Στις πρόσφατες συνεδριάσεις τους η Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας κατέστησαν σαφές ότι οι αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις θα αντιμετωπιστούν με αύξηση του κόστους του βραχυπρόθεσμου δανεισμού. Μάλιστα η Τράπεζα της Αγγλίας άφησε να εννοηθεί ότι τα επιτόκια θα αυξηθούν πριν από τα τέλη του 2021.
Η Fed από την άλλη διευκρίνισε ότι η στιγμή που θα αρχίσει να μειώνει σταδιακά τις αγορές ομολόγων είναι σχετικά κοντά.
Η αγορά ομολόγων αντιδρά πάντα πρώτη στις αλλαγές της νομισματικής πολιτικής και ως εκ τούτου έχει ήδη ξεκινήσει να τιμολογεί τις νέες συνθήκες. Πολλοί επενδυτές λοιπόν προβαίνουν σε πωλήσεις και οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων έχουν αρχίσει να παίρνουν την ανιούσα.
Παρά το γεγονός ότι η νομισματική πολιτική στην Ευρώπη θα καθυστερήσει να αλλάξει - σύμφωνα με την Κριστίν Λαγκάρντ δεν αναμένεται αύξηση των επιτοκίων μέχρι και το 2023, ενώ η επόμενη αναθεώρηση της νομισματικής πολιτικής θα γίνει το 2024- εντούτοις οι αγορές είναι συγκοινωνούντα δοχεία και έτσι η πίεση στην αγορά των ομολόγων εξαπλώθηκε και επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Τα δεκαετή ομόλογα του γερμανικού Δημοσίου που είναι και ο δείκτης αναφοράς στην Ευρωζώνη διατηρούν μεν ακόμα το αρνητικό πρόσημο, αλλά έχουν ήδη αρχίσει να το «ροκανίζουν».
Για την ακρίβεια, καθώς οι μεταβολές των αμερικανικών ομολόγων επηρεάζουν τα ομόλογα σε παγκόσμιο επίπεδο, οι πιέσεις εξαπλώθηκαν σε όλες τις αγορές διεθνώς. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε ότι ο παγκόσμιος δείκτης τιμών κρατικών και εταιρικών ομολόγων της Barclays σημείωσε τον Σεπτέμβριο συνολική υποχώρηση πέριξ του 1,6%.
Η σύσταση - βόμβα της Κομισιόν
Κρατώντας την εικόνα της αγοράς ομολόγων στο μυαλό μας, ας δούμε και μια άλλη εξέλιξη.
Η Κομισιόν αυτή την εβδομάδα ξεκαθάρισε ότι θέλει να προχωρήσουν οι κυβερνήσεις το 2022 σε σταδιακή κατάργηση των μέτρων στήριξης που δόθηκαν στις επιχειρήσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της πανδημίας.
Πιο συγκεκριμένα, η επίτροπος για τον ανταγωνισμό και την κρατική βοήθεια ζήτησε την Πέμπτη από τις κυβερνήσεις να στηρίξουν μια προοδευτική κατάργηση των μέτρων στήριξης λόγω της κρίσης, με χρονικό ορόσημο την 30η Ιουνίου, ημερομηνία που θα σηματοδοτήσει τον τερματισμό πολλών από τα προγράμματα στήριξης που είναι σε ισχύ.
Η επίτροπος διευκρίνισε ότι η σταδιακή κατάργηση της κρατικής χρηματοδότησης θα συνοδεύεται από μέτρα για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων. Βλέπετε, η ιδιωτική χρηματοδότηση συνήθως απαιτεί πιο αυστηρά κριτήρια, οπότε η επίτροπος πρότεινε να παραμείνουν κάποια μέτρα στήριξης για μακρύτερο χρονικό διάστημα, όπως για παράδειγμα η στήριξη φερεγγυότητας, προκειμένου να είναι πιο εύκολο για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με υψηλά επίπεδα χρέους να προσελκύσουν την ιδιωτική χρηματοδότηση.
Η ομιλία-φωτιά της Κριστίν Λαγκάρντ
Αν συνδυάσουμε τώρα τις παραπάνω συστάσεις με τη σύσταση της Κριστίν Λαγκάρντ στο ετήσιο συνέδριο της ΕΚΤ που πραγματοποιήθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε, τότε αρχίζουμε να έχουμε μια πρώτη εικόνα των ειδήσεων που θα φιλοξενούνται στον οικονομικό Τύπο το 2022.
Η κεντρική τραπεζίτης μίλησε περί της αναγκαιότητας να κλείσουν οι τράπεζες τη στρόφιγγα χρηματοδότησης στις επιχειρήσεις «ζόμπι», ήτοι στις μη βιώσιμες επιχειρήσεις με ζημιογόνες χρήσεις και υψηλότατα επίπεδα χρέους.
Οι επιχειρήσεις αυτές συνεχίζουν να επιβιώνουν χάρη στα χαμηλά επιτόκια και τις αναχρηματοδοτήσεις από τις τράπεζες αλλά και χάρη στα μέτρα υποστήριξης των επιχειρήσεων από τις κυβερνήσεις τον καιρό της πανδημίας.
