Πριν ακόμη η Κριστίν Λαγκάρντ ανέβει στο πόντιουμ για την καθιερωμένη συνέντευξη τύπου που ακολουθεί τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου, οι αγορές έχουν προεξοφλήσει όχι μόνο όσα θα πει ή θα αφήσει να εννοηθούν, αλλά και τον χρόνο που θα πραγματοποιηθεί η πρώτη μείωση επιτοκίων. Η ΕΚΤ έχει εγκαταλείψει εδώ και καιρό το forward guidance, που σημαίνει ότι δεν δίνει στις αγορές μία εικόνα για τη στρατηγική των επόμενων μηνών.
Εδώ και μήνες η Γαλλίδα επικεφαλής της ΕΚΤ αρκείται στο να επισημαίνει ότι οι αποφάσεις για τα επιτόκια θα λαμβάνονται με βάση τα διαθέσιμα κάθε φορά στοιχεία για τον πληθωρισμό και την οικονομία. Γιατί; Επειδή πολύ απλά, δεν μπορεί να ξέρει το πώς θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες στο συμβούλιο μεταξύ «γερακιών» και «περιστεριών». Όμως οι αγορές έχουν βρει τον τρόπο να ερμηνεύουν – αν και όχι πάντα με απόλυτη ευστοχία - τα λεγόμενά της.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα πονταρίσματα στις αγορές ομολόγων, η ΕΚΤ θα προχωρήσει στην πρώτη μείωση επιτοκίων τον Μάρτιο του 2024. Αυτό που πιστεύουν, βέβαια, οι αγορές δεν σημαίνει ότι τελικά θα συμβεί, αφού δεν είναι λίγες οι φορές που πέφτουν έξω. Υπάρχουν παράγοντες που μπορεί να μεταθέσουν την πρώτη μείωση για τον Απρίλιο ή και αργότερα, όπως οι φόβοι για νέα κλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων και το γεγονός ότι οι επιπτώσεις των υψηλών επιτοκίων δεν έχουν γίνει αισθητές σε όλο τους… το μεγαλείο.
Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι οι ισορροπίες στο εσωτερικό του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ που επηρεάζουν το αποτέλεσμα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το κλίμα στον ουρανοξύστη της Γκροσμαρκτχάλε στη Φρανκφούρτη είναι υπέρ της πρώτη μείωσης έως το καλοκαίρι. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συνεδρίαση του ερχόμενου Μαρτίου – όταν οι αγορές βλέπουν την πρώτη μείωση - δεν έχουν δικαίωμα ψήφου οι κεντρικοί τραπεζίτες του Βελγίου, της Φινλανδίας, της Σλοβενίας και της Σλοβακίας, που όλοι θεωρούνται «γεράκια», με πιο σκληροπυρηνικό τον Βέλγο Πιερ Βουνς.
Σε κάθε περίπτωση, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ δύσκολα θα ξεφύγει από την προσέγγιση των τελευταίων μηνών που χαρακτηρίζεται από επιφυλακτικότητα, εστίαση στον πληθωρισμό, προσήλωση στα διαθέσιμα στοιχεία, αλλά και από την κυριαρχία των «γερακιών». Μέχρι τον Μάρτιο πολλά μπορεί να αλλάξουν, αλλά παράγοντες που παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις εκτιμούν πως ο Απρίλιος είναι ο επικρατέστερος μήνας για την πρώτη μείωση επιτοκίων.
Τα οικονομικά δεδομένα έχουν ως εξής: Η ζήτηση δείχνει να εξασθενεί λόγω της ακρίβειας, τα περιθώρια κέρδους συμπιέζονται, οι εφοδιαστικές αλυσίδες ξεπερνούν τα προβλήματα της πανδημίας και κάπως έτσι ο πληθωρισμός αναμένεται να πιάσει το 2% μέσα στο πρώτο μισό του 2024. Σύμφωνα με την Oxford Economics, τα μη ενεργειακά βιομηχανικά προϊόντα ήταν ο καταλύτης της ανόδου του δομικού πληθωρισμού το προηγούμενο διάστημα. Η εξασθένηση του δομικού πληθωρισμού έως τον Ιούνιο θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια από τον Απρίλιο.
«Είναι άλλο να το επιτρέπουν οι συνθήκες και άλλο να γίνει πραγματικότητα», σημειώνει στο Liberal έμπειρος αναλυτής με θητεία στην ΕΚΤ. Ο ακριβής χρόνος καθώς και η ταχύτητα με την οποία θα πραγματοποιηθούν οι μειώσεις, δεν μπορούν εύκολα να προβλεφθούν.
Τα «περιστέρια» του συμβουλίου της ΕΚΤ επιμένουν ότι η ανάπτυξη πρέπει να γίνει η πρώτη προτεραιότητα από τη στιγμή που ο πληθωρισμός τεθεί υπό έλεγχο. Ήδη, η Γερμανία βρίσκεται σε ύφεση και είναι εξαιρετικά πιθανό να ακολουθήσει σύντομα η οικονομία της Ευρωζώνης. Την ίδια ώρα, χώρες όπως η Ελλάδα βρίσκονται σε φάση ισχυρής ανάκαμψης και ενδεχόμενη καθυστέρηση στην αλλαγή πολιτικής ενδέχεται να περιορίσει σημαντικά τις αναπτυξιακές προοπτικές.
