Πριν από λίγη ώρα ανέλαβε τα καθήκοντά του ως προέδρου της Αργεντινής ο Χαβιέ Μιλέι, ο οποίος επικράτησε στις εκλογές της 19ης Νοεμβρίου και προκάλεσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον και μεγάλη έκπληξη σε όσους δεν είχε τύχει να παρακολουθήσουν πιο νωρίς τις πολιτικές εξελίξεις στη μεγάλη και πολύπαθη χώρα της Νοτίου Αμερικής. Η ιδιάζουσα προσωπικότητά του, η αρκετά ακραία σε μερικές περιπτώσεις ιδεολογία του, η πρωτότυπη προεκλογική του εκστρατεία και οι εντυπωσιακές εξαγγελίες του σχετικά με την οικονομική πολιτική του προκάλεσαν πάρα πολλά σχόλια ανά τον κόσμο.
Τα περισσότερα από αυτά τα σχόλια ήταν αρνητικά, καθώς εστίαζαν (υπερβολικά ίσως) στην έλλειψη πολιτικής εμπειρίας και στον συμπάθεια του Μιλέι προς τον Ντόναλντ Τραμπ. Η ουσία του πράγματος είναι όμως πως οι Αργεντινοί πολίτες αποφάσισαν να κάνουν μία ακόμα δοκιμή εν μέσω των τεράστιων οικονομικών προβλημάτων της χώρας και να πάρουν το ρίσκο μίας νέας απογοήτευσης.
Λίγο μετά την εκλογή του Μιλέι άρχισε να διαφαίνεται πως παρά τις εξαγγελίες του περί κατάργησης και ανατίναξης της Κεντρικής Τράπεζας και τις προεκλογικές εμφανίσεις του με ένα (ψεύτικο) αλυσοπρίονο, τελικά μπορεί να μην είναι εντελώς τρελός. Γρήγορα φρόντισε να διαμηνύσει προς αρκετές πλευρές πως δεν προτίθεται να προχωρήσει άμεσα σε δυναμικές κινήσεις ενώ με το ταξίδι του στις ΗΠΑ προσπάθησε να δημιουργήσει ένα φιλικό κλίμα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ενόψει των δύσκολων διαπραγματεύσεων που λογικά θα ξεκινήσουν τις επόμενες μέρες.
Τις διαπραγματεύσεις αυτές θα διευθύνει από την πλευρά της Αργεντινής ο Λουίς Καπούτο, ο υπουργός Οικονομίας που διάλεξε ο Μιλέι και τον συνόδευσε στο ταξίδι του στις ΗΠΑ. Μπορεί ο Μιλέι να μην έχει την παραμικρή εμπειρία σε οποιαδήποτε κυβερνητική θέση αλλά αυτό δεν ισχύει για τον Καπούτο, ο οποίος κατείχε την ίδια θέση στην κυβέρνηση του Μαουρίσιο Μάκρι από το 2015 έως το 2017 και αργότερα έγινε και διοικητής της κεντρικής τράπεζας της χώρας για μερικούς μήνες.
Πριν αναλάβει αυτές τις θέσεις είχε θητεύσει και σε μεγάλες διεθνείς τράπεζες όπως η Deutsche Bank και η JPMorgan. Η πρώτη του θητεία στη θέση του υπουργού Οικονομίας είχε θεωρηθεί αρχικά εξαιρετικά επιτυχημένη. Το 2016 κατάφερε να δώσει τέλος στη μακροχρόνια διαμάχη της χώρας με κάποιους πιστωτές της, διαμάχη που είχε λάβει μεγάλες διαστάσεις όταν κάποιοι από αυτούς προσπάθησαν να κατασχέσουν περιουσιακά στοιχεία του αργεντινού δημοσίου.
Λόγω των κινήσεων του Καπούτο, οι διεθνείς αγορές είχαν κρατήσει πολύ θετική στάση απέναντι στην χώρα, κάτι που φάνηκε καθαρά όταν το 2017 η Αργεντινή εξέδωσε ομόλογα διάρκειας 100 ετών και μάζεψε με μεγάλη ευκολία τρία δισεκατομμύρια δολάρια από τους διεθνείς επενδυτές.
Ο Καπούτο είχε παίξει σημαντικό ρόλο και στις διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στη συμφωνία της χώρας με το Δ.Ν.Τ. και τη σύναψη δανειακής συμφωνίας ύψους 57 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Δυστυχώς, για τον Καπούτο και την Αργεντινή, τα πράγματα χειροτέρεψαν γρήγορα και οι επιτυχίες εκείνης της περιόδου ξεχάστηκαν, καθώς η συμφωνία με το Δ.Ν.Τ. κατέρρευσε και οι επενδυτές που αγόρασαν τότε κρατικά ομόλογα της Αργεντινής είδαν τα κέρδη να μετατρέπονται σε μεγάλες ζημιές.
Ερωτηθείς για το σκεπτικό της επιλογής του Καπούτο ως υπουργού Οικονομίας, ο Μιλέι είπε πως είναι ο πλέον κατάλληλος άνθρωπος για να αναλάβει τον αφοπλισμό της βόμβας που αφήνει πίσω της η απερχόμενη κυβέρνηση. Επίσης, τόνισε πως η πείρα του και η εξειδίκευσή του θα τον βοηθήσουν να αντιμετωπίσει τον πάρα πολύ υψηλό πληθωρισμό και το υψηλό ποσοστό φτώχειας.