Στην κυριολεξία η πλημμυρίδα ρευστότητας απο τις Κεντρικές Τράπεζες και τις κυβερνήσεις έκρυψε τη «γύμνια» τους, όμως φαίνεται ότι έρχεται σιγά, σιγά το πλήρωμα του χρόνου που θα την αποκαλύψει σε όλο της το μεγαλείο.
Η Κεντρική Τράπεζα εκτιμά ότι αυτές οι ζημιογόνες επιχειρήσεις αποτελούν τροχοπέδη για μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης - η βασική ιδέα είναι ότι στερούν χρηματοδότηση από τις υγιείς επιχειρήσεις - και ταυτόχρονα απειλούν την ευρωστία του τραπεζικού συστήματος.
Η Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε ότι ο στόχος των ενέσεων ρευστότητας ήταν τα νοικοκυριά και οι υγιείς επιχειρήσεις αλλά οι τράπεζες ένα μέρος αυτών των ενέσεων το χρησιμοποίησαν για να κρατήσουν με το ζόρι στη ζωή βαθιά προβληματικες επιχειρήσεις προκειμένου να μην γράψουν μεγάλες ζημιές, με αρνητικές επιπτώσεις στα κεφάλαια και την κερδοφορία τους.
Εν ολίγοις, οι τράπεζες προτίμησαν να αναχρηματοδοτούν τις επιχειρήσεις «ζόμπι» ώστε τα δάνειά τους να εμφανίζονται ως εξυπηρετούμενα και όχι «κόκκινα», ποντάροντας ότι ο επόμενος κύκλος ανάπτυξης ίσως κάποιες από αυτές να τις βοηθήσει να ορθοποδήσουν.
Ήρθε όμως το πλήρωμα του χρόνου και τώρα η ΕΚΤ ζητεί από τις τράπεζες να οδηγήσουν σε πτώχευση τις επιχειρήσεις αυτές. Διαφορετικά θα καθιερώσει ειδικά stress tests στις ευρωπαϊκές τράπεζες για την αποκάλυψη των επιχειρήσεων «ζόμπι», ώστε να αυξηθούν οι απαιτούμενες προβλέψεις κεφαλαίων και έτσι να καταστεί για το τραπεζικό σύστημα η τεχνητή επιβίωση τους ασύμφορη.
(σ.σ:Υπόψιν ότι η έκθεση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης αναφέρει ότι η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με το υψηλότερο ποσοστό επιχειρήσεων «ζόμπι» και σε βασικούς κλάδους όπως αυτός του λιανικού εμπορίου και των υπηρεσιών, το ποσοστό τους φτάνει το 20%).
Συνοψίζοντας, η αγορά των ομολόγων έχει αρχίσει να προεξοφλεί πρώτη τις εξελίξεις που κυοφορούνται το επόμενο εννιάμηνο τόσο σε επίπεδο νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής όσο και σε επίπεδο τραπεζικής εποπτείας. Η εξέλιξη αυτή λαμβάνει χώρα μια περίοδο με διαλυμένες τις εφοδιαστικές αλυσίδες λόγω της πανδημίας, υψηλού πληθωρισμού και ορατού κινδύνου για σοβαρή ανάσχεση της παγκόσμιας ανάπτυξης.
Οι μακροοικονομικές ανακοινώσεις της προηγούμενης εβδομάδας άλλωστε είναι ενδεικτικότατες.
Οι αιτήσεις για επίδομα ανεργίας στο τέλος Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ κατέγραψαν άνοδο και έφτασαν τις 362.000, ήτοι το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο μηνών, ενώ ο δείκτης εμπιστοσύνης των καταναλωτών στις ΗΠΑ μειώθηκε τον Σεπτέμβριο για τρίτο συνεχόμενο μήνα, στις 109,3 μονάδες από 115,2 τον Αύγουστο.
Τα στοιχεία μεταποίησης από την Κίνα ήταν επίσης απογοητευτικά. Ο δείκτης μεταποίησης PMI τον Σεπτέμβριο υποχώρησε αιφνίδια κάτω από το όριο του 50, για πρώτη φορά από το Φεβρουάριο του 2020.
Ας μην ξεχνάμε και το μέτωπο της Evergrande, το οποίο μπορεί να έφυγε από τους βασικούς τίτλους ειδήσεων αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν υφίσταται.
Η εταιρεία για δεύτερη φορά μέσα σε μια εβδομάδα δεν προχώρησε στην πληρωμή κουπονιού ομολόγου της. Οι ρυθμιστικές αρχές ζήτησαν από τις τράπεζες να υποστηρίξουν την αγορά ακινήτων, ενώ η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας διοχέτευσε άλλα 40 δισ. γουάν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα με το σύνολο των τελευταίων εβδομάδων να φτάνει σχεδόν τα 800 δισ.γουάν.
Για να δούμε, πόσο μακριά θα φτάσει η αναταραχή στην αγορά των ομολόγων και πότε θα μεταγγιστεί στην αγορά των μετοχών. Μέχρι τότε, η ποιότητα των assets που απαρτίζουν ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο πρέπει να καταστεί η βασική προτεραιότητα όσων ασχολούνται με τον κόσμο των επενδύσεων.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
.
