Για τις επιπτώσεις των δασμών στην οικονομία μιλάει στο Liberal ο αναλυτής της Bank of America, Αθανάσιος Βαμβακίδης. Ο ίδιος αναλύει τα assets που επηρεάζονται, όπως τα ομόλογα, οι μετοχές και ο χρυσός, ενώ αναφέρεται και στις συνέπειες για την ευρωζώνη. Σχετικά με την ελληνική οικονομία σημειώνει πως «πάει καλύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη».
Συνέντευξη στον Νικόλα Ταμπακόπουλο
Τι φέρνουν οι δασμοί για την παγκόσμια οικονομία, την πιθανότητα ύφεσης και τον πληθωρισμό;
Σίγουρα είναι ένα «σοκ» για την παγκόσμια οικονομία, «σοκ» στασιμοπληθωρισμού, που λέμε. Σίγουρα πρέπει να περιμένουμε να δούμε ποιες είναι οι λεπτομέρειες, τις επόμενες κινήσεις. Η αγορά πιστεύει ότι είναι μεγάλοι οι δασμοί, αλλά ίσως να μπορούν να γίνουν διαπραγματεύσεις για να υπάρξει κάποια συμφωνία και να είναι χαμηλότεροι στη συνέχεια. Οι δασμοί είναι μια αρνητική εξέλιξη για την ανάπτυξη και αυξάνουν τον πληθωρισμό.
Σχετικά με τον στασιμοπληθωρισμό που αναφέρατε αφορά την παγκόσμια οικονομία ή μόνο τις ΗΠΑ;
Πιστεύουμε ότι στην Αμερική θα είναι μεγαλύτερη η επίδραση γιατί αυτήν τη στιγμή, ενώ η οικονομία της Αμερικής είναι ισχυρή, παρατηρούμε πως οι ΗΠΑ βρίσκεται απέναντι σε όλες τις άλλες χώρες. Οπότε σε αυτήν την περίπτωση η Αμερική είναι το ένα τέταρτο, περίπου του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η επίδραση στην Αμερική θα είναι πιο αρνητική απ’ ό,τι στον υπόλοιπο κόσμο. Όμως όλοι θα επηρεαστούν.
Οι ΗΠΑ έχουν να αντιμετωπίσουν υψηλό δημόσιο χρέος και ορισμένες εκθέσεις οίκων μιλούν για ενδεχόμενη ύφεση. Ποια η άποψή σας;
Δεν θα πήγαινα τόσο μακριά. Η αλήθεια είναι πως η οικονομία των ΗΠΑ συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμούς αρκετά υψηλούς, πάνω από 2% αυτήν τη στιγμή, ίσως μέχρι το τέλους του χρόνου πέσει στο 2%. Οπότε θα έλεγα πως απλά έχουμε μια επιβράδυνση της οικονομίας, παρά ύφεση. Όλα όμως θα εξαρτηθούν με το τι θα γίνει ακριβώς με τη δασμολογική πολιτική, γιατί η νέα κυβέρνηση συζητάει για να μειώσει τα ελλείμματα. Κάτι που πρέπει να γίνει, γιατί είναι πολύ υψηλά.
Το ζήτημα είναι πώς θα τα μειώσει, πόσο γρήγορα και τι επιδράσεις θα υπάρχουν στην οικονομία. Οι υψηλοί δασμοί, οι λιγότερες εξαγωγές και τα χαμηλότερα ελλείμματα ίσως να οδηγήσουν σε ακόμη χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Ωστόσο, δεν περιμένουμε ύφεση αυτήν τη στιγμή.
Σε σχέση με την ευρωπαϊκή αγορά που είναι πιο αδύναμη και φλερτάρει με την ύφεση; Θα πληγεί η ήδη ασθμαίνουσα γερμανική οικονομία;
Σίγουρα οι δασμοί δεν είναι κάτι θετικό για την ευρωπαϊκή οικονομία. Από την άλλη, όμως, βλέπουμε κάποιες πολιτικές που έχουν ανακοινωθεί στην Ευρώπη που είναι πιο φιλικές στις επενδύσεις και φέρνουν γρηγορότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Στη Γερμανία έχει ανακοινωθεί μια τεράστια αύξηση των εξόδων για δημόσιες επενδύσεις και για άμυνα. Πολυετή προγράμματα. Η Ευρώπη θέλει να ξοδέψει περισσότερα χρήματα για την άμυνά της, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθετεί διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που βελτιώνουν την ανάπτυξη και τις επενδύσεις. Αυτά τα προγράμματα και οι μεταρρυθμίσεις θα βοηθήσουν να υπάρξουν μεγαλύτεροι ρυθμοί ανάπτυξης σε σχέση με τους χαμηλούς που διατηρούνται μετά την πανδημική κρίση.
