Παρακολουθώντας την άτακτη υποχώρηση των μεγάλων δυνάμεων του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, οι οποίες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους για δημιουργία ενός κλειστού πρωταθλήματος κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης αλλά κυρίως των οπαδών τους, θυμηθήκαμε την υπόθεση Gamestop που, κατά την άποψή μας, ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον χρηματιστηριακό πείραμα.
Τι έγιναν τα αγαπημένα χρηματιστηριακά οχήματα των μικρών traders της αγοράς, που οργανώθηκαν μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα και κινήθηκαν μέσα από τις χρηματιστηριακές πλατφόρμες τύπου Robinhood; Η απάντηση είναι πως δεν πήγαν και τόσο άσχημα. Η αλυσίδα καταστημάτων ηλεκτρονικών παιχνιδιών Gamestop (GME NYSE) υπάρχει ακόμα, και η τιμή της είναι κοντά στα 150 δολάρια, πολύ παραπάνω από τα 20 των αρχών του 2021.
Το επιχειρηματικό της σχέδιο για τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, υπό την ηγεσία του Ryan Cohen, έχει ήδη μπει σε εφαρμογή και η εταιρεία ετοιμάζεται να εκδώσει νέες μετοχές για να το χρηματοδοτήσει. Μεγάλο μέρος των επενδυτών που είχαν συμμετάσχει στη μεγάλη άνοδο της μετοχής εξακολουθούν να κρατούν τις μετοχές τους.
Η αλυσίδα κινηματοθεάτρων AMC (AMC NYSE) κατάφερε να ελαχιστοποιήσει τον δανεισμό της χάρη στη μεγάλη άνοδο της μετοχής, ενίσχυσε ακόμα περισσότερο την θέση της με την πώληση νέων μετοχών στην αγορά και ετοιμάζεται για την επανέναρξη της λειτουργίας των κινηματογράφων στις Η.Π.Α.. Η τιμή της είναι λίγο κάτω από τα 10 δολάρια, πολύ παραπάνω από τα 2 δολάρια των αρχών της χρονιάς.
Η αλυσίδα ενοικιάσεως αυτοκινήτων Hertz (HTZGQ, PINK SHEETS), η οποία πέρυσι την άνοιξη αναγκάστηκε να κηρύξει πτώχευση και πέρασε στη διαδικασία αναδιάρθρωσης των χρεών της, ζει ακόμα. Η μετοχή της είναι μεν σε χαμηλά επίπεδα και εκτός του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, αλλά δεν «εξαϋλώθηκε».Αναφερόμαστε στην περίπτωση της Hertz, γιατί στις αρχές του περασμένου Ιουνίου συγκέντρωσε το ενδιαφέρον πολλών μικρών επενδυτών, οι οποίοι εκτιμούσαν πως η εταιρεία μπορούσε να αποφύγει τη χρεωκοπία. Η μετοχή ανέβηκε απότομα και η εταιρεία προσπάθησε να εκμεταλλευθεί την άνοδο και να εκδώσει νέες μετοχές προκειμένου να ενισχύσει την οικονομική της θέση. Τότε είχε επέμβει η επιτροπή κεφαλαιαγοράς απαγορεύοντας την έκδοση των μετοχών, οδηγώντας την εταιρεία στην κατάθεση αίτησης πτώχευσης.
Όπως όμως απεδείχθη εκ των υστέρων, οι μικροί επενδυτές δεν είχαν και τόσο άδικο. Σχεδόν έναν χρόνο μετά, και καθώς ολοκληρώνεται η δικαστική διαδικασία της πτώχευσης, φαίνεται πως η εταιρεία θα καταφέρει να αποπληρώσει όλα της τα δάνεια και θα «περισσέψει» και κάτι για τους μετόχους, όπως μαθαίνουμε από ρεπορτάζ των Financial Times. Αν είχε επικρατήσει πέρυσι η άποψή τους και η Hertz είχε εκδώσει τις νέες μετοχές, η προσφυγή στη διαδικασία πτώχευσης θα είχε αποφευχθεί, όπως και η μεγάλη αναταραχή που προκλήθηκε από τον εξαναγκασμό της Hertz σε «ξεπούλημα» του στόλου των αυτοκινήτων της.
Πού θέλουμε να καταλήξουμε; Στο ότι οι μικροί επενδυτές έχουν και αυτοί την ικανότητα να αντιλαμβάνονται το τι γίνεται στις αγορές, και μερικές φορές έχουν να προτείνουν λύσεις πιο απλές και αποτελεσματικές από τις διάφορες αλχημείες (κατ’ ευφημισμό financial engineering) τις οποίες βλέπουμε συχνά στις αγορές.
Ο σκεπτικισμός, που φθάνει μέχρι την περιφρόνηση, από μερίδα του οικονομικού τύπου και εκπροσώπους των μεγάλων δυνάμεων της χρηματιστηριακής αγοράς, απέναντι στους ιδιώτες επενδυτές που «ξύπνησαν» ξαφνικά, είναι μάλλον υπερβολικός, ειδικά όταν βλέπουμε τις «μεγάλες επιτυχίες» των επενδυτικών τραπεζών. Οι μεγάλες ζημιές από την κατάρρευση του Archegos και του ομίλου Greensill, μας υπενθυμίζουν πως οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες και τα στελέχη τους δεν διαθέτουν κανενός είδους αλάθητο.