Διαβάζοντας τα σχετικά ρεπορτάζ του Reuters, του Associated Press και των Buenos Aires Times, είναι εύκολο να αντιληφθούμε πόσο δύσκολο θα είναι το έργο του Καπούτο. Μπορεί να είναι όντως ο πλέον κατάλληλος άνθρωπος για να διαπραγματευθεί με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τους επενδυτές που έχουν δανείσει τη χώρα αλλά η κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή είναι πολύ χειρότερη και απείρως πιο πολύπλοκη από αυτή που επικρατούσε το 2015.
Ο πληθωρισμός έχει ανεβεί στο 140%, η «τρύπα» στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας υπολογίζεται περίπου στα 10 δισεκατομμύρια δολάρια, η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας θυμίζει ωρολογιακή βόμβα ενώ τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο εξαιτίας της ύπαρξης αρκετών περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.
Όπως είπε χαρακτηριστικά στο Reuters, ο Χοσέ Ετσάγε, στέλεχος της εταιρείας Consultatio, κάνοντας έναν παραλληλισμό με τα ποδοσφαιρικά πράγματα, η κατάσταση είναι τόσο δύσκολη που ούτε μία ομάδα που θα είχε στη σύνθεσή της τον Μαραντόνα και τον Μέσι ταυτοχρόνως θα ήταν βέβαιη για τη νίκη της (η ποδοσφαιρική αναλογία έχει σαφείς αναφορές στο παλαιό παρατσούκλι του Καπούτο, ο οποίος αποκαλείτο «Μέσι των χρηματοοικονομικών»).
Παρά το ότι υπάρχει η βεβαιότητα πως οι συνομιλίες μεταξύ του ΔΝΤ και του Καπούτο θα διεξαχθούν σε κλίμα εμπιστοσύνης και θα ξεκινήσουν από «μηδενική» βάση, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος πως θα έχουν ευτυχή κατάληξη. Την ίδια στιγμή, ο Καπούτο θα πρέπει να προσπαθήσει να διευκολύνει τον πρόεδρο να πραγματοποιήσει κάποιες προεκλογικές του εξαγγελίες, όπως την ιδιωτικοποίηση πολλών επιχειρήσεων, το άνοιγμα των αγορών, την μείωση του μεγέθους του δημοσίου τομέα, την περικοπή των δημοσίων δαπανών και διάφορες άλλες.
Επίσης, θα πρέπει να προσπαθήσει να προχωρήσει σε κάποιες κινήσεις που έχει ήδη προαναγγείλει ο νέος πρόεδρος, όπως την αντιμετώπιση του θέματος των «Leliqs», δηλαδή βραχυπρόθεσμων δανείων της Κεντρικής Τράπεζας προς τις εμπορικές τράπεζες, τα οποία κατά τον Μιλέι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης υπερπληθωρισμού.
Εκτός από όλα αυτά όμως, ένα μείζον θέμα είναι το τι θα γίνει με δύο βασικούς πυλώνες του προγράμματός του Μιλέι, δηλαδή την υιοθέτηση του δολαρίου ως επίσημου νομίσματος της Αργεντινής και την κατάργηση (και ανατίναξη!) της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας.
Ο διορισμός του Καπούτο έχει δημιουργήσει την αίσθηση πως αυτές οι δύο εξαγγελίες δεν πρόκειται να υλοποιηθούν σύντομα αλλά ουδείς γνωρίζει ποιες είναι οι πραγματικές προθέσεις του Μιλέι. Κανείς δεν γνωρίζει επίσης ποιες είναι οι πραγματικές απόψεις του Καπούτο για αυτά τα δύο θέματα, τα οποία είναι αλληλένδετα καθώς η υιοθέτηση του δολαρίου θα μπορούσε θεωρητικά να αποτελέσει το πρώτο βήμα προς την κατάργηση της Κεντρικής Τράπεζας.
Σύμφωνα πάντως με μία ανάλυση της εταιρείας συμβούλων Anker, στην οποία συμμετείχε μέχρι πρότινος ο Καπούτο, που είχε συνταχθεί από συνεργάτες του τον Μάιο που μας πέρασε, η δολαριοποίηση είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει αλλά όχι αδύνατο. Δίνοντάς μας ίσως μία γεύση για το τι απασχολεί πάνω από όλα τον Καπούτο, στην ίδια ανάλυση αναφερόταν πως η βάση όλων των μεγάλων οικονομικών προβλημάτων της χώρας είναι το δημοσιονομικό της έλλειμμα.
Κάνοντας λοιπόν ένα λογικό άλμα, πιθανολογούμε πως πριν αρχίσει την εφαρμογή των πιο ριζοσπαστικών προεκλογικών εξαγγελιών του Χαβιέ Μιλέι, ο νέος υπουργός Οικονομίας θα κάνει ό,τι μπορεί για να κερδίσει πρώτα την εμπιστοσύνη των αγορών και να ηρεμήσει την κατάσταση και μετά, εφόσον βέβαια ο Μιλέι δεν έχει ξεχάσει τις δύο αυτές υποσχέσεις, να κάνει το μεγάλο βήμα προς το άγνωστο.
Εκτός αν το σχέδιο του Μιλέι και του Καπούτο είναι να προχωρήσουν αμέσως προς τη δολαριοποίηση και την κατάργηση της Κεντρικής Τράπεζας, πιάνοντας στον ύπνο τις αγορές και τους αντιπάλους τους εντός Αργεντινής, αφού κανείς δεν θα έχει προετοιμαστεί για αυτό το ενδεχόμενο. Πολύ παλαβό σενάριο είναι η αλήθεια, αλλά εδώ που τα λέμε, στην Αργεντινή τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται παλαβό. Ακόμα και το να αποδειχθεί πως ο Μιλέι, εκτός από την τάση του να μας αφήνει άναυδους, έχει και την ικανότητα να κάνει θαύματα, με τη βοήθεια φυσικά του Λουίς Καπούτο.
