Η κατρακύλα του ευρώ κάτω από το 1 δολάριο για πρώτη φορά τα τελευταία 20 χρόνια το θέτει σε πορεία για μια από τις χειρότερες επιδόσεις στην ιστορία του φέτος, ιδιαίτερα αν το ενεργειακό σοκ που προκάλεσε η σύρραξη στην Ουκρανία οδηγήσει την ευρωζώνη σε παρατεταμένη οικονομική κρίση.
Τo ενιαίο νόμισμα φλέρταρε με το επίπεδο του ένα-προς-ένα έναντι του δολαρίου για ημέρες για να το σπάσει καθοδικά . Η φετινή του πτώση κατά 11,8% ισοφαρίζει σχεδόν την πτώση που σημείωσε το 2015, τη χρονιά που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκίνησε προγράμματα μαζικής τόνωσης. Στην ουσία, άνοιξε η πόρτα για περαιτέρω διολίσθηση προς το 0.96 δολ. εκτιμούν οι αναλυτές με μερικούς να προβλέπουν και πτώση προς το $0.90 αν υπάρξει περαιτέρω διαταραχή στον εφοδιασμό με φυσικό αέριο.
Η συμπεριφορά του ευρώ δυσκολεύει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια για πρώτη φορά από το 2011 για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό που τρέχει με 8,6% στη ζώνη του ευρώ.
Η αδυναμία του νομίσματος επιδεινώνει το πρόβλημα του πληθωρισμού. Ωστόσο, η ΕΚΤ δεν μπορεί να ρισκάρει επιθετική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, φοβούμενη τις επιπτώσεις στην ανάπτυξη της οικονομίας που θα έπαιρνε την κατιούσα.
Οι αναλυτές βλέπουν περιθώρια για υποχώρηση προς το $0.97 και πιθανώς προς το $0.95 ,λόγω της ενεργειακής κρίσης στην οικονομία της ευρωζώνης. Η τελευταία βουτιά του ευρώ έλαβε χώρα μετά τη διακοπή των ροών φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nordstream 1 ο οποίος έκλεισε για 10 ημέρες για συντήρηση. Πληροφορίες του Reuters αναφέρουν ότι ο αγωγός θα ξεκινήσει να λειτουργεί κανονικά μετά τη συντήρηση. Αν η Μόσχα επεκτείνει τη διακοπή όμως, η Γερμανία που ήδη βρίσκεται στο δεύτερο στάδιο ενός έκτακτου σχεδίου τριών σταδίων για την αντιμετώπιση της έλλειψης φυσικού αερίου μπορεί να αναγκαστεί να επιβάλλει περιορισμούς στα καύσιμα.
«Αν ο αγωγός αερίου που έχει κλείσει για 10 ημέρες δεν ανοίξει και επιβληθούν περιορισμοί στην κατανάλωση φυσικού αερίου, τότε δεν θα έχουμε δει τα πιο αδύναμα επίπεδα του ευρώ», σχολιάζει η Barclays.
Η εκτόξευση του κόστους ενέργειας στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, ήδη έχει επιπτώσεις. Η Γερμανία είχε το πρώτο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο από το 1991 πρόσφατα φέτος και το επενδυτικό κλίμα έχει πέσει κάτω από τα χαμηλά επίπεδα που παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID.
Βραχυπρόθεσμα, η αγορά συναλλάγματος μπορεί να επηρεάζεται από τεχνικούς παράγοντες και τα παράγωγα ισοτιμιών, όπου οι traders κερδοσκοπούν η παίρνουν θέσεις κάλυψης για συναλλαγματικό κίνδυνο. Αυτές τις ημέρες λήγουν γύρω στα $1 με $1,5 δισ. δικαιώματα (options) στο ευρώ και σύμφωνα με τους ειδικούς μια διατηρήσιμη πτώση κάτω από το ένα προς ένα έναντι του δολαρίου, μπορεί να πυροδοτήσει εντολές πώλησης στο ευρώ και να το στείλει στο $0.95. Μεσοπρόθεσμα, ρόλο κλειδί θα παίξει η τιμή του φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με ανάλυση της BNP Paribas για το πώς αντιδρούν οι ισοτιμίες, όταν εκτοξεύονται οι τιμές ενέργειας, το ευρώ τείνει να υποφέρει περισσότερο από άλλα σημαντικά νομίσματα από σοκ προσφοράς στο φυσικό αέριο, διολισθαίνοντας 4,5% κατά μέσο όρο σε τέτοιες περιόδους.
Η JPMorgan επισημαίνει ότι η ευρωζώνη ήδη αντιμετωπίζει «παραβολική» έξαρση των τιμών φυσικού αερίου με την προσφορά να έχει μειωθεί κατά 53% τον Ιούνιο. Στη βιομηχανική υπερδύναμη Γερμανία, η μείωση έφτασε το 60%. Η επενδυτική τράπεζα μείωσε τον στόχο της για την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου στο $0.95.
Επιδείνωση της κατάστασης μπορεί να δει το ευρώ να τεστάρει το επίπεδο του $0.90, σύμφωνα με τη JPMorgan, που αναφέρει και την πρόβλεψη της Bundesbank για χτύπημα 6% στο ΑΕΠ της Γερμανίας αν ο εφοδιασμός φυσικού αερίου σταματήσει.
Οι αναλυτές της Nomura εκτιμούν ότι το ευρώ μπορεί να υποχωρήσει στο $0.95 μέχρι το τέλος Αυγούστου, αλλά σε ένα σενάριο όπου οι δεξαμενές αποθήκευσης φυσικού αερίου δεν γεμίσουν μέχρι τον χειμώνα, μπορεί να πέσει στο $0.90.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η Citi, οι αναλυτές της οποίας εκτιμούν ότι μια διακοπή προσφοράς από τη Ρωσία θα στείλει τις τιμές φυσικού αερίου πάνω από τα τρέχοντα επίπεδα των 170 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Αν η τιμή φυσικού αερίου φτάσει τα 200 ευρώ, η ισοτιμία του ευρώ θα υποχωρήσει στο $0.98, ενώ με το φυσικό αέριο στα 250 ευρώ κάτω από το $0.95.
Θεωρητικά, η ΕΚΤ μπορεί να παρέμβει πουλώντας δολάρια για να ενισχύσει την ισοτιμία του ευρώ, όπως έπραξε και το 2000 όταν το ευρώ έπεσε στο $0.83. Όμως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει εκπέμψει σήματα ότι μπορεί να μην παρέμβει αυτή τη φορά, ίσως γιατί η πραγματική ισοτιμία του ευρώ έναντι των νομισμάτων των κύριων εμπορικών εταίρων της ευρωζώνης, προσαρμοσμένη για τον πληθωρισμό, βρίσκεται αρκετά υψηλότερα από τα επίπεδα του 2002, την τελευταία φορά που το κοινό νόμισμα έπεσε στο ένα-προς-ένα με το δολάριο.