Η αλήθεια είναι πως οι μικροί ιδιώτες επενδυτές πάντα είχαν τη δύναμη να επηρεάζουν τις αγορές, αλλά συνήθως ακολουθούσαν τις τάσεις που καθόριζαν οι μεγάλες χρηματιστηριακές δυνάμεις. Το γεγονός πως τώρα αντιλαμβάνονται πως διαθέτουν αυτή τη δύναμη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην εξέλιξη της τεχνολογίας, η οποία έφερε την επικράτηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και την εμφάνιση εταιρειών όπως η Robinhood, που δίνουν τη δυνατότητα στον οποιονδήποτε επενδυτή να προβαίνει σε χρηματιστηριακές πράξεις με μεγάλη ευκολία και χαμηλό κόστος.
Μεγάλο ρόλο έχει παίξει και το γεγονός πως, στις Η.Π.Α. τουλάχιστον, το κράτος ενίσχυσε οικονομικά τους πολίτες απ’ ευθείας για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της πανδημίας. Πολλοί πολίτες βρέθηκαν με χρήματα στην τσέπη τους και άφθονο χρόνο λόγω της αναγκαστικής παραμονής στα σπίτια τους, με αποτέλεσμα να ασχοληθούν πιο σοβαρά με τις χρηματιστηριακές αγορές.
Όποιος όμως και να είναι ο λόγος, το γεγονός είναι πως οι μικροί ιδιώτες επενδυτές έχουν αρχίσει να διεκδικούν δύναμη και εξουσία στα χρηματιστηριακά δρώμενα. Τα πρώτα σημάδια δείχνουν πως κάτι μπορούν να καταφέρουν. Δεν αναφερόμαστε μόνο στο ότι ανέβασαν τις τιμές πολλών μετοχών, αλλά και στο ότι κατάφεραν να τραβήξουν μαζί τους και άλλους επενδυτές, ακόμα και hedge funds, όπως φαίνεται πως έγινε στην περίπτωση της Gamestop.
Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν είναι απλό. Πώς θα χρησιμοποιήσουν αυτή τη δύναμη; Θα προσπαθήσουν να κάνουν πιο «δημοκρατικές» τις χρηματιστηριακές αγορές, διεκδικώντας μερίδιο στη λήψη αποφάσεων, τις οποίες μέχρι τώρα πάντα παίρνουν οι μεγάλες χρηματιστηριακές εταιρείες και επενδυτικές τράπεζες;
Οι περιπτώσεις Gamestop και AMC, όπου κατάφεραν να αλλάξουν την επικρατούσα κατάσταση προς όφελος των εταιρειών, αλλά και η περίπτωση της Hertz όπου δεν μπόρεσαν να το κάνουν αλλά απεδείχθη πως είχαν «διαβάσει» την κατάσταση καλύτερα από πολλούς άλλους, μας δείχνουν πως κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει. Ή θα την σπαταλήσουν κυνηγώντας κερδοσκοπικά παιχνίδια και μετοχές – μόδες, όπως έχουμε δει να γίνεται πρόσφατα σε διάφορες – κυρίως μικρές – εταιρείες.
Είναι νωρίς να πούμε προς τα που θα κινηθούν τελικά οι νέοι «παράγοντες» των χρηματιστηριακών αγορών. Θα προτιμούσαμε να ακολουθήσουν τον πρώτο δρόμο, γιατί λίγο ταρακούνημα δεν βλάπτει όταν η δύναμη είναι συγκεντρωμένη σε λίγα χέρια.
Το «ρεμπελιό των ποπολάρων» (εκ της ιταλικής: ribellione = εξέγερση) φέρεται στην ιστορία της Επτανήσου μια λαϊκή εξέγερση των ποπολάρων της Ζακύνθου, κατά των αρχόντων της νήσου που σημειώθηκε επί Ενετοκρατίας, το 1628 και η οποία τελικά πνίγηκε στο αίμα. Αφορμή για το «ρεμπελιό των ποπολάρων» στάθηκε η πληροφορία ότι Σαρακηνοί πειρατές ετοιμάζονταν να επιτεθούν στο νησί. Οι άρχοντες τότε αποφάσισαν να καταγράψουν τον πληθυσμό προκειμένου να προβούν στη συνέχεια στις αναγκαίες στρατολογήσεις για την προστασία του νησιού. Οι ποπολάροι όμως μονίμως δύσπιστοι θεώρησαν ότι η καταγραφή αυτή αποτελούσε τέχνασμα για περισσότερο έλεγχο του πληθυσμού, προς επιβολή νέων φόρων. Έτσι ξέσπασε η λαϊκή αντίδραση, η οποία και πνίγηκε στο αίμα από τον καινούργιο προβλεπτή που έστειλε στο μεταξύ η Βενετία.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
