Το πρώτο εξάμηνο του 2021 ολοκληρώθηκε και οι μεγαλύτεροι χρηματιστηριακοί δείκτες στον κόσμο, όπως ο S&P 500 και ο MSCI World, βρίσκονται στην υψηλότερη κορυφή όλων των εποχών. Μετά από ένα ράλι περίπου 11 ετών, η συνολική αξία των μετοχών παγκοσμίως ξεπερνά σήμερα τα 110 τρισ. δολάρια, ενώ η νεόκοπη αγορά των κρυπτονομισμάτων έφτασε στα μέσα Μαΐου να αξίζει συνολικά πάνω από 2,5 τρισ. δολάρια. Όσο για τα κάθε λογής παράγωγα, αυτά λέγεται ότι ενδεχομένως ξεπερνούν τα 1 τετράκις εκατομμύρια δολάρια!
Κρίσεις ξεσπούν και τελειώνουν, οικονομικοί κύκλοι ολοκληρώνονται και αρχίζουν πάλι από την αρχή και το μόνο που δεν αλλάζει είναι η μακροπρόθεσμη άνοδος των αγορών. Εδώ και χρόνια παρατηρούμε μία ξέφρενη πορεία προς… το πουθενά.
Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι οι αξίες στις αγορές είναι πραγματικές, κανείς δεν πιστεύει ότι όλα τα assets αξίζουν τις τιμές που εμφανίζουν, όμως όλοι μαζί, μικροί και μεγάλοι, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, παλαιοί και νέοι επενδυτές, ποντάρουν σε κάτι ακόμη καλύτερο.
Ποντάρουν όμως με βάση επενδυτικά κριτήρια ή τζογάρουν; Τρανταχτό παράδειγμα είναι – ποια άλλη; - η αγορά των κρυπτονομισμάτων. Ψηφιακά νομίσματα που… υπόσχονται ότι θα σε κάνουν εκατομμυριούχο γιατί θα μιμηθούν την πορεία των χρηματιστηρίων εμφανίζουν καθημερινούς όγκους συναλλαγών άνω των 100 δισ. δολαρίων.
Τα διάφορα tokens πλασάρονται ως το μέλλον του χρήματος, επομένως αν όντως είναι, τότε η δική τους αέναη ανοδική πορεία στις αγορές μόλις ξεκίνησε και έχει να δώσει τρελά κέρδη. Μόνο που μέχρι στιγμής η άνοδος ή η πτώση καθορίζεται από τα tweets του Έλον Μασκ και τις προσπάθειες ελέγχου των κεντρικών τραπεζών.
Το ράλι μπορεί να συνεχίζεται, ωστόσο ταυτόχρονα το κλίμα στις αγορές κρύβει έντονη ανησυχία. Θα συνεχιστεί η αέναη ανοδική πορεία των αγορών, να περιμένουμε μία νέα διόρθωση ή μήπως η επόμενη κρίση μετά την πανδημία θα έρθει όταν σκάσει η φούσκα;
Κάποτε λέγαμε ότι οι αγορές τρελάθηκαν και ότι οι χρηματιστηριακοί δείκτες συνήθισαν να κινούνται μόνο ανοδικά, εξαιτίας της ατελείωτης ρευστότητας που διοχέτευαν στο σύστημα οι κεντρικές τράπεζες, τόσο μέσω των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης, όσο και μέσω των μηδενικών επιτοκίων.
Είχε, βλέπετε, προηγηθεί η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και ο φόβος να ξεμείνει εκ νέου το σύστημα από ρευστό οδήγησε σε μία δεκαετία υπερβολών.
Οι χρηματιστηριακοί δείκτες κινούνταν μόνο προς τα πάνω -με μία μικρής διάρκειας εξαίρεση το 2018- και όλες οι αξίες παγκοσμίως αυξήθηκαν με ιλιγγιώδη ρυθμό. Μέχρι που ξέσπασε η πανδημία και διέκοψε βίαια το σερί.
Ξαφνικά, οι μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη παρέλυσαν, το παγκόσμιο εμπόριο υπέστη σοβαρή ζημιά και η εφοδιαστική αλυσίδα παραλίγο να διαλυθεί. Φυσιολογικό ήταν λοιπόν να επιστρέψουν οι φόβοι για μια νέα οικονομική κρίση, πολύ χειρότερη από του 2008, αφού στην περίπτωση της πανδημίας είχαμε να κάνουμε ακόμη και με καθολικά lockdown.
Τα καλά μαντάτα για τα εμβόλια ήρθαν τον Νοέμβριο του 2020 και παρά το γεγονός ότι η ανθρωπότητα δεν έχει ξεμπερδέψει με τον covid-19, οι αξίες συνεχίζουν να κινούνται ανοδικά σαν να έχουν σβήσει από τη μνήμη τους οι επενδυτές το κραχ της πανδημίας που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2020.
Όταν έχεις ζήσει μία παγκόσμια κρίση σαν αυτή που προκάλεσε η κατάρρευση της Lehman Brothers και έχεις βιώσει τα πρωτοφανή γεγονότα της πανδημίας, είναι λογικό να επενδύεις πιο συντηρητικά γιατί υπάρχει φόβος ότι μια νέα κρίση ίσως είναι κοντά. Κι όμως στις αγορές βλέπουμε το μεγαλύτερο τζογάρισμα όλων των εποχών.
Όσο για την τάση των επόμενων εβδομάδων και μηνών, η JPMorgan εκτιμά ότι η μετάλλαξη Δέλτα δεν απειλεί τα χρηματιστήρια και θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάκαμψη τις μετοχές αξίας και τις αποδόσεις των ομολόγων. Όπως αναφέρει σε χθεσινό της σημείωμα, όταν η αγορά αξιολόγησε σωστά τον κίνδυνο από την μετάλλαξη Άλφα, οι αποδόσεις των ομολόγων και οι μετοχές αξίας σημείωσαν ράλι από τα μέσα Φεβρουαρίου έως τα μέσα Μαρτίου, ενώ οι μετοχές ανάπτυξης (οι οποίες θεωρούνταν οι ωφελημένες των lockdown) υποχώρησαν σημαντικά.
«Εκτιμούμε ότι αυτό θα επαναληφθεί τώρα καθώς οι επενδυτές θα αξιολογούν τις επιπτώσεις της μετάλλαξης Δέλτα», σημείωσε η JPMorgan.
