Ότι η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται σε πλήρη στασιμότητα, με τη Γερμανία να παραμένει σε ύφεση, το γνωρίζαμε. Ότι η ΕΚΤ θα προχωρούσε σε νέα μείωση των επιτοκίων με φόντο τη συρρίκνωση της μεταποίησης και την ανεπαρκή βελτίωση της αγοραστικής δύναμης των Ευρωπαίων, επίσης το γνωρίζαμε. Χθες, όμως, γίναμε ίσως πιο σοφοί σε ό,τι αφορά το μέγεθος του προβλήματος και το πού μπορεί να φτάσει η Κριστίν Λαγκάρντ για να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα.
Το γεγονός ότι η γερμανική οικονομία δεν έχει καταφέρει να αναπτυχθεί, σε σύγκριση με το επίπεδο που βρισκόταν στα τέλη του 2019, προβληματίζει εδώ και καιρό τους Ευρωπαίους αξιωματούχους. Τα χθεσινά στοιχεία για το ΑΕΠ των χωρών-μελών επιβεβαίωσαν ότι και η Γαλλία βρίσκεται επισήμως στο κατώφλι της ύφεσης, με αποτέλεσμα η οικονομία της Ευρωζώνης στο σύνολό της να παραμένει σε τέλμα. Ένα τέλμα από το οποίο φιλοδοξεί να τη βγάλει το πενταετές πλάνο της Κομισιόν για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, από το οποίο βέβαια θα τολμήσουμε να πούμε ότι οι πρωτοβουλίες που λείπουν είναι ίσως πιο σημαντικές από αυτές που περιλαμβάνονται.
Το ΑΕΠ της Γερμανίας συρρικνώθηκε κατά 0,2% στο δ’ τρίμηνο του 2024, έναντι 0,1% που ανέμεναν οι αναλυτές, ενώ το ΑΕΠ της Γαλλίας συρρικνώθηκε κατά 0,1%. Συνολικά, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης παρέμεινε αμετάβλητο, όταν μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο η ΕΚΤ είχε προβλέψει ανάπτυξη 0,2%. Η διετής ύφεση στη Γερμανία, η συρρίκνωση του ΑΕΠ της Γαλλίας και η στασιμότητα του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστεί.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ δείχνουν να παλεύουν μόνοι τους με την ύφεση. Η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων μοιάζει ως το μοναδικό ισχυρό εργαλείο στην παρούσα φάση για την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας. Πόσω μάλλον, όταν τόσο στη Γερμανία όσο και στη Γαλλία, οι κυβερνήσεις αναμένεται να κινηθούν δημοσιονομικά στα όρια της λιτότητας.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, οι αναλυτές της Deutsche Bank, της ING και της Capital Economics, δεν αποκλείουν πλέον το ενδεχόμενο να υποχωρήσει το επιτόκιο αναφοράς της ΕΚΤ ακόμα και στο 1,50% μέσα στο 2025, από 2,75% που διαμορφώνεται μετά τη χθεσινή μείωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι το λόμπι των λεγόμενων χωρών του πυρήνα έχει κατά καιρούς ταχθεί υπέρ μιας πιο συγκρατημένης στρατηγικής και 1 ή 2 το πολύ ακόμα μειώσεις επιτοκίων.
Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύει κανείς ότι η ΕΚΤ δεν θα συνεχίσει τις μειώσεις επιτοκίων, τουλάχιστον μέχρι το επίπεδο που θεωρούνται «ουδέτερα» και πιθανότατα ακόμα χαμηλότερα, έως το τέλος του έτους, ανέφερε σε σχετικό σημείωμα ο Μαρκ Γουόλ, επικεφαλής αναλυτής της Deutsche Bank για την Ευρώπη. Στο ίδιο μήκος κύματος και η Capital Economics,
Η πτωτική κίνηση των αποδόσεων των ομολόγων της Ευρωζώνης και η άνοδος των χρηματιστηριακών δεικτών, στον απόηχο της συνέντευξη Τύπου της επικεφαλής της ΕΚΤ, αντανακλά την προσδοκία των επενδυτών για περισσότερες μειώσεις. Και αυτό γιατί αφενός τα στελέχη της ΕΚΤ είναι πεπεισμένα ότι ο πληθωρισμός έχει πάρει για τα καλά την κατιούσα και αφετέρου η οικονομία της Ευρωζώνης αδυνατεί να ανακάμψει και χρειάζεται μία τονωτική ένεση.
«Η οικονομία της Ευρωζώνης θα παραμείνει ασθενής βραχυπρόθεσμα», δήλωσε η Λαγκάρντ. Δεν μας είπε βέβαια την ταχύτητα με την οποία εκτιμούν οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ ότι θα ανακάμψει στη συνέχεια. Γενικότερα, η επικεφαλής της ΕΚΤ δεν άνοιξε πλήρως τα χαρτιά της για το πώς θα κινηθεί στο εξής. Εύλογα δεν το έπραξε, διότι το διεθνές περιβάλλον μεταβάλλεται συνεχώς και μετά την εκλογή Τραμπ είναι ακόμα πιο δύσκολο να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις.
Εκκρεμεί, για παράδειγμα το θέμα των δασμών, η επιβολή των οποίων θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για την ευρωπαϊκή οικονομία. Στον αντίποδα, πιθανή λήξη του πολέμου στην Ουκρανία και επαναφορά των ροών ρωσικού φυσικού αερίου, θα έχει θετικές επιπτώσεις. Επιπτώσεις που και στα δύο παραδείγματα δεν μπορούν αυτή τη στιγμή να ληφθούν υπόψη, ούτε να εκτιμηθούν πλήρως.
