την κατάπαυση του πυρός. «Η εκεχειρία τίθεται σε ισχύ για ανθρωπιστικούς λόγους και θα τηρηθεί από τη ρωσική πλευρά υπό τον όρο ότι θα τηρηθεί αμοιβαία από την Ουκρανία», προσθέτει το υπουργείο Άμυνας.
Η Μόσχα αναφέρει ότι υποθέτει ότι η ουκρανική πλευρά «θα ακολουθήσει το παράδειγμά μας». Το Κίεβο δεν έχει ακόμη εκδώσει απάντηση στην πρόταση.
Οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να αναγνωρίσουν την ρωσική κατοχή της Κριμαίας
Όπως μετέδωσε το Bloomberg, τον ρωσικό έλεγχο της ουκρανικής περιοχής της Κριμαίας ετοιμάζονται να αναγνωρίζουν οι ΗΠΑ στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, όπως προκύπτει από πρόσωπα που έχουν γνώση επί του θέματος.
Η ενδεχόμενη παραχώρηση αποτελεί το τελευταίο μήνυμα ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιθυμεί να εδραιώσει μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και έρχεται καθώς ο ίδιος και ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, πρότειναν την Παρασκευή ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη να αποχωρήσει από τις ειρηνευτικές προσπάθειες, εκτός αν σημειωθεί γρήγορα πρόοδος.
Το Bloomberg αναφέρει ότι η αναγνώριση της ρωσικής κατοχής της Κριμαίας θα είναι ευλογία για τον Πούτιν αλλά εφιάλτης για τον Ζελένσκι.
Υπενθυμίζεται ότι η Κριμαία καταλήφθηκε από το Κρεμλίνο το 2014 έπειτα από εισβολή και επακόλουθο δημοψήφισμα που διεξήχθη υπό κατοχή. Η διεθνής κοινότητα αντιστάθηκε στην αναγνώριση της χερσονήσου ως ρωσικής για να αποφύγει τη νομιμοποίηση της παράνομης προσάρτησης. Κάτι τέτοιο ενέχει τον κίνδυνο υπονόμευσης των διεθνών νόμων και συνθηκών που απαγορεύουν την κατάληψη γης με χρήση βίας.
Ζελένσκι: Δεν θα παραχωρήσουμε εδάφη στη Ρωσία
Όπως είναι γνωστό, ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα παραχωρήσει έδαφος στη Μόσχα. Όμως, η κίνηση αυτή θα αποτελούσε ευλογία για τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος επιδιώκει εδώ και καιρό τη διεθνή αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία. Μέχρι στιγμής, ο Πούτιν έχει αρνηθεί να συμφωνήσει με την πρόταση του Τραμπ για μια ευρεία ειρηνευτική συμφωνία.
Οι ίδιες πηγές δήλωσαν ότι δεν έχει ληφθεί ακόμη οριστική απόφαση για το θέμα. Ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν απάντησαν σε αίτημα για σχολιασμό. Αμερικανός αξιωματούχος που γνωρίζει τις διαπραγματεύσεις, ερωτηθείς για το ενδεχόμενο αναγνώρισης της Κριμαίας, αρνήθηκε να σχολιάσει τις λεπτομέρειες των συνομιλιών.
Οι ΗΠΑ παρουσίασαν στους συμμάχους τους, την Πέμπτη (17/04), στο Παρίσι, προτάσεις για να καταστεί δυνατή μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας , συμπεριλαμβανομένου ενός περιγράμματος όρων για τον τερματισμό των συγκρούσεων και την ελάφρυνση των κυρώσεων κατά της Μόσχας σε περίπτωση διαρκούς εκεχειρίας, ανέφερε νωρίτερα το Bloomberg.
Η πρόταση θα παγώσει σε γενικές γραμμές τη γραμμή του μετώπου, με τα περισσότερα άλλα ουκρανικά εδάφη που κατέχονται τώρα από τη Ρωσία να παραμένουν ουσιαστικά υπό τον έλεγχο της Μόσχας, ανέφεραν οι πηγές. Οι φιλοδοξίες του Κιέβου να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ θα ήταν επίσης εκτός συζήτησης.