Βέβαια, πρέπει να δούμε ακριβώς πώς θα εφαρμοστούν όλα αυτά που έχουν ανακοινωθεί, πόσο γρήγορα και τα αποτελέσματά τους. Ωστόσο, υπάρχει ένα πολύ συγκεκριμένο πλάνο και για πρώτη φορά μετά από πάρα πολλά χρόνια μπορούμε να πούμε ότι οι πολιτικές αυτές είναι πολύ πιο φιλικές προς την ανάπτυξη της Ευρώπης.
Άρα στην ουσία η πολιτική Τραμπ ήταν ένα «καμπανάκι» για την αφύπνιση της Ευρώπης;
Είναι αλήθεια αυτό. Πιστεύω πως ναι. Η Ευρώπη έχει συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να λάβει μέτρα και να βοηθήσει την οικονομία της. Να γίνει πιο ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ και στο θέμα της Άμυνας και των επενδύσεων.
Πολλοί υποβαθμίζουν τις εκτιμήσεις για το αμερικανικό χρηματιστήριο, τις μετοχές και αυξάνουν τις προβλέψεις για το χρυσό και τα ομόλογα. Πώς επηρεάζει τα assets ο εμπορικός πόλεμος που εξελίσσεται;
Μέχρι στιγμής, φέτος, έχουμε δει ακριβώς το αντίστροφο που γινόταν τα τελευταία χρόνια, με τις ευρωπαϊκές μετοχές να τα πηγαίνουν καλύτερα και τις αμερικανικές μετοχές να πέφτουν, σε μεγάλο βαθμό λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας, από τη μία πλευρά και από την πλευρά της Ευρώπης με πολιτικές που είναι πιο φιλικές για την ανάπτυξη και πιο «χαλαρωτικές» δημοσιονομικά.
Σίγουρα οι δασμοί έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις αγορές, αλλά με βάση τις πολιτικές που ακολουθούνται στις δύο πλευρές του Ατλαντικού θα έλεγε κανείς πως τα δεδομένα είναι πιο θετικά για την Ευρώπη. Και η αλήθεια είναι ότι οι μετοχές στις ΗΠΑ ήταν υπερτιμημένες ως ένα βαθμό και η αγορά είχε τοποθετηθεί για ένα πολύ θετικό σενάριο με τη νέα διοίκηση. Η πολιτική των δασμών και η πιο σφιχτή δημοσιονομική αμερικανική πολιτική είναι μια «έκρηξη» για τις αγορές.
Για τον χρυσό, ποιες είναι οι προβλέψεις σας;
Ο χρυσός ανεβαίνει για δύο λόγους. Ο ένας είναι η τεράστια πολιτική αβεβαιότητα και ο δεύτερος είναι ότι πολύ πιθανόν οι κεντρικές τράπεζες να πουλάνε δολάρια και να αγοράζουν χρυσό. Αυτή είναι μια τάση που την έχουμε δει τα τελευταία δέκα χρόνια. Αλλά είναι πολύ πιθανόν να έχει επιταχυνθεί αυτήν τη χρονιά λόγω της αβεβαιότητας στην Αμερική. Οπότε είναι πολύ πιθανόν όσο συνεχίζεται αυτή η πολιτική αβεβαιότητα η τιμή του χρυσού να ανέβει παραπάνω.
Κλείνοντας θα ήθελα να σας ρωτήσω για την ελληνική οικονομία. Πόσο θωρακισμένη είναι;
Η Ελλάδα είναι μια μικρή, ανοιχτή οικονομία, η οποία επηρεάζεται από την υπόλοιπη Ευρώπη. Από την άλλη πλευρά, τα τελευταία χρόνια, πάει πολύ καλύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη, και δημοσιονομικά, τουλάχιστον είμαστε θωρακισμένοι γιατί έχουμε πλεονάσματα, υπάρχουν τεράστια αποθέματα στην άκρη, η Ελλάδα πληρώνει το χρέος νωρίτερα, οπότε από αυτήν την άποψη, σίγουρα η ελληνική οικονομία είναι θωρακισμένη.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως δεν επηρεάζεται από την Ευρώπη. Το πιο πιθανό είναι να συνεχίσει να έχει ρυθμούς ανάπτυξης υψηλότερους από την υπόλοιπη Ευρώπη για τους ίδιους λόγους που βοήθησαν την οικονομία τα τελευταία χρόνια.
Συν το γεγονός ότι είχαμε μια χαμένη δεκαετία, κατά την κρίση, ενώ οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η πιο συνετή δημοσιονομική πολιτική και οι επενδύσεις με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης συντηρούν την ανάπτυξη.
